Πολλά όπλα, λίγοι στρατιώτες; Για την Ουκρανία, μια νέα «σπαζοκεφαλιά»

Διαφημιστικές πινακίδες των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας καλούν τους πολίτες να ενταχθούν στις τάξεις τους.

Όμως σε πόλεις όπως το Κίεβο ή η Λβίβ στα δυτικά -πολύ μακριά από τα χαρακώματα του ανατολικού και νότιου μετώπου- οι καφετέριες είναι γεμάτες, σε αντίθεση με τα γραφεία στρατολόγησης.

Καθώς η ρωσική εισβολή οδεύει προς τον 22ο μήνα, μακριά από την πρώτη γραμμή του πολέμου «έχει διαμορφωθεί μια εντελώς αυτόνομη και ολοκληρωμένη ψευδαίσθηση μιας εναλλακτικής πραγματικότητας», λέει στην Ukrainska Pravda ο στρατιωτικός ιερέας Άντριι Ζελίνσκι.

Το περιγράφει ως «μια εναλλακτική λύση στον πόνο, τις πληγές, τις απώλειες», αλλά και «σημαντική απειλή για την ενότητα στην αποτελεσματική αντίσταση στον εχθρό».

«Η κυβέρνηση έχει επίσης συμβάλει στη δημιουργία και διατήρηση αυτής της εναλλακτικής πραγματικότητας», παρατηρεί ο ουκρανικός ιστότοπος, παραπέμποντας στο επίσημο αφήγημα περί επιτυχημένης αντεπίθεσης, που έχει μείνει ουσιαστικά στα λόγια.

Το πρόβλημα πλέον δεν είναι ο τύπος όπλων ή ο ρυθμός παράδοσής τους από τη Δύση.

«Ξεμένουμε καθημερινά από στρατιώτες», τόνισε ο Βλάντισλαβ Σεβτσούκ, διοικητής λόχου στην 80η Ταξιαρχία, στον ουκρανικό ιστότοπο ερευνητικής δημοσιογραφίας Bihus.Info.

«Όποιος νομίζει ότι μπορεί να μείνει μακριά, περιμένοντας να τελειώσει ο πόλεμος και μετά να καυχιέται ότι στήριξε το οικονομικό μέτωπο αγοράζοντας καφέδες και τσιγάρα», τόνισε, «δεν θα τη γλιτώσει».

«Σε ορισμένους κλάδους του στρατού, η έλλειψη προσωπικού έχει γίνει πιο σοβαρή από το έλλειμμα σε όπλα και πυρομαχικά», γράφει στο αμερικανικό περιοδικό Time o Σάιμον Σάστερ, σε ρεπορτάζ από την Ουκρανία.

Ακόμη κι αν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους καταφέρουν να παραδώσουν όλα τα όπλα που έχουν υποσχεθεί, αναφέρει ότι του είπε ένας εκ των στενών συνεργατών του προέδρου Ζελένσκι, «δεν έχουμε τους άνδρες για να τα χρησιμοποιήσουμε».

Στα μέτωπα εν τω μεταξύ έρχεται ένας δεύτερος, ακόμη πιο δύσκολος χειμώνας.

Αυτή τη φορά μάλιστα επισκιασμένος από τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς.

Ουκρανοί στρατιώτες σε παλαιότερες ασκήσεις, κοντά στα σύνορα με τη Λευκορωσία

Όπου φύγει-φύγει

Οι ουκρανικές αρχές απέρριψαν τις πληροφορίες του TIME ως ανοησίες.

Όμως το πρόβλημα προφανώς υπάρχει.

Αν και σύμφωνα με τον στρατιωτικό νόμο απαγορεύεται η έξοδος από τη χώρα όσων ανδρών είναι ηλικίας 18 έως 60 ετών, στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι περισσότεροι από 650.000 ηλικίας 18-64 ετών είναι εγγεγραμμένοι ως πρόσφυγες στα 27 κράτη της ΕΕ, τη Νορβηγία, την Ελβετία και το Λιχτενστάιν, αναφέρει το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa.

Είναι εξαιρετικά υψηλός αριθμός, εάν τον συγκρίνει κανείς με τους 800.000 στρατιώτες που έχει ο ουκρανικός στρατός, σύμφωνα με τον νέο υπουργό Άμυνας της Ουκρανίας, Ρούστεμ Ουμέροφ.

Μαζί με άλλες παραστρατιωτικές οργανώσεις, οι ένοπλες ομάδες εκτιμάται ότι αριθμούν περίπου ένα εκατομμύριο άτομα.

Ελλείψει εν τω μεταξύ επίσημων στοιχείων για τις απώλειες στις τάξεις του ουκρανικού στρατού, δυτικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 100.000.

Μετά πάντως τις σκληρές μάχες στο Μπαχμούτ και στη Ζαπορίζια, κατέστη σαφές ότι ο ουκρανικός στρατός είχε απόλυτη ανάγκη από ενισχύσεις.

