Η ακτιβίστρια και drag queen Μάρσα Π. Τζόνσον, μπορεί να αποτελεί μια από τις πιο συζητημένες και γνωστές ακτιβίστριες για τα LGBTQ+ δικαιώματα του 20ού αιώνα, αλλά περισσότερες από τρεις δεκαετίες μετά την ανάσυρση της σορού της από τον ποταμό Hudson, δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για τις συνθήκες της δολοφονία της.

Όταν δολοφονήθηκε, η Τζόνσον ήταν μόλις 46 ετών. Εξαφανίστηκε στις 4 Ιουλίου 1992 και το πτώμα της ανασύρθηκε από τον ποταμό ύστερα από δύο ημέρες. Σύμφωνα με καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων που συνέλεξε τότε ο επιστήθιος φίλος της Τζόνσον, ο οποίος ήταν συγκάτοικος της και γκέι ακτιβιστής, με το όνομα Randolfe Wicker, το εντελώς ντυμένο σώμα της είχε μια τρύπα στο κεφάλι και «έμεινε στο πεζοδρόμιο για αρκετές ώρες… πριν φτάσει το όχημα του ιατροδικαστή».

Με την πάροδο των χρόνων η Johnson έγινε αφενός σημείο αναφοράς της τοπικής κοινότητας των drag και αφετέρου φάρος για τα αγωνιζόμενα τρανς άτομα στη Νέα Υόρκη

Άλλες μαρτυρίες που συγκεντρώθηκαν σε βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις από τον Wicker επαληθεύουν αυτό το γεγονός, σημειώνοντας ότι το τραύμα στο κεφάλι της Τζόνσον βρισκόταν στο πίσω μέρος του κεφαλιού της, γεγονός που καθιστά απίθανο τον τραυματισμό από αυτοκτονία.

Photo: New York Public Library

H μούσα του Andy Warhol, δολοφονήθηκε

Γεννημένη στην πόλη Ελίζαμπεθ του Νιου Τζέρσεϊ στις 24 Αυγούστου 1945, η Τζόνσον άλλαξε το όνομα της σε ηλικία 17 ετών όταν έφυγε από την οικεία της για τη Νέα Υόρκη. Αρχικά βρήκε δουλειά ως σερβιτόρα,  η Τζόνσον υπήρξε επίσης και εργαζόμενη στο σεξ , αγωνίστρια για την απελευθέρωση των γκέι στο Stonewall και αργότερα μούσα του Andy Warhol. Έγινε μόνιμο κομμάτι της drag ball σκηνής της Νέας Υόρκης και είπε σε έναν δημοσιογράφο το 1992: «Δεν ήμουν καμία, (ήμουν) ένα τίποτα από το Nowheresville, μέχρι που έγινα drag queen».

Με την πάροδο των χρόνων η Τζόνσον έγινε αφενός σημείο αναφοράς της τοπικής κοινότητας των drag και αφετέρου φάρος για τα αγωνιζόμενα τρανς άτομα στη Νέα Υόρκη. Ίδρυσε το STAR House, ένα καταφύγιο για άστεγα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά, το 1970 μαζί με τη στενή της φίλη και ακτιβίστρια Sylvia Rivera. Η Τζόνσον ήταν επίσης ενεργό μέλος του Gay Liberation Front, του GLF Drag Queen Caucus και, ως γνωστόν, παρούσα στις ταραχές που ακολούθησαν την αστυνομική έφοδο στο μαφιόζικο Stonewall Inn τον Ιούνιο του 1969. Μετά τη διάγνωση ότι είναι θετική στον ιό HIV, η Johnson αφιέρωσε επίσης πολύτιμο χρόνο στον ακτιβισμό για το AIDS και εντάχθηκε στο ACT UP.

«Αγάπη μου, θέλω τα γκέι δικαιώματά μου τώρα!»

Ήταν επίσης μερικώς υπεύθυνη για το ότι οι drag queens έγιναν βασικό μέρος των pride εκδηλώσεων – αφού απαγορεύτηκε η συμμετοχή τους στην παρέλαση υπερηφάνειας της Νέας Υόρκης το 1973, εκείνη παρέλασε μπροστά από αυτήν, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Αγάπη μου, θέλω τα γκέι δικαιώματά μου τώρα!».

Ο θάνατος της Τζόνσον αρχικά θεωρήθηκε αυτοκτονία από το αστυνομικό τμήμα της Νέας Υόρκης, αν και στην τοπική γκέι και τρανς κοινότητα είναι ευρέως γνωστό ότι δολοφονήθηκε

Χρόνια μετά τη δολοφονία της Τζόνσον, άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στην κοινότητα συνεχίζουν να ανταλλάσσουν τις απόψεις τους για το έγκλημα και να θέτουν υπό αμφισβήτηση την επίσημη καταγραφή των γεγονότων της νύχτας της 4ης Ιουλίου, όταν εξαφανίστηκε αφού την είδαν για τελευταία φορά στην προβλήτα του ποταμού Hudson.

Photo: New York Public Library

Ο θάνατος της Τζόνσον αρχικά θεωρήθηκε αυτοκτονία από το αστυνομικό τμήμα της Νέας Υόρκης, αν και στην τοπική γκέι και τρανς κοινότητα είναι ευρέως γνωστό ότι δολοφονήθηκε. Πολλοί από τους φίλους της Τζόνσον, μεταξύ των οποίων και η Ριβέρα, βεβαίωσαν ότι η Τζόνσον δεν είχε τάσεις αυτοκτονίας την εποχή του θανάτου της.

