Ο Αμερικανός πρόεδρος που απείλησε το Ισραήλ – «Μαζέψτε τα στρατεύματα και φύγετε τώρα»

Η μεγαλύτερη, ίσως, ειρωνεία στην ιστορία δεν εντοπίζεται σε γεγονότα που μόνο επαναλαμβάνονται, αλλά τα γεγονότα εξελίσσονται πολύ χειρότερα από απλές επαναλήψεις.

Ακούγεται, ίσως, παράξενο ότι η σημερινή υποστηρικτική αντίδραση μιας αμερικανικής κυβέρνησης -με Δημοκρατικό και προοδευτικό πρόεδρο- στις σφαγές του Ισραηλινού στρατού στη Γάζα, έρχεται εντελώς κόντρα σε ανάλογη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ και της μετέπειτα εκπληκτικής αντίδρασης της Ουάσιγκτον, με έναν συντηρητικό Ρεπουμπλικάνο ένοικο.

Τότε, τον Οκτώβριο του 1956, το σχέδιο ήταν απλό: Ο Ισραηλινός στρατός θα εκτόξευε επίθεση στην απειλητική Αίγυπτο, στη Χερσόνησο του Σινά και αμέσως οι Γάλλοι και Άγγλοι θα επενέβαιναν δήθεν «για να προστατέψουν τη διώρυγα» του Σουέζ από τους δύο εμπόλεμους. Με αυτόν τον τρόπο, οι τρεις επιτιθέμενοι θα έβαζαν στη θέση του τον ηγέτη της Αιγύπτου Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ -τον «Άραβα Χίλτερ» όπως έλεγαν- που είχε μόλις εθνικοποιήσει νόμιμα τη διώρυγα του Σουέζ.

Η Ισραηλινή επίθεση άρχισε στις 29 Οκτωβρίου και στις 30 ξεκίνησαν οι αγγλογαλλικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί, καθώς ήταν αναμενόμενο από όλους ότι η Αίγυπτος δεν θα δεχόταν να αποσυρθεί από τη διώρυγα. Μέχρι τις 7 Νοεμβρίου οι ταχύτατοι Ισραηλινοί είχαν καταλάβει όλη τη χερσόνησο του Σινά, ενώ οι αγγλογάλλοι είχαν καθηλώσει την αιγυπτιακή αεροπορία και αφού αποβιβάστηκαν στο Πόρτ Σάιντ  διεκπεραιώθηκαν γύρω από τη Ζώνη της διώρυγας. Χιλιάδες άμαχοι δολοφονήθηκαν από τις δυνάμεις εισβολής.

Το πρόβλημα όμως για τους παραπάνω τρεις δράστες ήταν ότι τα έκαναν όλα μυστικά, δίχως να γνωρίζουν τίποτα οι σύμμαχοί τους Αμερικανοί -λίγο δύσκολο βέβαια-, διότι απλούστατα δεν θα ενέκριναν τέτοια ενέργεια.

Οι Αμερικανοί φανερά ενοχλημένοι έβλεπαν τα σχέδιά τους για τη Μέση Ανατολή να ακυρώνονται από την επέμβαση. Από τον Δεκέμβριο του 1954 είχαν δρομολογήσει με τους Άγγλους μυστική συμφωνία με τη κωδική ονομασία «ALPHA», για την επίλυση της αραβοϊσραηλινής διένεξης. Από τη στιγμή όμως που η Βρετανία συμμάχησε με το Ισραήλ και επιτέθηκε σε ένα αραβικό κράτος οποιαδήποτε προσπάθεια αραβοϊσραηλινής προσέγγισης ήταν καταδικασμένη. Οι Αμερικανοί δεν συμπαθούσαν τον Νάσερ περισσότερο από τους Άγγλους αλλά θα τον «λύγιζαν» μέσω αφανών διαδικασιών χωρίς να προκαλέσουν το αντιδυτικό μένος στον αραβικό κόσμο με μια επέμβαση.

Ο πρώτος βρυχηθμός του Λευκού Οίκου – Η απάντηση Τελ Αβίβ

Έτσι, όπως και σήμερα, ο Αμερικανός Πρόεδρος Αίκ Αιζενχάουερ διέταξε τον 6^ο αμερικανικό στόλο στη Μεσόγειο!

Ωστόσο, αυτή τη φορά δεν θα ήταν τόσο για την προστασία του Ισραήλ, αλλά να εμποδίσει τους τρεις στρατούς με… «ειρηνικά μέσα». Στη συνέχεια οι Βρετανοί είδαν ανήμποροι το νόμισμα τους, τη στερλίνα, να κατρακυλάει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεδομένης της οικονομικής εξάρτησης από τις ΗΠΑ. Μπορεί οι τρεις ισχυροί στρατοί να συνέντριψαν τον αιγυπτιακό στρατό, αλλά στην πραγματικότητα έχασαν πληρώνοντας πανάκριβο πολιτικό τίμημα.

Ο πιο ξεροκέφαλος από όλους τους εμπόλεμος όμως ήταν το… Ισραήλ. Ο τότε Ισραηλινός Μπεν Γκουριόν αρνούνταν να αποσύρει τα ισραηλινά στρατεύματα, όπως του ζητούσε ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ! Το Τελ Αβίβ είχα καταφέρει να ενώσει τις δύο υπερδυνάμεις σε μια περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Όταν πληροφορήθηκε την ισραηλινή ξεροκεφαλιά ο Αιζενχάουερ έστειλε μια… ευγενική επιστολή στον Γκουριών:

«Οι δηλώσεις που αποδίδονται στην κυβέρνησή σας ότι το Ισραήλ δεν σκοπεύει να αποσυρθεί από το αιγυπτιακό έδαφος, όπως ζητήθηκε από τον ΟΗΕ, μου έχουν επιστήσει τη προσοχή. Πρέπει να πω ειλικρινά, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι οι ΗΠΑ βλέπουν αυτές τις εκθέσεις, εάν αληθεύουν, με βαθιά ανησυχία. Οποιαδήποτε τέτοια απόφαση της κυβέρνησης του Ισραήλ θα υπονόμευε σοβαρά τις επείγουσες προσπάθειες που καταβάλλονται από τον ΟΗΕ για την αποκατάσταση της ειρήνης στη Μέση Ανατολή και δεν θα μπορούσε παρά να επιφέρει την καταδίκη του Ισραήλ ως παραβάτη των αρχών καθώς και των οδηγιών του του ΟΗΕ.

