Ποιοι πραγματικά λύνουν και δένουν στη Χαμάς… όχι αυτοί που νομίζουμε

Τις πρώτες ημέρες της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, είχε κάνει τον γύρο του διαδικτύου η εικόνα με τον πολιτιό ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, να προσεύχεται βλέποντας ζωντανά με τους συνεργάτες του την επιχείρηση. Είναι όμως, πράγματι, ο Χανίγιε ο άνθρωπος που σφίγγει ή χαλαρώνει τα λουριά στην οργάνωση που αποτελεί υπ’ αριθ. 1 εχθρό του Ισραήλ;

Κάπου στη Ντόχα, μακριά από τα τούνελ της Λωρίδας της Γάζας και τα αδιάκριτα μαζικά πυρά των Ισραηλινών, οι πολιτικοί ηγέτες της Χαμάς διαπραγματεύονται την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων. Στη Βηρυττό, κάποια άλλα ηγετικά στελέχη αναλαμβάνουν κυρίως το επικοινωνιακό έργο της οργάνωσης, υπό την αιγίδα της Χεζμπολάχ.

Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα στο Foreign Policy που επικαλείται Ισραηλινούς και Άραβες αξιωματούχους, εκείνοι που ασκούν πραγματικά την εξουσία στην οργάνωση, δεν είναι στη Ντόχα, αλλά κάτω στα λαγούμια της Λωρίδας της Γάζας. Πρόκειται για τον στρατιωτικό βραχίονα της οργάνωσης ο οποίος βρίσκεται υπό τα στιβαρά χέρια δύο ισχυρών προσωπικοτήτων: του Μοχάμεντ Ντέιφ, επικεφαλής των Ταξιαρχιών al-Qassam και του Γιαχία Σινουάρ, έναν εκ των συνιδρυτών του μηχανισμού ασφαλείας της Χαμάς.

Μπορεί να «μας δείχνουν ένα ενιαίο μέτωπο», είπε μια αραβική πηγή που ενημερώθηκε για το θέμα «αλλά όπως σε κάθε πόλεμο, οπουδήποτε, η στρατιωτική πτέρυγα έχει μεγαλύτερη επιρροή». Σύμφωνα με τον ερευνητή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων Hugh Lovatt, ενώ η Χαμάς εξακολουθεί να λειτουργεί μέσω συναίνεσης, η στρατιωτική ηγεσία είναι η κυρίαρχη φωνή. «Η ταξιαρχία al-Qassam κρατά φυσικά ομήρους, επομένως είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι, αλλά όχι οι μόνοι».

«Αυτή η προσωπική ιστορία έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη πορεία της παλαιστινιακής απελευθέρωσης»

Ο 61χρονος Σινουάρ και ο 58χρονος Ντέιφ, γεννήθηκαν και οι δύο στον προσφυγικό καταυλισμό Χαν Γιουνίς στη νότια Γάζα, το σημερινό αρχηγείο της Χαμάς σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ Εχούντ Ολμέρ. «Πιθανότατα κρύβονται στο Χαν Γιουνίς και πιθανότατα εκεί κρατείται το μεγαλύτερο μέρος των ομήρων», είπε ο Έραν Λέρμαν, αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ μεταξύ 2006 και 2015.

«Πρόκειται για πολύ επικίνδυνους άνδρες», πρόσθεσε, επισημαίνοντας τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και τις απαγωγές που πραγματοποιήθηκαν στο Ισραήλ με εντολή του Σινγουάρ και του Ντέιφ, οι οποίοι και οι δύο έχουν χαρακτηριστεί ως παγκόσμιοι τρομοκράτες από τις ΗΠΑ.

Ντέιφ: Ο άνθρωπος φάντασμα

Όσο τα μεγάλα κεφάλια της Χαμάς, όπως Χανίγιε, Χάλεντ Μασάλ ζούνε από το 2012 στη Ντόχα εξόριστοι, αλλά μέσα στην πολυτέλεια και την ασφάλεια, οι  Ντέιφ και Σινουάρ κρύβονταν κάτω από το έδαφος της Γάζα για να μη  τους χτυπήσουν ισραηλινοί πύραυλοι. Ειδικά ο Ντέιφ έχει καταφέρει να επιβιώσει 7 αποπειρών κατά της ζωής του.

Πως είναι δυνατόν να ξεφεύγει όμως από τους Ισραηλινούς κατασκόπους; «Γιατί είναι πολύ προσεκτικός, πολύ πειθαρχημένος, πρόθυμος να θυσιάσει την άνεση, την οικογένεια και τις ευχάριστες στιγμές της ζωής» απαντά ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων. Το επίσης εντυπωσιακό είναι ότι εν έτει 2023, δεν υπάρχουν φωτογραφίες του Ντέιφ, παρα μόνο τρεις που στη μία φοράει μάσκα, στην άλλη είναι όταν ήταν 20 ετών και στην τρίτη είναι μια σιλουέτα που εθεάθη για τελευταία φορά σε κανάλι της Χαμάς.

