Eκτός Τσάμπιονς Λιγκ το ένα τρίτο των ομάδων

Κάθε σύλλογος στην Ευρώπη ονειρεύεται να κατακτήσει το Τσάμπιονς Λιγκ. Είναι μια διοργάνωση όπου μπορούν να συμμετέχουν μόνο οι καλύτεροι σύλλογοι απόι κάθε ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Γνωστό και διαχρονικό. Ωστόσο, με την έγκριση του οικονομικού fair play της UEFA, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν για πολλές ομάδες. Από τους 32 συλλόγους που αγωνίζονται στην τρέχουσα έκδοση του Champions League, το ένα τρίτο από αυτούς δεν θα συμμορφωνόταν, σήμερα, με τον κανόνα ελέγχου κόστους της UEFA, καθώς οι δαπάνες τους θα ξεπερνούσαν το 70% των εσόδων τους που αποκτήθηκαν κατά την τελευταία χρήση.

Με αυτόν τον κανονισμό, η UEFA υπέβαλε για πρώτη φορά τους συλλόγους σε εξαντλητικό έλεγχο κόστους. «Οι δαπάνες για μισθούς παικτών και προπονητών, μεταγραφές και αμοιβές αντιπροσώπων περιορίζονται στο 70% των εσόδων του συλλόγου για τη σεζόν 2025-2026», υπαγορεύει ο κανόνας.

Ωστόσο, για να βοηθηθούν οι σύλλογοι να κάνουν αυτή τη μετάβαση, η εφαρμογή είναι σταδιακή. Έτσι εφαρμόζεται ποσοστό 90% το 2023/2024 και 80% την επόμενη σεζόν. Στόχος της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας είναι να ενθαρρύνει τους συλλόγους να λειτουργούν με βάση το δικό τους εισόδημα».

Περιθώριο δύο σεζόν

Αν και οι ομάδες έχουν ακόμα περιθώριο -δύο σεζόν ακόμη- να προσαρμόσουν την οικονομική τους κατάσταση στις απαιτήσεις της UEFA, μεταξύ των συλλόγων που δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στη διοργάνωση θα ήταν ένας από τη LaLiga (Ρεάλ Σοσιεδάδ). τρεις από την Premier (Μάντσεστερ Σίτι, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Νιούκαστλ), αλλά και δύο από τη Serie A (Λάτσιο και Νάπολι), συν άλλους δυο από τη Ligue 1 (Παρί ΣΖ και Λανς). Επιπλέον, η Μπενφίκα και η Κοπεγχάγη θα έμπαινα στην ίδια μαύρη λίστα.

Οι ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ είναι οι χειρότερες. Οι Αγγλοι τείνουν να ξοδεύουν περισσότερα από όσα κερδίζουν. Στην πραγματικότητα, η ίδια η βρετανική κυβέρνηση χρειάστηκε να αναλάβει δράση για το θέμα και ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα οικονομικού ελέγχου για να διασφαλίσει «την εύρυθμη λειτουργία του ποδοσφαίρου και θα θέσει ξανά τους φιλάθλους στο επίκεντρο της διαχείρισης».

Αυτός ο φορέας θα είναι επίσης υπεύθυνος για τη σύνταξη νόμου που καθιστά αδύνατη τη συμμετοχή αγγλικών συλλόγων στη Super League. Γενικά, η Πρέμιερ δεν ασκεί οικονομικό έλεγχο των συλλόγων της και, αν και έχει καθεστώς κυρώσεων, είναι αναποτελεσματικό. Για παράδειγμα, στα μέσα του τρέχοντος έτους άνοιξε φάκελος εναντίον της Μάντσεστερ Σίτι για περισσότερες από 100 παραβάσεις που έγιναν τις τελευταίες 10 σεζόν.

Από τις αγγλικές ομάδες που παίζουν φέτος στο Champions League θα μόνο η Άρσεναλ μπορούσε να συμμετάσχει. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πρέπει να συμμορφωθεί για τη σεζόν 2025/2026 αν θέλει να παίξει στο Champions League. Ο αγγλικός σύλλογος έκλεισε την τελευταία οικονομική χρονιά με κόστος προσωπικού 1.186 εκατ., πολύ υψηλότερο από τα έσοδά του, που ήταν 669,7 εκατ.

