Η καλλιτέχνις Harmonia Rosales «πολεμάει» την ηγεμονία των λευκών στη σύγχρονη κοινωνία

Για αρχή, σκεφτείτε την περίφημη «Δημιουργία του Αδάμ» του Μιχαήλ Άγγελου, τη «Γέννηση της Αφροδίτης» του Σάντρο Μποτιτσέλι ή τον «Μυστικό Δείπνο» του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Όταν σκέφτεστε τις σπουδαίες εικαστικές αφηγήσεις της δυτικής τέχνης για τη γέννηση της ανθρωπότητας – και όλους τους νικηφόρους της θριάμβους, την ομορφιά, τις τραγωδίες και το νόημα – μάλλον μοιάζουν «πολύ λευκές».

Αυτό συμβαίνει διότι, για πολλούς αιώνες, οι εικαστικές παραδόσεις της ευρωπαϊκής Αναγέννησης ήταν η αρχή αυτών των θεμάτων. Ήταν από τον 15ο έως τον 16ο αιώνα που «η τέχνη έφτασε να θεωρείται κλάδος της γνώσης», σύμφωνα με την Britannica, «πολύτιμη από μόνη της και σε θέση να παρέχει στον άνθρωπο εικόνες του Θεού και των δημιουργημάτων του, καθώς και γνώση της θέσης του ανθρώπου στο σύμπαν».

«Προσπαθώ να μορφώσω τις μάζες σχετικά με μία θρησκεία που ήταν μυστική για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα», λέει η Rosales

Η καλλιτέχνις Harmonia Rosales επιφέρει ριζικές αλλαγές στον κόσμο της τέχνης, και αυτό που δημιουργεί είναι εντυπωσιακό. Η Μαύρη – Μεξικάνα ζωγράφος και γλύπτρια έχει μετατρέψει τα λευκά σώματα που βλέπουμε στους παραδοσιακούς ευρωπαϊκούς αναγεννησιακούς πίνακες σε συγκλονιστικά έργα τέχνης που θέτουν στο επίκεντρο τα μαύρα σώματα.

«Η αφήγηση ιστοριών είναι ένα ταξίδι προσωπικής αναζήτησης και διεκδίκησης της πολιτιστικής ταυτότητας», δήλωσε η Rosales στο CNN.

Η έκθεσης της με τίτλο «Harmonia Rosales: Master Narrative» στο Spelman College Museum of Fine Art στην Ατλάντα – η οποία θα διαρκέσει μέχρι 2 Δεκεμβρίου – περιλαμβάνει είκοσι ελαιογραφίες μεγάλων διαστάσεων και γλυπτικές εγκαταστάσεις. Η Rosales περνά το δικό της μήνυμα μέσα από την αφρικανική διασπορά και τη θρησκεία Yorùbá για να διηγηθεί την παγκόσμια ιστορία της δημιουργίας.

Ο λευκός ρατσισμός «πολέμησε» την θρησκεία των Yorùbá

Η θρησκευτική παράδοση των Yorùbá περιλαμβάνει έναν ανώτατο δημιουργό που ονομάζεται Olodumare και μια ιεραρχία εκατοντάδων θεοτήτων – orishas – οι οποίες κυβερνούν συλλογικά τον κόσμο και την ανθρωπότητα. Με καταγωγή από τη Δυτική Αφρική τουλάχιστον πριν από μερικές χιλιάδες έτη, απαγορεύτηκε στους σκλάβους να ασκούν την πίστη αυτή, καθώς πολλοί λευκοί «δουλοκτήτες» την εκλάμβαναν ως σατανική και ως απειλή για την υπακοή που επιδίωκαν.

«Προσπαθώ να μορφώσω τις μάζες σχετικά με μία θρησκεία που ήταν μυστική για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα», λέει η Rosales. «Θέλω να το κάνω με πολύ ευθύ, κατανοητό και εύπεπτο τρόπο ώστε στη συνέχεια να μπορέσουμε να βουτήξουμε βαθύτερα».

Δεν χωρούσε σε ένα φυλετικό ή εθνικό κουτί και προσπαθούσε να αλλάξει μερικά σωματικά χαρακτηριστικά που η κοινωνία ιστορικά δεν θεωρούσε ελκυστικά

Επιπλέον, πρόσθεσε: «Ακολουθώ την ταχεία οδό για να διδάξω στους ανθρώπους ποιοι είναι. Ο μόνος τρόπος για να το κάνω αυτό είναι να επαναπροσδιορίσω κάποιες φημισμένες εικόνες».

«Η δημιουργία του Θεού»

Mε τη μεικτή της καταγωγή, η οποία περιλαμβάνει επίσης τζαμαϊκανές ρίζες, η Rosales είπε ότι «ποτέ δεν ένιωσα ότι ήμουν αρκετή για οτιδήποτε» καθώς μεγάλωνε. Δεν χωρούσε σε ένα φυλετικό ή εθνικό κουτί και προσπαθούσε να αλλάξει μερικά σωματικά χαρακτηριστικά που η κοινωνία ιστορικά δεν θεωρούσε ελκυστικά – όπως τα φυσικά σγουρά και σπαστά μαλλιά, τα οποία, για σειρά ετών, ίσωνε με τη χρήση χημικών προϊόντων για το χαλάρωμα των μαλλιών που της έκανε δώρο η γιαγιά της, ή τους αγκώνες και τα γόνατα που ήταν πιο σκούρα από το υπόλοιπο σώμα της.

Μεγαλωμένη στο Σικάγο, η Rosales προσπάθησε να σπουδάσει σε σχολή καλών τεχνών, αλλά δεν της άρεσαν οι φραγμοί που ένιωθε ότι επέβαλλαν στα δημιουργικά της ένστικτα. Έτσι βρήκε την έμπνευση αντ’ αυτού στα καλλιτεχνικά βιβλία, την έρευνα και τα μουσεία, όπου μπορούσε να μελετήσει από κοντά τους πίνακες ζωγραφικής για να εξετάσει τις τεχνικές – κυρίως εκείνες των καλλιτεχνών της Αναγέννησης.

«Υπήρχε χρόνος (και) αγάπη για την τέχνη της Αναγέννησης, και αυτό φαίνεται μέσα στο έργο», δήλωσε η Rosales, περιγράφοντας την ως «το πλαίσιο της αμερικανικής ομορφιάς, της αντίληψης της ομορφιάς, των πάντων».

Ως αυτοδίδακτη καλλιτέχνης, η Rosales έγινε για πρώτη φορά γνωστή αφού μοιράστηκε τον πίνακα της «Η δημιουργία του Θεού», –  στον οποίο ο Θεός απεικονίζεται ως μαύρη γυναίκα –  στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το 2017.

*Με πληροφορίες από: Remezcla | CNN &  Κεντρική φωτογραφία θέματος: Harmonia Rosales/UC Santa Barbara