Διαδοχικά παζάρια Σολτς με Μητσοτάκη και Ερντογάν – Πίεση στην Αθήνα για πρόσφυγες

Τρεις ημέρες μετά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο, ο Όλαφ Σολτς υποδέχθηκε το βράδυ της Παρασκευής στην Καγκελαρία τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Εκ των προτέρων, το μενού είχε πολλά κοινά στοιχεία, αλλά στο κλίμα και το περιεχόμενο το γεύμα Σολτς – Μητσοτάκη δεν έχει καμία σχέση με το δείπνο Σολτς – Ερντογάν.

Κομβικό θέμα για τον Γερμανό καγκελάριο είναι το Μεταναστευτικό.

Το νέο κύμα προσφύγων και μεταναστών από τις αρχές του χρόνου δημιουργεί ασφυκτικές πιέσεις σε δήμους, περιφέρειες και κρατίδια, καθώς υπολογίζεται ότι φτάνουν στη Γερμανία περίπου 1.000 πρόσφυγες και μετανάστες την ημέρα.

Πολιτική συνέπεια είναι η εκτίναξη των ποσοστών του ακροδεξιού AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία), το οποίο έχει αναρριχηθεί στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις. Η κεντροαριστερή κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων – Φιλελευθέρων έκανε πρόσφατα σημαντική στροφή με μείωση των παροχών και σταθερούς συνοριακούς ελέγχους. Αλλά αυτά δεν αρκούν.

Στην επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Σολτς πίεσε την ελληνική πλευρά για τις δευτερογενείς ροές δεκάδων χιλιάδων προσφύγων που πέρασαν ή πήραν άσυλο στην Ελλάδα αλλά κατέληξαν στη Γερμανία.

Για πρώτη φορά ο Έλληνας πρωθυπουργός υποσχέθηκε ότι θα αντιμετωπιστούν οι δευτερογενείς ροές. Απαίτησε όμως ταυτόχρονα την αύξηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων όχι μόνο για τη δημιουργία αλλά και για τη συντήρηση των δομών στην Ελλάδα.

Στην ατζέντα της συνάντησης με τον Ερντογάν κομβικό θέμα ήταν επίσης το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό.

Η Τουρκία έχει περίπου 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες στο έδαφός της.

Στόχος της Γερμανίας και της ΕΕ είναι να μείνουν εκεί με μια νέα συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, που θα περιλαμβάνει ευρωπαϊκά κονδύλια για την Τουρκία αφενός, επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας – ΕΕ και απελευθέρωση της βίζας για Τούρκους αφετέρου.

Αυτό είναι ευαίσθητο θέμα για τη Γερμανία που έχει στο έδαφός της πάνω από 3 εκατομμύρια πολίτες τουρκικής καταγωγής με στενούς συγγενείς στην Τουρκία.

Η πρόσκληση για την επίσκεψη είχε σταλεί από το Βερολίνο στην Άγκυρα ήδη από τον περασμένο Μάιο μετά την επανεκλογή του Ερντογάν, στην οποία το περιβάλλον του καγκελάριου είχε επενδύσει σημαντικές προσδοκίες για ευρωπαϊκή στροφή της Αγκυρας και κατ’ επέκταση προοπτικές βελτίωσης των γερμανοτουρκικών και ευρωτουρκικών σχέσεων.

Από την πλευρά του ο τούρκος πρόεδρος σχεδίαζε να σφραγίσει τη στροφή αυτή με μια κοινή εμφάνιση με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου για τον ποδοσφαιρικό αγώνα των εθνικών ομάδων Γερμανίας – Τουρκίας.

Σε απόσταση λόγω Χαμάς

Ολα αυτά μέχρι την 7η Οκτωβρίου και την εκατόμβη ισραηλινών θυμάτων στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ.

Το κλίμα ανατράπηκε άρδην με την επιθετική στάση του Ερντογάν κατά του Ισραήλ και τον χαρακτηρισμό της Χαμάς ως «απελευθερωτικού κινήματος», θέση διαμετρικά αντίθετη από αυτή του Βερολίνου, και όχι μόνο, που τη θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση.

Η Καγκελαρία δεν υπέκυψε στη θύελλα αρνητικών σχολίων και αντιδράσεων για την ακύρωση της πρόσκλησης, στηρίχθηκε σ΄ αυτό και από την αξιωματική αντιπολίτευση CDU/CSU.

Αλλά η πολυαναμενόμενη επίσκεψη Ερντογάν φαίνεται να μετατρέπεται σε ταξίδι – αστραπή.

Ο Όλαφ Σολτς ξέκοψε νωρίς ότι δεν πρόκειται να εμφανιστεί στο γήπεδο με ή χωρίς τον Ερντογάν. Έτσι έμεινε στο πρόγραμμα η εθιμοτυπική συνάντηση πρωτοκόλλου με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ και το δείπνο στην Καγκελαρία, με ανοιχτό, κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία στιγμή, αν θα γίνει και συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών, με κίνδυνο να συγκρούονται μπροστά στις κάμερες για τη Χαμάς και να επαναλαμβάνει ο Ερντογάν από την πρωτεύουσα της Γερμανίας τις επιθέσεις του στο Ισραήλ.

Κριτική από όλες τις πλευρές

«Κάποιοι είχαν αφελώς την ελπίδα ότι μετά τις εκλογές στην Τουρκία ο Ερντογάν θα επιστρέψει σε μια γραμμή αυτοσυγκράτησης και σύνεσης.

