Πρόβλημα στην Ιταλία με εισαγόμενα τρόφιμα

Η Ιταλία είναι σε πανικό. Από τουρκικά σύκα μέχρι ιρανικά φιστίκια μολυσμένα με αφλατοξίνες, από ινδικά μπαχαρικά μέχρι κινέζικα λίτσι με επίπεδα φυτοφαρμάκων πάνω από το όριο, η ιταλική αγορά τροφίμων δηλώνει «δηλητηριασμένη».

Αυτή είναι η μαύρη λίστα με τα πιο επικίνδυνα τρόφιμα που κινδυνεύουν να καταλήξουν στα καρότσια των Ιταλών που θέλοντας να εξοικονομήσουν χρήματα για το τραπέζι, καταλήγουν στο πάνω από οκτώ στα δέκα επικίνδυνα προϊόντα να προέρχονται από το εξωτερικό (86%).

Τι λένε οι ειδικοί

Η Coldiretti (Ιταλική Εθνική Συνομοσπονδία Αγροτών) η μεγαλύτερη ένωση που εκπροσωπεί και προωθεί την ιταλική γεωργία, το αναφέρει με βάση δεδομένα από το Σύστημα Ταχείας Προειδοποίησης (Rassf), με την ευκαιρία του Διεθνούς Φόρουμ Γεωργίας και Τροφίμων, που διοργανώθηκε με τη συνεργασία του The European House.

Στην Ιταλία, από τους 317 «συναγερμούς» που κηρύχθηκαν το 2022, υπογραμμίζει η Coldiretti, 106 προήλθαν από εισαγωγές από άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (33%) και 167 από χώρες εκτός ΕΕ (53%) και μόνο 44 (14%) αφορούσαν προϊόντα εθνικής προέλευσης.

Μεταξύ των κινδύνων που εντοπίζονται για την υγεία είναι επίσης τα ισπανικά ψάρια λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε υδράργυρο, το πολωνικό κοτόπουλο μολυσμένο με σαλμονέλα, αλλά επίσης δεν λείπουν τα γαλλικά στρείδια με νοροϊό που προκαλεί γαστρεντερίτιδα.  Επομένως, είναι μια έκτακτη ανάγκη που δεν αφορά μόνο τις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά, ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης, επηρεάζει και τις πλουσιότερες.

Οκτώ στα δέκα επικίνδυνα προϊόντα προέρχονται από το εξωτερικό

Δεδομένης αυτής της κατάστασης, όπως τονίζουν στη γειτονική χώρα «είναι ολοένα και πιο σημαντικό να ακολουθήσουμε τον δρόμο της διαφάνειας όσον αφορά την υποχρέωση αναγραφής της προέλευσης των τροφίμων στην ετικέτα, η οποία μέχρι σήμερα έχει φτάσει πλέον τα 4/5 των δαπανών».

Σε κάθε περίπτωση όπως μεταδίδει και το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa, «Το κυνήγι για αποταμίευση είναι μια καθημερινή δραστηριότητα σε οικονομικά δύσκολες στιγμές όπως αυτή που περνάνε πολλές ιταλικές οικογένειες. Το πρόβλημα γίνεται χειρότερο όταν, στην αναζήτηση των χαμηλότερων τιμών, προστίθενται στο καλάθι αγορών προϊόντα που δεν διαθέτουν τις απαραίτητες πιστοποιήσεις ποιότητας, τα οποία είναι λιγότερο ακριβά αλλά δυνητικά πολύ πιο επικίνδυνα.

Εν αναμονή για τον Ιανουάριο του 2025, όταν θα τεθούν σε ισχύ οι νέες υποχρεώσεις ετικέτας για ορισμένα τρόφιμα, σύμφωνα με έρευνα της Coldiretti – βασισμένη στις αναλύσεις του Rapid Alert System (Rassf) πάνω από οκτώ στα δέκα επικίνδυνα για την ασφάλεια των τροφίμων προϊόντα προέρχονται από το εξωτερικό (86%).