«Τα στρατολογικά γραφεία αναγκάστηκαν να καλέσουν όλο και πιο ηλικιωμένο προσωπικό», γράφει το Time, «αυξάνοντας τον μέσο όρο ηλικίας ενός στρατιώτη στην Ουκρανία περίπου στα 43 έτη».

Πλέον η ουκρανική συνοριοφυλακή χρησιμοποιεί ακόμη και drones για να εμποδίσει στρατεύσιμους να διαφύγουν στο εξωτερικό.

Μέχρι στιγμής έχει γυρίσει πίσω περί τις 20.000.

Πολλοί, ανέφερε, είχαν πληρώσει έως και 2.000 δολάρια για την υπόδειξη διόδων διαφυγής, μέσω διαδικτύου.

Το Κίεβο ασκεί τώρα πιέσεις στην ΕΕ για την έκδοση όσων στρατεύσιμων έχουν ήδη περάσει τα σύνορα.

Στο εσωτερικό της Ουκρανίας εν τω μεταξύ η αγορά πλαστών εγγράφων για απαλλαγή από την στράτευση ανθίζει, με τιμές που λέγεται ότι ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ το κομμάτι.

Κατά δήλωση του ίδιου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η χρήση τους δεκαπλασιάστηκε από την έναρξη πολέμου.

Μετά πάντως τα νέα σκάνδαλα διαφθοράς που ξέσπασαν πρόσφατα στη χώρα και το «ξήλωμα» αξιωματούχων, το φαινόμενο φέρεται να έχει κάπως περιοριστεί.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, μονάδες με απώλειες άνω του 30% θεωρούνται μη ικανές για μάχη

Στροφή στον επαγγελματικό στρατό

«Ο πόλεμος είναι πλήρους κλίμακας, αλλά η επιστράτευση για κάποιο λόγο δεν είναι», διαμαρτύρεται ο διοικητής Βλάντισλαβ Σεβτσούκ.

Δεν είναι ο μόνος.

Το Γενικό Επιτελείο δεν δίνει σχετικά στοιχεία για τις στρατολογήσεις ή τις ελλείψει στα πολεμικά μέτωπα, επικαλούμενο λόγους ασφαλείας.

Προς το παρόν, γράφει η Ukrainska Pravda «η στρατολόγηση γίνεται κυρίως σε αγροτικές περιοχές και φαίνεται να ακολουθεί ένα ταξικό μοτίβο», με «άτομα ανεπαρκών δεξιοτήτων και ανίσχυρων κινήτρων».

Όσο για την κυβέρνηση Ζελένσκι;

«Η πλήρης επιστράτευση παραμένει κάτι σαν τον Βόλντεμορτ» -τον μυθικό εχθρό του Χάρι Πότερ- «ο οποίος πιθανώς υπάρχει, αλλά είναι επικίνδυνο να λέμε δυνατά το όνομά του», επισημαίνει.

Και δη «όταν η ιδέα των εκλογών παραμένει στον αέρα», αν και βάσει του στρατιωτικού νόμου ακυρώνονται τεχνικά.

«Πρέπει να αποφασίσουμε ότι τώρα είναι η ώρα της άμυνας, η ώρα της μάχης», είπε προ ημερών ο Ουκρανός πρόεδρος, που επέκρινε τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Ζαλούζνι, επειδή δήλωσε δημόσια ότι ο πόλεμος είναι σε αδιέξοδο.

«Δεν υπάρχει χώρος για αντιπαραθέσεις», είπε ο Ζελένσκι. Ούτε είναι «η ώρα για εκλογές».

Κανονικά, είναι να γίνουν προεδρικές τον επόμενο Μάρτιο.

Τον ίδιο μήνα έχουν προγραμματιστεί προεδρικές εκλογές και στη Ρωσία, όπου αναμένεται να είναι και πάλι υποψήφιος ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Στα κατεχόμενα εδάφη της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας, ήδη γίνονται προετοιμασίες για το στήσιμο της κάλπης.

Στο Κίεβο, αντίθετα, ο υπουργός Άμυνας προωθεί τη νέα Πολιτική Στρατιωτικού Προσωπικού έως το 2028.

Προαναγγέλλει την αντικατάσταση της στρατιωτικής θητείας με εντατική εκπαίδευση των ανδρών σε ηλικία στράτευσης, όταν τελειώσει ο πόλεμος, καθώς και τη δημιουργία επαγγελματικού στρατού.

Επικεντρώνεται στην κάλυψη των αναγκών Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας σε ανθρώπινο δυναμικό «τόσο σε καιρό στρατιωτικού νόμου, όσο και σε καιρό ειρήνης».

Θέτει επίσης ως στόχο τη διασφάλιση «της ενσωμάτωσης στον ευρωατλαντικό χώρο ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας με τους στρατούς των κρατών μελών του ΝΑΤΟ».