Φαχρετίν Αλτούν: «Να μιλάμε ο ένας στον άλλον και όχι σε άλλους για εμάς»

Την ανάγκη Ελλάδα και Τουρκία να κρατήσουν όλους τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς υπογραμμίζει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο διευθυντής Επικοινωνίας της Τουρκικής Προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν. Δεν θεωρεί ότι ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις Αθήνας – Αγκυρας και αναφέρει ότι οι δύο χώρες μπορούν να γίνουν «ισχυρότερες αντιμετωπίζοντας από κοινού τις προκλήσεις». Σημειώνει δε ότι τα ελληνοτουρκικά απαιτούν αμοιβαία εμπιστοσύνη και υπομονή, καθώς και αποφυγή της κλιμακούμενης ρητορικής.

Ελλάδα και Τουρκία έχουν ανοίξει όλους τους διαύλους επικοινωνίας. Υπάρχει προθυμία για λύσεις και συμβιβασμούς; Για αμοιβαίες υποχωρήσεις; Και θα μπορούσαν αυτές να περιλαμβάνουν, π.χ., το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες;

Κανένας δεν επωφελείται από την ένταση. Θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μακροχρόνια ζητήματα και τα περισσότερα από αυτά είναι αλληλένδετα και πολύπλοκα, ωστόσο μπορούμε να τα επιλύσουμε προς όφελος των μελλοντικών γενεών μας. Οφείλουμε και οι δύο στα παιδιά μας σχέσεις καλής γειτονίας, όπως αυτές που ζήσαμε την εποχή του Ατατούρκ και του Βενιζέλου. Η μεταξύ τους χειραψία ήταν ένα μεγάλο βήμα προς το μέλλον. Πρέπει να συνεχίσουμε με αυτά τα βήματα. Οι χώρες μας βρίσκονται στην ίδια Συμμαχία και έχουμε πολύ καλύτερες συνθήκες σήμερα. Και έχουμε επίσης κοινές προκλήσεις.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να κρατήσουμε όλους τους διαύλους ανοιχτούς. Πρέπει να μιλάμε ο ένας στον άλλον και όχι σε άλλους για εμάς. Μια τέτοια κοινή κατανόηση θα βοηθήσει στην οικοδόμηση μεγαλύτερης εμπιστοσύνης και σεβασμού απέναντι στις ευαισθησίες και τα ζωτικά συμφέροντα του άλλου. Εφόσον έχουμε περισσότερη διαφάνεια, προβλεψιμότητα και την αίσθηση της καλής γειτονίας, οι δύο χώρες μας θα έχουν αρκετό χώρο για να επιλύσουν τις διαφορές τους.

Χωρίς λύσεις, υπάρχει τρόπος αποφυγής εντάσεων και ισορροπίας; Ποιος είναι ο ρόλος των δηλώσεων των πολιτικών και ο ρόλος των ΜΜΕ;

Τα μακροχρόνια ζητήματα μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας έχουν πολύπλοκο χαρακτήρα. Η επίλυσή τους απαιτεί αμοιβαία εμπιστοσύνη, προσπάθειες, ειλικρινή και εποικοδομητικό διάλογο και φυσικά υπομονή. Ενώ αναζητούμε λύσεις, είναι σημαντικό να αποφύγουμε την κλιμακούμενη ρητορική. Οι πολιτικοί θα πρέπει να απέχουν από προκλητικές δηλώσεις που προσελκύουν την προσοχή των ΜΜΕ. Οταν εξετάζουμε τα ελληνικά ΜΜΕ, παρατηρούμε με λύπη μας ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά άρθρα και σχόλια για την Τουρκία που δεν αντικατοπτρίζουν την αλήθεια και επηρεάζουν αρνητικά την ελληνική κοινή γνώμη. Η κοινή γνώμη είναι σημαντική υπό την έννοια ότι περιορίζει τους υπευθύνους λήψης αποφάσεων. Μια εποικοδομητική στάση των MME θα αντανακλά θετικά στην κοινή γνώμη, η οποία με τη σειρά της θα δώσει στους πολιτικούς την απαραίτητη ελευθερία να προωθήσουν τις διμερείς σχέσεις.

Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν ολοκληρώσει τον οδικό χάρτη διαλόγου που αποφάσισαν ο Μητσοτάκης και ο Ερντογάν και οδεύουν προς το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου. Ποια είναι η σημασία του και ποιες συμφωνίες αναμένουμε να υπογραφούν;

Υστερα από ένα διάστημα επτά ετών, το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα πραγματοποιηθεί στις 7 Δεκεμβρίου στην Αθήνα. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, λαμβάνοντας υπόψη τις τεταμένες σχέσεις μας κατά το προηγούμενο έτος. Χάρη στη διπλωματία της αλληλεγγύης και τις αυξημένες επαφές έχουμε εγκαινιάσει αυτή τη νέα περίοδο στις σχέσεις μας και έχουμε τη βούληση να συνεχίσουμε αυτή τη θετική τάση. Και οι δύο χώρες θα πρέπει να αδράξουν αυτή την ευκαιρία για να βρουν λύσεις στα μακροχρόνια ζητήματα που μας απασχολούν.

Το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας είναι σημαντικό υπό την έννοια ότι καταδεικνύει την πολιτική βούληση για περαιτέρω βελτίωση των σχέσεών μας. Δίνει ένα πολύ θετικό μήνυμα στην κοινή γνώμη και των δύο χωρών. Οι προετοιμασίες βρίσκονται σε εξέλιξη για την επίτευξη όσο το δυνατόν περισσότερων παραδοτέων κατά τη διάρκεια του ΑΣΣ. Βρισκόμαστε σε τακτική επαφή για την οριστικοποίηση διαφόρων συμφωνιών, μνημονίων συνεννόησης και κοινών δηλώσεων μέχρι το ΑΣΣ. Αναμένονται συμφωνίες και μνημόνια για την οικονομία, τη γεωργία, την εκπαίδευση, την ενέργεια, την υγεία, τις μεταφορές, το περιβάλλον, τη διαχείριση καταστροφών και τον αθλητισμό, καθώς και μια κοινή πολιτική δήλωση.

Μια από τις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Τουρκία είναι το μεταναστευτικό ζήτημα. Πώς μπορούν να συνεργαστούν και με ποια στόχευση;

Ούτε η Τουρκία ούτε η Ελλάδα είναι η πηγή της παράτυπης μετανάστευσης. Και οι δύο αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις. Ως εκ τούτου, χρειάζονται ολοκληρωμένη συνεργασία, τόσο στη θάλασσα όσο και στην ξηρά. Πιστεύουμε ότι η κοινή μας προτεραιότητα πρέπει να είναι ο τερματισμός των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές στο Αιγαίο και στην ξηρά. Οι αρμόδιες αρχές μας εργάζονται τώρα για τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών συνεργασίας. Ο υπουργός Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια, φιλοξένησε πρόσφατα τον έλληνα υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρη Καιρίδη, για διμερείς συνομιλίες στην Αγκυρα. Δεδομένου ότι το μεταναστευτικό ζήτημα αφορά διαφορετικά υπουργεία στην Ελλάδα, παρόμοιες συναντήσεις με άλλους έλληνες υπουργούς θα ήταν επίσης χρήσιμες στο εγγύς μέλλον. Ενώ αυτές οι προσπάθειες διαλόγου βρίσκονται σε εξέλιξη, θα πρέπει να αποφεύγονται οι προκλητικές και αντιπαραγωγικές δηλώσεις που δεν ωφελούν κανέναν.

Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στον πόλεμο στη Γάζα; Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει στην ευρύτερη περιοχή; Ανησυχείτε για αποσταθεροποίηση;

Από τις 7 Οκτωβρίου, μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της πρόσφατης Ιστορίας εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Ολοι πρέπει να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για την αποκλιμάκωση της κατάστασης, ώστε να αποφευχθεί η εξάπλωση. Ωστόσο, το ΣΑ του ΟΗΕ που είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της ειρήνης δεν έχει εκπληρώσει τα καθήκοντά του. Εκατομμύρια άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους σε όλον τον κόσμο για να διαμαρτυρηθούν για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττει το Ισραήλ. Η ευαισθητοποίηση όσον αφορά την αδικία εις βάρος των Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια δεκαετιών αυξάνεται ευρέως.

Σχεδόν 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στη Γάζα στερούνται τροφίμων, νερού, ηλεκτρικής ενέργειας, φαρμάκων και καυσίμων. Πάνω από 1 εκατομμύριο είναι εκτοπισμένοι σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας. Κατοικίες, νοσοκομεία, σχολεία, προσφυγικοί καταυλισμοί και χώροι λατρείας βρίσκονται συνεχώς στο στόχαστρο. Αυτό ξεπερνά την αυτοάμυνα και έχει μετατραπεί σε μαζική τιμωρία ενός πληθυσμού, αποτελώντας σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η εξάπλωση σε άλλα μέρη της περιοχής θα ήταν απλώς καταστροφική. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δώσει σωστά μηνύματα στο Ισραήλ. Είναι καιρός να συμβάλει στην αποκλιμάκωση αντί να προκαλεί περαιτέρω στρατιωτική δράση. Ως εκ τούτου, η κατάπαυση του πυρός αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Η παροχή ανεμπόδιστης και επαρκούς ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα για τους αμάχους είναι επίσης απαραίτητη.

Η σύγκρουση Παλαιστίνης – Ισραήλ είναι θέμα δικαιοσύνης και συνείδησης και πρέπει να είναι υπεράνω της τρέχουσας πολιτικής.  Η τρέχουσα κρίση μάς δείχνει για άλλη μια φορά ότι χωρίς την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών του ζητήματος Παλαιστίνη – Ισραήλ δεν θα υπάρξει μόνιμη ειρήνη. Μια διαρκής ειρήνη στη Μέση Ανατολή μπορεί να είναι δυνατή μόνο μέσω της ενσωμάτωσης ενός ανεξάρτητου, κυρίαρχου και γεωγραφικά συνεχούς κράτους της Παλαιστίνης στα σύνορα του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Αυτή τη στιγμή απαιτείται μια τέτοια διευθέτηση με έναν εγγυητικό μηχανισμό για την εφαρμογή της.

Μπορούν οι διαφορετικές θέσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα να επηρεάσουν τον ελληνοτουρκικό διάλογο και να απειλήσουν με επιστροφή της έντασης στις σχέσεις των δύο χωρών ή το αντίθετο;

Οπως γνωρίζετε, η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν διαφορετικές θέσεις σε μια σειρά από ζητήματα, όχι μόνο για τον πόλεμο στη Γάζα. Αυτές οι διαφορές απόψεων δεν μας εμπόδισαν ωστόσο να ξεκινήσουμε μια νέα, θετική φάση στις διμερείς σχέσεις μας. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από δύο χώρες, ούτε καν γειτονικές, να ευθυγραμμιστούν σε κάθε θέμα διεθνούς ενδιαφέροντος. Νομίζω ότι είναι ασφαλές να πούμε ότι εφόσον έχουμε αποφύγει επιτυχώς τις εντάσεις που προκύπτουν από διμερείς ανησυχίες εδώ και πολλούς μήνες, δεν θα ανακύψουν εντάσεις λόγω διαφορετικών απόψεων σε άλλα θέματα. Φυσικά, κοινός μας στόχος ως γείτονες και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι η πρόληψη και η αποφυγή κρίσεων γενικότερα, τόσο μεταξύ μας όσο και στην περιοχή μας και πέραν αυτής. Νομίζω ότι θα συμφωνήσετε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα μπορούν να γίνουν και οι δύο ισχυρότερες αντιμετωπίζοντας από κοινού τις προκλήσεις.

Premium εκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»