Αλλά ο Ερντογάν παραμένει ένας πολιτικός της πόλωσης, του λαϊκισμού, της επιθετικότητας και των προσβολών, όπως έδειξαν οι επιθέσεις του στο Ισραήλ και η υπεράσπιση της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς», είπε o πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών, πρώην υφυπουργός Μίχαελ Ροτ, στους ξένους ανταποκριτές στο Βερολίνο (VAP). Η τοποθέτηση του Ερντογάν «είναι εντελώς απαράδεκτη και δεν επιβαρύνει μόνο τις γερμανοτουρκικές σχέσεις, αλλά πλήττει κυρίως την Τουρκία.

Για μεγάλο διάστημα η Τουρκία έπαιζε τον ρόλο της γέφυρας με τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Τώρα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον ρόλο του γεφυροποιού που είναι απαραίτητος για να μη γενικευθεί η σύρραξη».

«Ο Ερντογάν αποδεικνύεται ότι είναι λαϊκιστής, οι έπαινοι στη Χαμάς ως απελευθερωτικούς μαχητές είναι απαράδεκτοι», τόνισε στα «ΝΕΑ» ο Τόμας Ράχελ, Χριστιανοδημοκράτης βουλευτής, πρώην υφυπουργός Παιδείας και Επιστημών, έχοντας και μία συγκεκριμένη πρόταση για το πρόγραμμα της επίσκεψης Ερντογάν.

«Είναι προτιμότερο», σημείωσε, «ο καγκελάριος Σολτς να προσκαλέσει τον Ερντογάν για επίσκεψη σε ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης για να ξανασκεφτεί τις δηλώσεις του».

Σκληρή κριτική στον Ερντογάν ασκεί και η Πράσινη βουλευτής Λίζα Μπαντούμ μιλώντας στα «ΝΕΑ»: «Είναι αποδεδειγμένο ότι η θρησκευτική αρχή της Τουρκίας «Diyanet» στα κηρύγματα που διανέμονται στα γερμανικά τζαμιά που ελέγχει το δίκτυο «Ditib» προπαγανδίζει το μίσος κατά των Εβραίων και του Ισραήλ, χωρίς να πει ούτε μία λέξη για τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου. Η γερμανική κυβέρνηση πρέπει να καταστήσει σαφές ότι δεν είναι δυνατή μια τέτοια περαιτέρω συνεργασία με το «Ditib»».

Τα ευρωτουρκικά

Το Βερολίνο δεν έκοψε τις γέφυρες με την Άγκυρα ακόμα και όταν ο Ερντογάν συνέκρινε την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ με τον Χίτλερ. Προτεραιότητα είχε τότε η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για να αντιμετωπιστεί η προσφυγική κρίση.

Το θέμα αυτό παραμένει και σήμερα ψηλά στην ατζέντα των συνομιλιών Σολτς – Ερντογάν. Η ΕΕ διεξάγει διαπραγματεύσεις επ΄ αυτού με την Τουρκία όχι μόνο για το σκέλος της οικονομικής ενίσχυσης αλλά και για την απελευθέρωση της βίζας για τους τούρκους πολίτες που ζητά η Αγκυρα.

«Είναι ένα σημαντικό σύμφωνο για την Ευρώπη, σημαντικό για την Τουρκία, το οποίο εμείς πιστεύουμε ότι είχε θετική επίδραση και γι’ αυτό πρέπει να αναζωογονηθεί, να συνεχιστεί και φυσικά να εξελιχτεί περαιτέρω», έλεγε ο Σολτς την Τρίτη στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Τα ελληνοτουρκικά. Το μενού στο δείπνο Σολτς – Ερντογάν περιελάμβανε και τα ελληνοτουρκικά. Το γεγονός ότι θα βρίσκονταν στην Καγκελαρία ο έλληνας Πρωθυπουργός και ο τούρκος πρόεδρος με χρονική απόσταση μόλις τριών ημερών ενισχύει τον μεσολαβητικό ρόλο του Βερολίνου, που τον έχει δείξει κατ΄ επανάληψη στις κρίσεις του πρόσφατου παρελθόντος, εκφράζοντας το έντονο γερμανικό ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο. Οχι μόνον η πρώην καγκελάριος Μέρκελ, αλλά και ο διάδοχός της Σολτς έχει διαμηνύσει ότι θα προσφέρει τις υπηρεσίες του, εάν το ζητήσουν τα εμπλεκόμενα μέρη. Το επιβεβαίωσε και στη συνέντευξη Τύπου της Τρίτης.

«Χαιρόμαστε όταν υπάρχουν καλές σχέσεις γειτονίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δύο μελών του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα και ως χώρα της ΕΕ – τα τελευταία χρόνια προσπαθήσαμε επανειλημμένα να βοηθήσουμε», απάντησε ο καγκελάριος στην ερώτηση των «ΝΕΩΝ» εάν βλέπει για τον ίδιο τον ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας.

Παρακολουθεί «με μεγάλο ενδιαφέρον τις καλές επαφές που έγιναν μετά τη νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα», συμπλήρωσε, και προσβλέπει «με αισιοδοξία στις συνομιλίες μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής κυβέρνησης που προγραμματίζονται προσεχώς. Αυτό είναι κάτι που επιδιώκουμε όλοι από κοινού».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»