Ο Randolfe Wicker κάποια στιγμή διατύπωσε τη θεωρία ότι η Johnson μπορεί να είχε πάρει ναρκωτικά και να είχε παραισθήσεις και να έπεσε στο ποτάμι κατά λάθος – ή, να πήδηξε στο ποτάμι για να ξεφύγει από τους ανθρώπους που την παρενοχλούσαν.

People’s Memorial

Ο Randolfe Wicker συνομίλησε με μέλη της LGBTQ+ κοινότητας της Christopher Street λίγο μετά το θάνατο της Johnson, στο πλαίσιο του video project του με τίτλο «People’s Memorial». Ο Wicker σημείωσε ότι κάποιοι άνθρωποι παρουσιάστηκαν για να πουν ότι είχαν δει την Johnson σε μια σύγκρουση με κακοποιούς που ήταν γνωστό ότι λήστευαν ανθρώπους στην περιοχή. Ένας από αυτούς ήταν το μέλος της κοινότητας Bennie Toney, το υλικό της συνέντευξης του οποίου φυλάσσεται από το Digital Transgender Archive.

Eίπε στον Wicker ότι η δράση της για τη διερεύνηση επιθέσεων από βρώμικους αστυνομικούς «θα μπορούσε να σε δολοφονήσει» λίγο πριν πεθάνει

Πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία της Τζόνσον, το 1997, ο Toney μίλησε στον Wicker μπροστά στην κάμερα για το τι είδε το βράδυ της 4ης Ιουλίου 1992, όταν η Τζόνσον χάθηκε.

Ο Toney εξήγησε στον Wicker ότι είδε την Johnson να τσακώνεται με έναν γείτονα με ουλές στο πρόσωπο, που είναι γνωστός ως Michael, και ότι ο Michael επιτέθηκε στην Johnson με ομοφοβικές βρισιές. Ο Toney πρόσθεσε ότι ο Michael – τον οποίο περιέγραψε ως «οξύθυμο» – έσπρωξε την Johnson και «έμοιαζε σαν να προσπαθούσε να της επιτεθεί». Ο Toney είπε επίσης ότι αυτός ο ίδιος άνδρας λέγεται ότι ακούστηκε στη συνέχεια σε ένα μπαρ να καυχιέται ότι «είχε σκοτώσει μια drag queen που λεγόταν Μάρσα».

Ο Toney δήλωσε επίσης στον Wicker σε συνέντευξη για το People’s Memorial ότι «την επόμενη μέρα, άκουσα ότι η Μάρσα είχε πνιγεί και το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν αυτός ο τύπος ο Michael». Ο Toney είπε στον Wicker ότι απευθύνθηκε στην αστυνομία για να καταγγείλει αυτόν τον ύποπτο, αλλά ισχυρίζεται ότι το αστυνομικό τμήμα της Νέας Υόρκης δεν έδωσε καμία σημασία στο νέο στοιχείο.

Βία από την αστυνομία

Εικάζεται επίσης ότι η Τζόνσον ενδέχεται να δολοφονήθηκε από την αστυνομία της Νέας Υόρκης. Την εποχή του θανάτου της, σημειώθηκε σημαντική αύξηση της βίας κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη Νέα Υόρκη, συνήθως είτε από την αστυνομία είτε από τους παραβάτες

Στο ντοκιμαντέρ του Netflix The Death and Life of Marsha P. Johnson του 2021 σε σκηνοθεσία του David France, ο πρώην διευθυντής του Anti-Violence Project Matt Foreman δήλωσε ότι «η βία κατά των ΛΟΑΤ ήταν στο ζενίθ. Εκείνη τη χρονιά καταγράψαμε 1.300 αναφορές για εγκλήματα λόγω προκατάληψης. … και το 18% από αυτές αφορούσαν βία που ασκήθηκε από την αστυνομία… Ήταν ένα αδυσώπητο κύμα επιθέσεων».

Πολλά από αυτά τα εγκλήματα, ωστόσο, έμειναν ανεξιχνίαστα. Ο ενεργός ακτιβισμός της Τζόνσον εστίαζε στη παύση της βίας στους δρόμους και στην προσπάθεια υπέρ της απονομής δικαιοσύνης στα θύματα. Φέρεται να είχε επίγνωση των κινδύνων αυτής της δραστηριότητας και είπε στον Wicker ότι η δράση της για τη διερεύνηση επιθέσεων από βρώμικους αστυνομικούς «θα μπορούσε να σε δολοφονήσει» λίγο πριν πεθάνει.

Σε ένα άλλο ντοκιμαντέρ με τίτλο Pay It No Mind, που κυκλοφόρησε το 2012, ο συν-σκηνοθέτης Michael Kasino σημείωσε ότι «οι άνθρωποι πιστεύουν ακράδαντα ότι η Μάρσα δολοφονήθηκε».

Το 2002, η αστυνομία της Νέας Υόρκης τροποποίησε την επίσημη αιτία θανάτου της Τζόνσον σε «ακαθόριστη» αντί για «αυτοκτονία», αναφερόμενη επιτέλους στην έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων ότι η Τζόνσον αυτοκτόνησε. Η ακτιβίστρια των τρανς Μαρία Λόπεζ άρχισε να απαιτεί την επανεξέταση της υπόθεσης το 2012. Αλλά δεδομένου ότι η υπόθεση δεν έκλεισε ποτέ, το γραφείο του εισαγγελέα της πόλης του Μανχάταν δεν υποχρεώθηκε να την ανοίξει εκ νέου – και η δολοφονία της Τζόνσον παραμένει μια ανοιχτή έρευνα ανθρωποκτονίας.

* Με πληροφορίες από Advocate | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Netflix

Headlines