Οι δύο ηγετικές προσωπικότητες της Χαμάς Χάλεντ Μασάλ και Ισμαήλ Χανίγιε κατά την άφιξή τους στη νότια Λωρίδα της Γάζας, στις 7 Δεκεμβρίου 2012. (REUTERS/ Mohammed Salem)

Ερευνώντας το παρελθόν των δύο ηγετών η ανανταποκρίτρια του Foreign Policy Anchal Vohra επιχειρεί να κάνει εκτιμήσεις για τους στόχους τους και ίσως να εξηγήσει την επίθεση στις 7 Οκτωβρίου. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι σε κάποιο βαθμό ήταν οι προσωπικές εμπειρίες του Ντέιφ εκείνες που τον οδήγησαν να σχεδιάσει επιθέσεις, ακόμα και με θύματα παιδιά. Ο 7 μηνών γιος, η 3χρονη κόρη και η σύζυγός του, σκοτώθηκαν σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή το 2014.

Ο Ντέιφ έχασε την οικογένειά του και ορισμένα από τα μέλη του φέρεται να ακρωτηριάστηκαν από Ισραηλινές επιθέσεις. «Αυτή η προσωπική ιστορία έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη πορεία της παλαιστινιακής απελευθέρωσης και σαφώς τροφοδότησε τον τρόπο με τον οποίο προσέγγισε την 7η Οκτωβρίου».

«Ήταν ο εγκέφαλος πίσω από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, σε συνεργασία με τον Σινουάρ», είπε ο Lovatt. «Πολύ λίγα είναι γνωστά γι ‘αυτόν, επομένως υπάρχει κίνδυνος υπερανάλυσης, αλλά αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι είναι σκληροπυρηνικός και προσωπικά έχει υποφέρει πάρα πολύ στο παρελθόν».

Σινουάρ: Γνώριζε καλά τους Ισραηλινούς

Οι Ντέιφ και Σινγουάρ για καιρό εκπαίδευαν αθόρυβα τους άνδρες τους και σχεδίαζαν την επίθεση της 7^ης Οκτωβρίου, ξεγελώντας τις ισραηλινές αρχές ότι δεν είχαν όρεξη για πόλεμο και, αντίθετα, ανησυχούσαν για τα οικονομικά ζητήματα της Γάζας, όπως αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα.

«Ο Σινουάρ ήταν έγκλειστος σε ισραηλινές φυλακές για χρόνια. Μας ήξερε από μέσα», είπε ο Λέρμαν. «Μας παραπλάνησε και άφησε να εννοηθεί ότι ήταν διατεθειμένος να δημιουργήσει μια σχέση, ένα προνόμιο, αγαθά για τη Γάζα και άδειες εργασίας» για να εργαστεί ο λαός της Γάζας εντός του Ισραήλ.

Ο Σινουάρ ήταν μεταξύ των 1.027 Παλαιστινίων κρατουμένων που αφέθηκαν ελεύθεροι με αντάλλαγμα έναν Ισραηλινό στρατιώτη το 2011. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Foreign Policy αυτή η εμπειρία ίσως τον έπεισε ότι η λήψη Ισραηλινών ομήρων ήταν ο πιο σίγουρος τρόπος αναζήτησης ανταλλαγής κρατουμένων.

Σύμφωνα με Άραβες αξιωματούχους όμως τα επόμενα χρόνια η δημοσια υπσοτήριξη στη Χαμάς θα διαιωνιστεί. «Τα επόμενα 10 χρόνια, τα παιδιά που θα μείνουν ορφανά σε αυτή τη σύγκρουση δεν πρόκειται να είναι ειρηνιστές», δήλωσε στο Foreign Policy ένας Άραβας αξιωματούχος. «Με κάθε γενιά βλέπουμε ότι οι ηγέτες της Χαμάς γίνονται όλο και πιο εξτρεμιστές. Ο Khaled Mashal ήταν μετριοπαθής, ο Haniyeh είναι πιο ακραίος, ο Σινουάρ και ο Ντέιφ είναι ακόμα πιο ακραίοι. Όσο βρισκόμαστε σε κύκλο αίματος, αυτό είναι αναμενόμενο. Ο μόνος τρόπος για να καταπολεμηθεί αυτό είναι η παροχή πραγματικών λύσεων, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν».

Σύμφωνα με την έρευνα του Arab Barometer αν και η πλειοψηφία των κατοίκων στη Λωρίδα της Γάζας είναι απογοητευμένη με τη διακυβέρνηση της Χαμάς ωστόσο, κάθε φορά που το Ισραήλ καταστρέφει τη Γάζα, υπάρχει μια άνοδος στην έκκληση της Χαμάς.

Αυτή είναι επίσης η κληρονομιά του Sinwar και του Deif, του δίδυμου που ο Ισραηλινός Στρατός έχει ορκιστεί να βρει και να σκοτώσει, αλλά όχι μόνο αυτούς. «Όλοι οι ηγέτες της Χαμάς, μέσα και έξω από τη Γάζα, είναι νεκροί που περπατούν», πρόσθεσε ο Conricus, εκπρόσωπος του IDF, με έναν αέρα εμπιστοσύνης. «Είτε θα τους βάλουμε στα χέρια μας είτε οι πύραυλοί μας θα τους βρουν, όπου κι αν βρίσκονται», είπε, αναφερόμενος σε δολοφονίες σε ξένο έδαφος που ιστορικά κέρδισαν τη φήμη της Μοσάντ. «Είναι απλώς θέμα χρόνου».