»Θα ήταν μεγάλη λύπη για όλους τους συμπατριώτες μου εάν η πολιτική του Ισραήλ σε ένα θέμα τόσο σοβαρής ανησυχίας για τον κόσμο βλάψει με οποιονδήποτε τρόπο τη φιλική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας».

O Αμερικανός πρόεδρος Άικ Αϊζενχάουερ υποδέχεται στον Λευκό Οίκο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπεν Γκουριόν (αριστερά) το 1960.

Η απάντηση του Μπεν Γκουριόν θυμίζει άλλες παρόμοιες τοποθετήσεις Ισραηλινών ηγετών σε ανάλογες περιπτώσεις.

«Μολονότι ένα σημαντικό μέρος του στόχου μας έχει επιτευχθεί με την καταστροφή, ως αποτέλεσμα της επιχείρησης του Σινά, των συμμοριών φενταγίν και των βάσεων από τις οποίες σχεδιάστηκαν και κατευθύνθηκαν, πρέπει να επαναλάβουμε το επείγον αίτημά μας προς τον ΟΗΕ να καλέσει την Αίγυπτο, η οποία έχει υποστηρίξει σταθερά ότι βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου με το Ισραήλ, να αποκηρύξει αυτή τη θέση, να εγκαταλείψει την πολιτική του μποϊκοτάζ και αποκλεισμού, να σταματήσει τις εισβολές στο ισραηλινό έδαφος συμμοριών δολοφονιών και, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της βάσει του Χάρτης του ΟΗΕ για να ζήσει ειρηνικά με τα κράτη-μέλη, να ξεκινήσουν άμεσες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ».

Λευκός Οίκος: Εφόσον δεν παίρνετε από λόγια…

Οι Ισραηλινοί όμως επιδεικνύοντας πείσμα, δεν αποσύρονταν, επιβάλλοντας μάλιστα όρους. Τότε, ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ βγήκε και μίλησε δημόσια και αυτή τη φορά ήταν πολύ διαφορετικός.

«Πλησιάζουμε σε μια μοιραία στιγμή που είτε πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο ΟΗΕ δεν είναι σε θέση να αποκαταστήσει την ειρήνη σε αυτόν τον τομέα, είτε ο ΟΗΕ πρέπει να ανανεώσει με αυξημένο σθένος τις προσπάθειές του για την αποχώρηση του Ισραήλ».

Στη συνέχεια ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε το εξής ερώτημα: «Πρέπει να επιτραπεί σε ένα κράτος που επιτίθεται και καταλαμβάνει ξένο έδαφος ενόψει της αποδοκιμασίας του ΟΗΕ να επιβάλει όρους για την αποχώρησή του;»

Ο Αϊζενχάουερ ολοκλήρωσε με μια ηχηρή προειδοποίηση: «Εάν ο ΟΗΕ δεν κάνει τίποτα, εάν αποδεχτεί την αγνόηση των επαναλαμβανόμενων ψηφισμάτων του που ζητούν την απόσυρση των δυνάμεων εισβολής, τότε θα έχει παραδεχτεί την αποτυχία. Αυτή η αποτυχία θα ήταν πλήγμα για την εξουσία και την επιρροή του ΟΗΕ στον κόσμο και στις ελπίδες που η ανθρωπότητα έθεσε στον ΟΗΕ ως μέσο για την επίτευξη ειρήνης με δικαιοσύνη».

O Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος πίεσε τόσο πολύ το Ισραήλ να αποσυρθεί από το Σινά, σε βαθμό που να απειλεί με οικονομικές κυρώσεις. Η ΕΣΣΔ θα μπορούσε να τιμωρήσει το Ισραήλ προσπαθώντας να το εκδιώξει από τον ΟΗΕ. Το Ισραήλ δεν είχε άλλη επιλογή από το να υποκύψει στις πιέσεις των υπερδυνάμεων.

Όπως είχε σημειώσει ο ιστορικός Τζον Λιούις Γκάμπις «Όταν η βρετανογαλλο-ισραηλινή εισβολή τους ανάγκασε να επιλέξουν, ο Αϊζενχάουερ και ο Ντάλες [επικεφαλής της CIA] τάχθηκαν με άμεση αποφασιστικότητα, στο πλευρό των Αιγυπτίων. Προτίμησαν την ευθυγράμμιση με τον αραβικό εθνικισμό, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε την αποξένωση των φιλο-ισραηλινών ψηφοφόρων την παραμονή των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, ακόμα κι αν σήμαινε να προκαλέσουν στη συμμαχία του ΝΑΤΟ τη πιο διχαστική κρίση της μέχρι τότε, ακόμα κι αν σήμαινε να διακινδυνεύσουν οτιδήποτε είχε απομείνει από την αγγλοαμερικανική «ειδική σχέση», ακόμα κι αν αυτό σήμαινε ψηφοφορία με την ΕΣΣΔ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ»

Αυτά βέβαια, ίσως ακούγονται άγνωστα στον σημερινό ένοικο του Λευκού Οίκου.