Η ιταλική αγορά τροφίμων δηλώνει «δηλητηριασμένη»

Μεγαλύτεροι κίνδυνοι

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την υγεία των Ιταλών καταναλωτών – συνεχίζει ο Coldiretti – έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής σε αποξηραμένα σύκα από την Τουρκία λόγω αφλατοξινών, σε ισπανικά ψάρια λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε υδράργυρο, σε πολωνικό κρέας κοτόπουλου μολυσμένο από σαλμονέλα και, τέλος, στα ισπανικά μύδια και μύδια πάντα με σαλμονέλα μαζί με το βακτήριο Escherichia coli.

Τα φιστίκια από την Τουρκία, το Ιράν και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι επίσης πολύ επικίνδυνα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε καρκινογόνες αφλατοξίνες καθώς και βότανα και μπαχαρικά από την Ινδία και λίτσι από την Κίνα λόγω της παρουσίας φυτοφαρμάκων πέρα από τα επιτρεπόμενα όρια, αλλά η λίστα περιλαμβάνει επίσης Γαλλικά στρείδια σε νοροϊό που προκαλεί γαστρεντερίτιδα.

Τα ξένα τρόφιμα και ποτά είναι πάνω από δέκα φορές πιο επικίνδυνα από αυτά που κατασκευάζονται στην Ιταλία, με τον αριθμό των αγροδιατροφικών προϊόντων με ακανόνιστα χημικά υπολείμματα πέρα από τα νόμιμα όρια που στην Ιταλία ήταν ίση με 6,4% στα εισαγόμενα προϊόντα, σε σύγκριση με τον μέσο όρο 0,6 % των δειγμάτων εθνικής προέλευσης, σύμφωνα με στοιχεία από την τελευταία έκθεση που δημοσίευσε η EFSA το 2023 σχετικά με εθνικά δεδομένα για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.

Ωστόσο – αναφέρει η Coldiretti – η προέλευση παραμένει άγνωστη σε αρκετές περιπτώσεις, από χυμούς φρούτων έως μαρμελάδες, από κονσέρβες οσπρίων μέχρι ψωμί και μπισκότα, χωρίς να ξεχνάμε την ανάγκη να φτάσετε και σε εστιατόρια για να μάθετε την προέλευση του κρέατος και του ψαριού που σερβίρεται στο τραπέζι. Το αίτημα ανταποκρίνεται στην ανάγκη εκείνου του 80% των Ιταλών που, σύμφωνα με έκθεση Censis, ελέγχουν τις ετικέτες για τα συστατικά που αποτελούν τα τρόφιμα που αγοράζουν.

Τι γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Σε επίπεδο ΕΕ, η διαδικασία διαφάνειας ξεκίνησε με το βόειο κρέας μετά την επείγουσα κατάσταση των τρελών αγελάδων το 2002, ενώ από το 2003 είναι υποχρεωτική η ένδειξη της ποικιλίας, της ποιότητας και της προέλευσης στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Από την 1η Ιανουαρίου 2004 υπάρχει κωδικός αναγνώρισης για τα αυγά και, από την 1η Αυγούστου 2004, η υποχρέωση αναγραφής στην ετικέτα της χώρας προέλευσης στην οποία συλλέχθηκε το μέλι.

Η Ιταλία, η οποία κατέχει ηγετική θέση στην Ευρώπη σε ποιότητα, έχει πρωτοστατήσει στις κοινοτικές πολιτικές τροφίμων με τις ετικέτες εξοικονόμησης εξόδων Made in Italy με την υποχρέωση να αναγράφεται η προέλευση των προϊόντων που πωλούνται, από γάλα μέχρι πουρέ ντομάτας και τυριά, κρέατα, ρύζι και τα ζυμαρικά χάρη σε διυπουργικά διατάγματα τα οποία πρέπει πλέον να παραταθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023».

Στην Ελλάδα τι ισχύει;