Λέοναρντ Μπερνστάιν – «Ο πατέρας μας θα ήταν οκέι με την ταινία και με την μύτη»

Τι κοινό έχουν οι εξής: η Τζούντι Γκάρλαντ, η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Φρέντι Μέρκιουρι και ο Στίβεν Χόκινγκ; Απάντηση: Είναι μερικές μόνο από τις μορφές της πραγματικής ζωής που υποδύθηκαν ηθοποιοί οι οποίοι έχουν κερδίσει Όσκαρ. Πρόκειται για μια πεπατημένη πορεία προς το κόκκινο χαλί των βραβείων Όσκαρ.

Η νέα βιογραφική ταινία του Netflix, «Maestro», προβάλλεται ήδη ως υποψήφια για τα βραβεία και ο Μπράντλεϊ Κούπερ, ο οποίος είναι εξαιρετικά πειστικός ως Λέοναρντ Μπερνστάιν τόσο σε νεαρή όσο και σε μεγάλη ηλικία και σκηνοθέτησε επίσης την ταινία, φαίνεται να έχει αξιοπρεπείς πιθανότητες.

Δείτε το τρέιλερ 

Συνθέτης, μαέστρος, πιανίστας, εκπαιδευτικός, ανθρωπιστής

Περισσότερα από 30 χρόνια μετά το θάνατο του Μπέρνστάιν, η γοητεία του αστέρα αυτού του μουσικού γίγαντα δεν φαίνεται να έχει μειωθεί σχεδόν καθόλου. Τόσο στην ιδιωτική όσο και στην επαγγελματική του ζωή, είχε μια αγκαλιά για να περιλάβει τα πάντα και δεν γνώριζε όρια – συνθέτης, μαέστρος, πιανίστας, εκπαιδευτικός, ανθρωπιστής. Έγραψε τρεις συμφωνίες, αλλά και τη μουσική του West Side Story για το Μπρόντγουεϊ.

Ήταν Εβραίος, αλλά συνέθεσε τους Ψαλμούς του Τσίτσεστερ και την Ψαλμωδία. Η ερωτική του ζωή ήταν – ας πούμε – περίπλοκη. Το να βρίσκεσαι στο δωμάτιο μαζί του ήταν σαν να θαμπώνεσαι από την υψηλή ισχύ της προσωπικότητάς του.

Από αυτό το καλοκαίρι, όταν και η προσθετική μύτη που φορούσε ο Κούπερ στο Maestro προκάλεσε οργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα παιδιά του Μπέρνσταϊν έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους στην απεικόνιση του πατέρα τους από τον ηθοποιό. «Είμαστε απολύτως εντάξει με τη μύτη», ανέφερε η δήλωσή τους. «Είμαστε επίσης σίγουρες ότι και ο πατέρας μας θα ήταν μια χαρά με αυτό».

«Συνειδητοποιήσαμε ότι ο Bradley μοιάζει πραγματικά πολύ με τον πατέρα μας – αυτή η λαμπρή ένταση και συγκέντρωση, η ακρίβεια και η ανοιχτόκαρδη διάθεση»

«Συνειδητοποιήσαμε ότι ο Bradley μοιάζει πραγματικά πολύ με τον πατέρα μας»

Τώρα, οι κόρες του, η Jamie και η Nina, πέταξαν στο Λονδίνο για να βοηθήσουν στην προώθηση της ταινίας. «Συνειδητοποιήσαμε ότι ο Bradley μοιάζει πραγματικά πολύ με τον πατέρα μας – αυτή η λαμπρή ένταση και συγκέντρωση, η ακρίβεια και η ανοιχτόκαρδη διάθεση. Ήταν πολύ γενναίο από την πλευρά του, μια βαθιά κατάδυση σε έναν άνθρωπο».

Καθώς ο Κούπερ δεν είχε γνωρίσει ποτέ τον πατέρα τους, τον κάλεσαν να βυθιστεί στον κόσμο τους και ορισμένες από τις σκηνές γυρίστηκαν στο σπίτι της οικογένειας στο Κονέκτικατ. Του χάρισαν την ιατρική θήκη του πατέρα τους και σε ένα σημείο της ταινίας φοράει το μπουρνούζι του συνθέτη.

