Ολλανδικές εκλογές: η ακροδεξιά συνεχίζει να σηκώνει κεφάλι στην Ευρώπη

Ήταν ένα αποτέλεσμα για αρκετούς αναμενόμενο, αλλά αυτό δεν μειώνει το χαρακτήρα σοκ που είχε.

Στις Ολλανδικές εκλογές ένα ρατσιστικό και ξενοφοβικό κόμμα, αυτό του Γκεερτ Βίλντερς πήρε την πρωτιά και τις περισσότερες έδρες και διεκδικεί, εάν τα άλλα κόμματα συμφωνήσουν σε μια συμμαχική κυβέρνηση, και την πρωθυπουργία.

Ένα κόμμα που θέλει ουσιαστικά να απαγορεύσει το Ισλάμ στην Ευρώπη, να κλείσει τα σύνορα στους μετανάστες, να απελάσει όσους μπορεί και συνάμα θέλει να εξετάσει και το ενδεχόμενο να έρθει σε ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ένα κόμμα που έγινε προσπάθεια να περιθωριοποιηθεί αλλά τα πράγματα κινήθηκαν στην αντίθετη κατεύθυνση.

Όμως, εάν δούμε μόνο το κόμμα του Βίλντερς κινδυνεύουμε να χάσουμε την «μεγάλη εικόνα». Αυτή που εξηγεί, για παράδειγμα, ότι οι απόψεις του για τη μετανάστευση εδώ και καιρό έχουν αντιγραφεί και από άλλα κόμματα, που επίσης ζητούν «σκληρή γραμμή» για το μεταναστευτικό. Ούτε είναι τυχαίο ότι πριν τις εκλογές άλλα κόμματα περιλάμβαναν τον Βίλντερς στους συνομιλητές για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Και βέβαια δεν είναι μόνο η Ολλανδία. Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι ήδη κυβερνά, το ίδιο και ο Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, στη Γαλλία η Μαρίν Λεπέν και ο Εθνικός Συναγερμός ήδη προετοιμάζονται για τις επόμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές και στη Γερμανία ανησυχούν για το πόσο ψηλά θα πάει η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία. Στη Σουηδία η ακροδεξιά ήταν η δεύτερη δύναμη στις περσινές εκλογές και η υποστήριξή της ήταν καθοριστική για να σχηματιστεί η τρέχουσα σουηδική κυβέρνηση.

Ακόμη και στη χώρα μας καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι οι τρεις παραλλαγές της ακροδεξιάς αθροιστικά είναι λίγο κάτω από το 13%.

Όλα αυτά είναι σημάδια μιας βαθύτερης κρίσης στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Ο συνδυασμός ανάμεσα στην κρίση νομιμοποίησης που έχουν επιφέρει οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί εδώ και χρόνια και στην απουσία πειστικών αριστερών προοδευτικών λύσεων, οδηγεί ένα μέρος της ψήφου διαμαρτυρίας στην ακροδεξιά.

Ιδίως όταν είναι ακροδεξιά τύπου Τραμπ ως προς την πολιτική απεύθυνση και την υιοθέτηση μιας δήθεν «αντισυστημικής» στάσης.

Και τα πράγματα κάνει ακόμη χειρότερα το γεγονός ότι τα περισσότερα κεντροδεξιά αλλά και κεντροαριστερά κόμματα στην Ευρώπη έχουν ήδη υιοθετήσει μέρος ή ακόμη και το σύνολο της ατζέντας της ακροδεξιάς, ιδίως σε θέματα όπως η μετανάστευση, χαρακτηριστικό ότι πλέον η επίσημη ευρωπαϊκή γραμμή είναι ουσιαστικά η κατάργηση του ασύλου, τα κλειστά σύνορα και οι φράχτες.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι το ζήτημα δεν είναι εάν με διάφορες μεθοδεύσεις η ακροδεξιά μείνει εκτός διακυβέρνησης, αλλά εάν θα σταματήσει να είναι ηγεμονική στην πράξη η δική της στρατηγική.

Τα κεντροδεξιά και φιλελεύθερα κόμματα το έχουν χάσει αυτό το στοίχημα, το ίδιο και τα περισσότερα κλασικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα.

Μόνο ίσως μια σύγχρονη αριστερά, με πραγματική κοινωνική γείωση και λαϊκότητα θα μπορούσε να αντιστρέψει αυτή την τάση (και να ξανακερδίσει τα τμήματα εκείνα των λαϊκών τάξεων που στρέφονται στην ακροδεξιά).

Όμως, αυτό σημαίνει να αναμετρηθεί πρώτα με τη δική της στρατηγική κρίση.