Πολυανθεκτικό μικρόβιο σε ελληνικά νοσοκομεία – Σήμα κινδύνου

Ένα εξαιρετικά ανθεκτικό είδος κλεμπσιέλλας, ανθεκτικό σε τελευταίας γενιάς αντιβιοτικά εντοπίστηκε σε 15 Ελληνικά νοσοκομεία σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC), το οποίο έθεσε θέμα ασφάλειας των ασθενών στην Ελλάδα, επισημαίνοντας κυρίως την ταχύτητα με την οποία εξαπλώθηκε το ανθεκτικό μικρόβιο στους χώρους των νοσοκομείων.

Ο τύπος ST 39 της κλεμπισέλλας που είναι ανθεκτικός στα τελευταίων γενεών αντιβιοτικά καρβαπανέμη και κολιστίνη, εντοπίστηκε αρχικά σε έρευνα του ECDC το 2019. Δεδομένου ότι κατά την επανάληψη της έρευνας το 2022 εντοπίστηκε και πάλι στα Ελληνικά νοσοκομεία, το γεγονός αυτό καθιστά το μικρόβιο ενδημικό στη χώρα.

Το ακόμη πιο δυσάρεστο που επισημαίνει η μελέτη του ECDC, είναι ότι «αυτά τα ευρήματα δεν είναι σημαντικά μόνο εξαιτίας του προφίλ μικροβιακής αντοχής, αλλά και ως δείκτης της ταχείας εξάπλωσης μιας νέας, αναδυόμενης απειλής για τη μικροβιακή αντοχή που έχει καθιερωθεί σε ένα νοσοκομειακό σύστημα, εν προκειμένω της Ελλάδας.

Αυτή η κατάσταση προκαλεί περαιτέρω ανησυχία καθώς μπορεί να συμβεί ταχεία εξάπλωση και σε άλλα ανθεκτικά στα αντιμικροβιακά παθογόνα -τα οποία δεν αποτελούν μέρος αυτής της μελέτης- με παρόμοιους τρόπους μετάδοσης».

Ενδημική η κλεμπσιέλλα, δείχνει ότι υπάρχουν κατάλληλες συνθήκες για ταχεία εξάπλωση κι άλλων ανθεκτικών μικροβίων στα νοσοκομεία

Σύμφωνα με την έκθεση, τα τρέχοντα δεδομένα παρέχουν ενδείξεις ότι ένα αντίστοιχο περιστατικό μπορεί να είχε ήδη συμβεί στην Ελλάδα με τον τύπο κλεμπσιέλλας ST323 και να μην είχε εντοπιστεί από προηγούμενες έρευνες. Ο τύπος αυτός δεν βρέθηκε σε προηγούμενες έρευνες στην Ελλάδα – εκτός από ένα ευαίσθητο στην καρβαπενέμη δείγμα που βρέθηκε στην ευρωπαϊκή έρευνα EuSCAPE και η οποία συντονίστηκε από το ECDC το 2013 – αλλά εντοπίστηκε σε έξι νοσοκομεία το 2022.

Με βάση το καθιερωμένο όριο γονιδιωματικής ομοιότητας, ανιχνεύθηκαν 44 περιστατικά ενδονοσοκομειακής μετάδοσης στα 15 νοσοκομεία που συμμετείχαν στη μελέτη παρακολούθησης του 2022.

Αυτός χαρακτηρίζεται μεγάλος αριθμός, επειδή συλλέχθηκαν μόνο μέχρι και 14 δείγματα ανά νοσοκομείο, γεγονός που δείχνει περαιτέρω τη συνεχιζόμενη μετάδοση της κλεμπσιέλλας που παράγει καρβαπενεμάση στα συμμετέχοντα ελληνικά νοσοκομεία.

Αυτά τα συμβάντα μετάδοσης αφορούσαν κυρίως γνωστούς κλάδους της κλεμπσιέλλας υψηλού κινδύνου σε διεθνές επίπεδο, όπως οι κλάδοι ST258/512 και ST11, καθώς και (βάσει της τρέχουσας γνώσης) οι πιο ειδικοί στην Ελλάδα κλάδοι υψηλού κινδύνου κλεμπισέλλας, ST39 και ST323.

Μέτρα περιορισμού

Η έκθεση επισημαίνει πως ο υψηλός αριθμός περιστατικών μετάδοσης εντός του νοσοκομείου είναι πιθανώς μία από τις κύριες αιτίες της ταχείας εξάπλωσης των νεοεμφανιζόμενων τύπων κλεμπσιέλλας στα νοσοκομεία που συμμετέχουν.

Όμως, η επαναλαμβανόμενη μετάδοση κλώνων κλεμπσιέλλας υψηλού κινδύνου σε ασθενείς θα μπορούσε να αποτραπεί με κατάλληλα μέτρα πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων, εάν διατεθούν επαρκείς πόροι.

Το ECDC καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο υψηλός αριθμός περιστατικών ενδονοσοκομειακής μετάδοσης είναι το πιο σημαντικό εύρημα αυτής της μελέτης και πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως καθώς αποτελεί σοβαρό ζήτημα ασφάλειας των ασθενών στα ελληνικά νοσοκομεία.

Επιπλέον, η τακτική εθνική μοριακή επιτήρηση είναι απαραίτητη για την παρακολούθηση των αναδυόμενων απειλών της μικροβιακής αντοχής, καθώς και για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών ελέγχου που χρησιμοποιούνται.