Λάτσιο και Νάπολι

Από ιταλικής πλευράς, Λάτσιο και Νάπολι βρίσκονται σε πολύ παρόμοια κατάσταση. Η Λάτσιο έχει όριο δαπανών στα 96,8 εκατομμύρια και μόνο πέρυσι το κόστος της ενδεκάδας της έφτασε τα 135 εκατομμύρια. Η ομάδα των πρωταθλητών Ιταλίας, από την πλευρά της, έχει ανώτατο όριο δαπανών 123,1 εκατομμύρια και διέθεσε 154,5 εκατομμύρια στην ομάδα της την περασμένη σεζόν.

Κυρώσεις και πρόστιμα

Η Ligue 1 θα έμενε χωρίς εκπροσώπηση στο Champions League αφού Λανς και Παρί ΣΖ δεν έχουν συμμορφωθεί με τους κανόνες που ορίζει η UEFA. Η Λανς θα ήταν σε καλύτερη θέση και, στην πραγματικότητα, έχει ακόμη περιθώρια βελτίωσης των αριθμών της αφού έχει όριο δαπανών στα 33,2 εκατομμύρια, αν και φέτος έχει ξοδέψει ήδη 38 εκατομμύρια για την ομάδα της. Με τη σειρά του, ο παριζιάνικος σύλλογος με πρόεδρο τον Nassr Al-Kelaifi, είχε κόστος προσωπικού 729 εκατομμύρια, όταν ο τζίρος του ήταν 669,6 εκατομμύρια. Επομένως, θα ξεπερνούσε το όριο κατά 260,3 εκατομμύρια, παραβιάζοντας το οικονομικό fair play.

Επιπλέον, η PSG έχει ήδη τιμωρηθεί από την UEFA. Το 2022, το διοικητικό όργανο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου επέβαλε στον γαλλικό σύλλογο πρόστιμο 65 εκατομμυρίων για παράλειψη συμμόρφωσης με τον κανόνα ελέγχου κόστους κατά τη σεζόν 2020/2021. Ωστόσο, δεν φαίνεται να επηρέασε την Παρί αφού στη φετινή καλοκαιρινή αγορά έχει επενδύσει 350 εκατομμύρια σε μεταγραφές.

Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι υπόλοιποι σύλλογοι δεν κινδυνεύουν να ξεπεράσουν το όριο που έχει θέσει η UEFA εάν δεν λάβουν μέτρα. Στα τέλη Μαΐου 2022, η Άρσεναλ απέκτησε έσοδα 377,4 εκατομμυρίων ευρώ και δαπάνες αθλητικού προσωπικού 243,4 εκατομμύρια, οπότε αν εφαρμοστούν οι κανονισμοί, το όριο της θα ήταν 264,2 εκατομμύρια. Στη Serie A, η Μίλαν έχει όριο 185,5 εκατομμυρίων χάρη στα 265 εκατομμύρια έσοδα της. Σύμφωνα με τους τελευταίους ισολογισμούς που δημοσίευσε ο σύλλογος, το κόστος του προσωπικού του είναι 170,3 εκατομμύρια.

Σεβίλλη και Πόρτο

Στη LaLiga, η Σεβίλλη είχε έσοδα 186,1 εκατομμυρίων στο τέλος Ιουνίου 2022, που φέρνει το όριο των 130,3 εκατομμυρίων κοντά στο κόστος προσωπικού της περασμένης χρονιάς, όταν ήταν 129 εκατομμύρια. Επιπλέον, σε αυτή την κατηγορία θα υπήρχε και η Πόρτο με κόστος προσωπικού 88 εκατομμύρια και όριο 99,7 εκατομμύρια, αλλά και η PSV Αϊντχόβεν, με δαπάνη 60,2 εκατ. και όριο 65,2 εκατ. Η Ατλέτικο Μαδρίτης θα συμπεριληφθεί επίσης σε αυτή τη λίστα. Έτσι έκλεισε τη σεζόν 2021/2022 με τζίρο 377 εκατ., συν τα 42 εκατ. κέρδη από μεταγραφές παικτών, δηλαδή έσοδα 419 εκατ. και έξοδα αθλητικού προσωπικού 320,1 εκατ. Εάν εφαρμόζονταν οι κανονισμοί της UEFA για την επόμενη χρονιά τώρα, το κλαμπ της ισπανικής πρωτεύουσας θα είχε ένα όριο 293,8 εκατομμυρίων.

Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι καμία ομάδα της Bundesliga δεν έχει πρόβλημα ή δεν αγγίζει το όριο της UEFA. Αυτό μπορεί να οφείλεται στον προληπτικό και επικυρωτικό έλεγχο που διενεργεί η Μπουντεσλίγκα. Στην πραγματικότητα, οι γερμανικοί σύλλογοι έχουν, αυτή τη στιγμή, ένα μεγάλο περιθώριο μεταξύ του ορίου εισοδήματός τους και του κόστους των αθλητικών τους ομάδων.

Όλα τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα επιδιώκουν την κερδοφορία. Το οικονομικό fair play της UEFA εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2010 και η τελευταία αλλαγή έγινε φέτος. Pάντα εστιαζόταν σε τρεις βασικούς πυλώνες: φερεγγυότητα, σταθερότητα και έλεγχος κόστους. Στην περίπτωση της Ισπανίας, ο αθλητικός νόμος του 1990 —που ενημερώθηκε τον Δεκέμβριο του 2022— δίνει έχει την ελευθερία να αυτορρυθμίζεται. Ωστόσο, η LaLiga έχει ένα σκοτεινό παρελθόν, που σημαδεύεται από συνολικό χρέος των συλλόγων 650 εκατομμυρίων με την Εφορία, αν και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν εκλείψει.

Η ισπανική λίγκα διαθέτει σύστημα Οικονομικού Ελέγχου, με κανόνες που ενημερώνονται περιοδικά. Η LaLiga θέλει να περάσει ένα πολύ συγκεκριμένο μήνυμα, με επίκεντρο την οικονομική σταθερότητα των συλλόγων. Ο πρόεδρος Τέμπας έχει επαναλάβει πολλές φορές ότι «αν θέλαμε ένα μοντέλο όπως η Τσέλσι, θα μπορούσαμε να το έχουμε, αλλά δεν θέλουμε ένα ζημιογόνο μοντέλο και να έρθει ο σεΐχης να μας αγοράσει τους συλλόγους για να μας σώσει. Αυτό είναι ένα μοντέλο με άσχημο τέλος.»

Δύο φορές τη σεζόν, που συμπίπτουν με το κλείσιμο της καλοκαιρινής και χειμερινής αγοράς, η LaLiga δημοσιοποιεί τα όρια κόστους της αθλητικής ομάδας (LCPD) των συλλόγων της Πρώτης και της Δεύτερης Κατηγορίας. Τα τελευταία που δημοσιεύτηκαν είναι του Σεπτεμβρίου και υπαγορεύουν ότι οι ομάδες της Πρώτης Κατηγορίας έχουν LCPD 2.563 δισεκατομμυρίων ευρώ —16% λιγότερο από την περασμένη σεζόν— και η Β’ Κατηγορία, 176,6 εκατομμύρια. Κάποιες από τις ομάδες πρέπει να «σφίξουν τη ζώνη τους». Μεταξύ των μεγάλων συλλόγων είναι η Ατλέτικο Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα, των οποίων το LCPD μειώθηκε στα 296,3 εκατομμύρια ευρώ και 270 εκατομμύρια, αντίστοιχα.

Η Ρεάλ Μαδρίτης, ωστόσο, έχει ήδη συγκεντρώσει πέντε σεζόν με αύξηση του ορίου αποδοχών της.
Η ομάδα της οποίας προεδρεύει ο Φλορεντίνο Πέρεθ έχει μέγιστο ποσό 727,4 εκατομμυρίων για τη φετινή σεζόν, 6,4% περισσότερο από πέρυσι. Επιπλέον, η Ρεάλ Μαδρίτης συνεχίζει να είναι η ομάδα της LaLiga με το υψηλότερο όριο μισθών. Αυτή η αύξηση εξηγείται από την αποχώρηση υψηλών συμβολαίων όπως αυτό του Καρίμ Μπενζεμά, που εξισορροπεί την κατάσταση και επιτρέπει στον καστιγιάνικο σύλλογο να συνεχίσει να υπογράφει παίκτες. Στην περίπτωση της Μπάρτσα, το μισθολογικό της όριο έχει μειωθεί περισσότερο από 58% λόγω του ότι πέρσι πούλησε περιουσιακά στοιχεία που ήταν, πρακτικά, έκτακτα έσοδα, τα οποία δεν είχε αυτή τη σεζόν.

Οι Καταλανοί πάντως είναι γενικά υπό επιτήρηση από την UEFA αφού έχουν φτάσει στα όρια της χρεοκοπίας και μόνο με λογιστικά τρικ (και την ανοχή όλων) την έχουν γλυτώσει ως τώρα.