«Ο Μπράντλεϊ μας ενέπλεξε πολύ» λέει η Τζέιμι. «Μερικές φορές μας έστελνε φωτογραφίες ή λίγο υλικό ή ξαναγραμμένες σκηνές από το σενάριο και μας ρωτούσε: «Πηγαίνω προς τη σωστή κατεύθυνση;». Ήταν γενναιόδωρος στο να μας συμπεριλάβει και είδαμε αρκετές εκδοχές της ταινίας πριν από το τελικό προϊόν. Αυτό μας έκανε να προετοιμαζόμαστε σιγά-σιγά, και ίσως αυτό ήταν για το καλύτερο, επειδή υπάρχουν πολλά στοιχεία στην ταινία που αποτελούν πρόκληση για εμάς».

Όπως το θέτει η Νίνα, «αν ήταν απλώς μπουμ, δεν νομίζω ότι θα μπορούσαμε να το είχαμε αντέξει».

Πρόκειται για μια ιστορία αγάπης, αλλά όχι του συμβατικού είδους. Πώς κατάφερε ο Μπέρνσταϊν να κρατήσει την οικογένειά του ενωμένη, ακόμη και όταν οι ομοφυλοφιλικές του σχέσεις τον απομάκρυναν;

Μην περιμένετε μια συμβατική βιογραφική ταινία

Ο Μπέρνσταϊν, ο καθ’ όλα μουσικός βιρτουόζος, είναι πάντα παρών – υπάρχει ένα εκτενές απόσπασμα που ανακατασκευάζει τη θρυλική ζωντανή τηλεοπτική εκτέλεση της Συμφωνίας αρ. 2 του Μάλερ το 1973 από τον Καθεδρικό Ναό του Ίλι (με τον Κούπερ να αναπαράγει έξοχα τη διεύθυνση του Μπέρνσταϊν) – αλλά το πρωταρχικό ενδιαφέρον της ταινίας βρίσκεται αλλού.

Οι πρώτες σκηνές αποκαλύπτουν τις εντάσεις με περισσότερους από έναν τρόπους. Πρώτον, βλέπουμε τον ηλικιωμένο Bernstein στο πιάνο να παλεύει να συμβιβαστεί με τον πρόωρο θάνατο της συζύγου του Felicia. Στη συνέχεια, η ταινία μεταπηδά μια γενιά πίσω στον νεαρό Bernstein, ο οποίος ορμά σε ένα κρεβάτι «όπου ένας νεαρός άνδρας βρίσκεται γυμνός μπρούμυτα και παίζει με ενθουσιασμό τα τομ-τομ στα οπίσθιά του».

Πρόκειται για μια ιστορία αγάπης, αλλά όχι του συμβατικού είδους. Πώς κατάφερε ο Μπέρνσταϊν να κρατήσει την οικογένειά του ενωμένη, ακόμη και όταν οι ομοφυλοφιλικές του σχέσεις τον απομάκρυναν; Πώς ο ίδιος -και αυτοί- ζούσαν μια ιδιωτική ζωή κάτω από τη συνεχή λάμψη των προβολέων του κόσμου;

Η βαθιά αγάπη μεταξύ του Bernstein και της συζύγου του, της ηθοποιού Felicia Montealegre από την Κόστα Ρίκα-Χιλής, δεν αμφισβητείται ποτέ

«Ποτέ δεν είδαμε τους γονείς μας να τσακώνονται ή δεν τους ακούσαμε μέσα από τοίχους»

Η βαθιά αγάπη μεταξύ του Bernstein και της συζύγου του, της ηθοποιού Felicia Montealegre από την Κόστα Ρίκα-Χιλής, δεν αμφισβητείται ποτέ. Από την πρώτη τους συνάντηση, η ταινία καταγράφει την πορεία του γάμου τους μέχρι τις συγκινητικές σκηνές του πρόωρου θανάτου της στα 56 της χρόνια, με τους πρωταγωνιστές να έχουν χρόνο να αναπνεύσουν και να αναπτύξουν τους ρόλους τους.

«Χθες το βράδυ, η Carey Mulligan, που υποδύεται τη Felicia, ήρθε στην πόλη για να δειπνήσει μαζί μας», λέει η Nina. «Είχαμε να τη δούμε από κοντά από τότε που γυρίστηκε η ταινία και έχει γίνει το πιο κοντινό πράγμα που έχουμε σε μια ζωντανή μητέρα, παρόλο που είναι νεότερη από εμάς, πράγμα που μας αποπροσανατολίζει».

