Αυστηρά πρόστιμα για τη θαλάσσια ρύπανση

Οι πλοιοκτήτες να φέρουν την ευθύνη για τυχόν περιβαλλοντική ζημία που προκαλείται από τη ρύπανση, σε περίπτωση που ο πλοίαρχος ή το πλήρωμα που ευθύνεται για την παράνομη απόρριψη δεν μπορεί πλέον να βρεθεί ή δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να καταβάλει ολόκληρο το ποσό της ποινής.

Αυτό προβλέπει πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ψηφίστηκε πρόσφατα από την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού, στο πλαίσιο επικαιροποίησης των κανόνων της ΕΕ με γνώμονα την πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία στις ευρωπαϊκές θάλασσες και με στόχο οι δράστες να έρχονται αντιμέτωποι με πρόστιμα.

Η ΕΕ επισημαίνει ότι δεδομένου ότι το 75% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ πραγματοποιείται διά θαλάσσης, οι θαλάσσιες μεταφορές δεν αποτελούν απλώς τη ραχοκοκαλιά μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αλλά είναι ζωτικές για τα νησιά της ΕΕ, τις περιφερειακές και τις απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές

Η αναθεώρηση της οδηγίας για τη ρύπανση από τα πλοία αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων που παρουσίασε η Επιτροπή τον Ιούνιο του 2023 και η οποία αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των θαλάσσιων κανόνων της ΕΕ για την ασφάλεια και την πρόληψη της ρύπανσης.

Θαλάσσιες μεταφορές

Η ΕΕ επισημαίνει ότι δεδομένου ότι το 75% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ πραγματοποιείται διά θαλάσσης, οι θαλάσσιες μεταφορές δεν αποτελούν απλώς τη ραχοκοκαλιά μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αλλά είναι ζωτικές για τα νησιά της ΕΕ, τις περιφερειακές και τις απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές.

Σημειώνει ακόμη ότι κάθε χρόνο εξακολουθούν να αναφέρονται περισσότερα από 2.000 ατυχήματα και συμβάντα στη θάλασσα, ωστόσο σε γενικές γραμμές τα ύδατα της ΕΕ είναι επί του παρόντος πολύ ασφαλή, καθώς παρατηρούνται λίγοι μόνο θάνατοι και δεν έχει προκύψει κανένα σοβαρό περιστατικό δημιουργίας πετρελαιοκηλίδας πρόσφατα.

Πάντως εκτιμάται ότι το θεσμικό πλαίσιο πρέπει να ευθυγραμμιστεί με το ισχύον του ΙΜΟ.

Στο πλαίσιο αυτό στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για την τελική μορφή της νομοθεσίας οι ευρωβουλευτές θέλουν να διασφαλίσουν ότι όλα τα διεθνή πρότυπα για την πρόληψη των παράνομων απορρίψεων από πλοία, που αναπτύχθηκαν από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), θα καταστούν μέρος του δικαίου της ΕΕ και, ως εκ τούτου, θα είναι ευκολότερα εκτελεστά.

Επίσης η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού επιδιώκει επέκταση των ισχύοντων κανόνων της ΕΕ που απαγορεύουν την απόρριψη πετρελαίου και επιβλαβών υγρών ουσιών, ώστε να περιλαμβάνεται η απόρριψη λυμάτων, σκουπιδιών και καταλοίπων καθαρισμού.

Θέλουν ακόμη, όπως προαναφέρθηκε, οι πλοιοκτήτες να φέρουν την ευθύνη για τυχόν περιβαλλοντική ζημία που προκαλείται από τη ρύπανση, σε περίπτωση που ο πλοίαρχος ή το πλήρωμα που ευθύνεται για την παράνομη απόρριψη δεν μπορεί πλέον να βρεθεί ή δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να καταβάλει ολόκληρο το ποσό της ποινής.

Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν επίσης οι κυβερνήσεις της ΕΕ να αποφύγουν τον καθορισμό μέγιστων ή ελάχιστων κυρώσεων για παραβάσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν υπονομεύεται η αποτελεσματικότητα και η αναλογικότητα των κυρώσεων.

Κανόνες

Με βάση τους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ δημιουργήθηκε το CleanSeaNet, το ευρωπαϊκό δορυφορικό σύστημα προειδοποίησης για τον εντοπισμό πετρελαιοκηλίδων και σκαφών.

Επειδή το σύστημα αυτό δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο παρακολούθησης των περιστατικών ρύπανσης, οι ευρωβουλευτές στον τομέα των μεταφορών είναι υπέρ της ενθάρρυνσης της μεγαλύτερης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με τα περιστατικά ρύπανσης.

Θέλουν επίσης το 50% των προειδοποιήσεων του CleanSeaNet να επαληθεύονται επιτόπου και το συντομότερο δυνατόν, ώστε να αποτρέπεται η διασπορά παράνομων απορρίψεων και, ως εκ τούτου, να μην μπορούν να εντοπιστούν μέχρι τη στιγμή της άφιξης στην τοποθεσία.

«Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ δεν λειτουργούν, διότι εφαρμόζονται ανεπαρκώς από τα κράτη μέλη. Αυτό είναι απαράδεκτο.

Είναι καιρός τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές θάλασσες από τις επιβλαβείς επιπτώσεις των πλοίων που απορρίπτουν παράνομα απόβλητα. Είναι απαραίτητο να εντοπιστούν αποτελεσματικά οι παράνομες απορρίψεις και να καθοριστούν κυρώσεις σε επίπεδα που θα χρησιμεύσουν ως πραγματικό αποτρεπτικό μέσο», δήλωσε ο εισηγητής του ΕΚ, Marian-Jean Marinescu (ΕΛΚ, Ρουμανία).

Το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής εγκρίθηκε σχεδόν ομόφωνα (36 ψήφους υπέρ και μία κατά).

Οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Μεταφορών στήριξαν επιπλέον ομόφωνα (36 ψήφοι υπέρ) την απόφαση να ξεκινήσουν συνομιλίες με τα κράτη μέλη σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας, μόλις η ολομέλεια δώσει το πράσινο φως την επόμενη εβδομάδα.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»