Η Τζέιμι παρεμβαίνει: «Η Carey είχε λιγότερους πόρους για να βασιστεί από τον Bradley και, ακόμη κι έτσι, εστίασε στη μητέρα μας με έναν τρόπο που αναγνωρίζουμε πλήρως. Είναι αλλόκοτο. Ποτέ δεν είδαμε τους γονείς μας να τσακώνονται ή δεν τους ακούσαμε μέσα από τοίχους, καθώς μας το κρατούσαν μυστικό, αλλά φαντάζομαι ότι ήταν κάπως έτσι. Η μητέρα δεν ήταν καμία συρρικνωμένη βιολέτα».

«Δεν υπήρχε ακόμα το λεξιλόγιο»

Ένα σημείο καμπής στην ταινία έρχεται όταν η Τζέιμι βρίσκεται αντιμέτωπη με τον πατέρα της με τις φήμες για τις εξωσυζυγικές του σχέσεις. «Αυτή ήταν η πρώτη φορά που οι δύο κόσμοι του συγκρούστηκαν», λέει η Τζέιμι, αναπολώντας την απεικόνιση στην ταινία εκείνης της καρδιακής συνάντησης στον κήπο του οικογενειακού σπιτιού.

Παραδέχτηκε ποτέ ο Μπέρνσταϊν στα παιδιά του ότι είχε άντρες εραστές; «Δεν θυμάμαι να κάθισα ποτέ και να μου εξηγήθηκαν τα πάντα», λέει. «Ήταν οι αρχές της δεκαετίας του 1970. Εκείνη την εποχή ήταν ακόμα πολύ δύσκολο να γίνουν τέτοιες συζητήσεις, επειδή οι άνθρωποι δεν είχαν ακόμα το λεξιλόγιο. Αυτό ήρθε αργότερα. Απλώς έγινε φανερό σε εμάς τι συνέβαινε μέσω όσμωσης». Η Νίνα, η οποία είναι νεότερη, λέει ότι γι’ αυτήν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο.

Οι νεότεροι άνδρες στο περιβάλλον του πολλαπλασιάστηκαν

Τελικά, μετά τον θάνατο της Φελίσια, οι νεότεροι άνδρες στο περιβάλλον του πολλαπλασιάστηκαν, χωρίς να γίνεται προσπάθεια απόκρυψης. Όπως παρατήρησε με νόημα ο Αλεξάντερ, ο γιος του Μπέρνσταϊν, στα απομνημονεύματα της Τζέιμι, Famous Father Girl του 2018, «βγαίνει από την ντουλάπα με τα οπίσθια πρώτα».

Στην ερώτηση τι θα ήθελαν να πάρει ο κόσμος από την ταινία, οι δύο αδελφές ψέλλισαν: «Τη μουσική!». Υπάρχουν πολλά πέρα από το West Side Story, που είναι όσο μακριά μπορούν να φτάσουν πολλοί. Ακόμα και ο Bernstein δεν κατάλαβε ποτέ γιατί δεν έγραψε άλλη μια τέτοια επιτυχία του Broadway. Πρέπει να ήταν μια ευθυγράμμιση των πλανητών, είπε, γιατί «το καταραμένο είναι ότι δεν ξέρω πώς το έκανα».

«Δεν είχε ποτέ αρκετό χρόνο για να γράψει» λέει η Τζέιμι. «Ήταν αυτή η διχασμένη προσωπικότητα. Ως συνθέτης έπρεπε να είναι ολομόναχος, κοιτάζοντας ένα κενό χαρτί χειρόγραφου στις τέσσερις το πρωί, και το μισούσε αυτό. Ήταν τόσο κοινωνικός και του άρεσε να βρίσκεται ανάμεσα σε ανθρώπους, με ορχήστρες και κοινό. Ο πατέρας μας ήταν πολύ διασκεδαστικός. Είχε αυτή την ιδιότητα που έχουν συχνά οι χαρισματικοί άνθρωποι. Όταν σου μιλούσε, ένιωθες ότι ήσουν ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που είχε σημασία γι’ αυτόν».

*Η ταινία Maestro προβάλλεται στους κινηματογράφους του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ από τις 24 Νοεμβρίου και στο Netflix από τις 20 Δεκεμβρίου.

*Με στοιχεία από financialtimes.com