Βασίλης Βασιλικός: Η σπουδαία πορεία, το βιβλίο που αγαπούσε περισσότερο και το παράπονό του για την κριτική
Έφυγε από τη ζωή στα 89 του χρόνια ο σπουδαίος συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός. Αναδρομή στο πλούσιο έργο και την πορεία του. Το αγαπημένο του μυθιστόρημα και η στάση του απέναντι στην κριτική.
Ο Βασίλης Βασιλικός έφυγε από τη ζωή στα 89 του χρόνια, με την είδηση του θανάτου του να βυθίζει στη θλίψη τον χώρο των Γραμμάτων και Τεχνών.
Ο Βασίλης Βασιλικός, που είχε μπει στη λίστα των δέκα πιο μεταφρασμένων Ελλήνων συγγραφέων, έγινε παγκοσμίως γνωστός με το μυθιστόρημα «Ζ» που μετέφερε στον κινηματογράφο ο Κώστας Γαβράς.
Το «Ζ» μαζί με τον «Αλέξη Ζορμπά» του Νίκου Καζαντζάκη, είναι τα μόνα νεοελληνικά έργα που περιλαμβάνονται στη λίστα της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian», που δημοσιεύτηκε το 2009, με τα «1000 βιβλία που πρέπει να διαβάσει κανείς».
Βασίλης Βασιλικός, η πρώτη εμφάνιση
Στα ελληνικά γράμματα πρωτοεμφανίστηκε, σύμφωνα με το Σαν Σήμερα, το 1949 δημοσιεύοντας ποιήματά του στην εφημερίδα «Μακεδονία», ενώ έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Τα Σιλό», που αναφέρεται στην βουλγαρική κατοχή της πατρίδας του (1941-1944) και εκδόθηκε αρκετά χρόνια αργότερα. Το 1953, εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Η διήγηση του Ιάσονα», με θεματολογία από την αρχαία ελληνική γραμματεία, που επαινέθηκε ιδιαίτερα από την κριτική.
Το 1956, ο Βασίλης Βασιλικός εξέδωσε το μυθιστόρημα «Θύματα Ειρήνης», ένα χρονικό για τους νέους της Θεσσαλονίκης και την εξέγερσή τους.
Μετά την επάνοδό του από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, κυκλοφόρησε η τριλογία του «Το Φύλλο», «Το Πηγάδι» και «Τ’ Αγγέλιασμα» (1961), η οποία τον επόμενο χρόνο τιμήθηκε με το «Βραβείο των Δώδεκα» (Ουράνη). Η τριλογία του αυτή θεωρείται από την κριτική ως η κορυφαία συνεισφορά του στα ελληνικά γράμματα.
Ήταν το 1966 που εκδόθηκε το μυθιστόρημα που έμελλε να γίνει το πιο διάσημο έργο του. Το «Ζ: Φανταστικό ντοκιμαντέρ ενός εγκλήματος», αναφέρεται στη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη από παρακρατικούς το 1963 στη Θεσσαλονίκη και οφείλει πολλά στην κινηματογραφική μεταφορά του από τον Κώστα Γαβρά με τον τίτλο «Ζ» (1969).
Στην περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-1974), ο Βασίλης Βασιλικός έζησε σε χώρες της δυτικής Ευρώπης και τη Νέα Υόρκη, αναπτύσσοντας αντικαθεστωτική δράση. Με τον μεγάλο έρωτά της ζωή του, την πρώτη του σύζυγο Μιμή, ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο «8 1/2», από το οποίο εκδόθηκαν πολλά έργα του.
Η επιστροφή στην Ελλάδα και τα βραβεία
Στην περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-1974), ο Βασίλης Βασιλικός έζησε σε χώρες της δυτικής Ευρώπης και τη Νέα Υόρκη, αναπτύσσοντας αντικαθεστωτική δράση. Με την πρώτη του σύζυγο Μιμή ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο «8 1/2» από το οποίο εκδόθηκαν πολλά έργα του.
Αμέσως μετά Μεταπολίτευση επέστρεψε στην Ελλάδα, αν και κατά διαστήματα έζησε στο εξωτερικό τα επόμενα χρόνια. Το 1977 έλαβε το βραβείο «Premio Mediterraneo Internazionale» στο Παλέρμο της Σικελίας για το μεταφρασμένο και στα ιταλικά μυθιστόρημά του «Ο Μονάρχης» (1974). Το 1980 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (ο ίδιος δεν το αποδέχτηκε) για το έργο του «Το τελευταίο αντίο», μια ερωτική ιστορία-αναφορά στη ζωή του με τη σύντροφό του Μιμή, που εν τω μεταξύ είχε εγκαταλείψει τα εγκόσμια. Το μυθιστόρημα του αυτό μεταφέρθηκε στην τηλεόραση το 1995 (Mega) με πρωταγωνιστές την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και τον Γιώργο Κιμούλη.
Η πολιτική σταδιοδρομία
Με την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ το 1981 ανέλαβε τη θέση του αναπληρωτή γενικού διευθυντή της ΕΡΤ, από την οποία παραιτήθηκε το 1984. Για χρόνια παρουσίαζε από την δημόσια τηλεόραση την εκπομπή για το βιβλίο «Άξιον Εστί». Από το 1994 έως το 1996 και από το 2014 έως το 2015 διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων. Το 1997, με απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη διορίστηκε πρεσβευτής της Ελλάδας στην ΟΥΝΕΣΚΟ, τον πολιτιστικό βραχίονα του ΟΗΕ και παρέμεινε στην θέση αυτή έως το 2004. Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, εξελέγη βουλευτής ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ και ολοκλήρωσε την κοινοβουλευτική του θητεία στις 22 Απριλίου 2023.
Όλα αυτά τα χρόνια συνέχισε τη συγγραφική του δράση και το έργο του ξεπερνά πλέον τα 120 αυτοτελή έργα. Εκτός από τα πεζά του έχει εκδώσει ποιητικές και θεατρικά έργα.
«Αγαπώ αυτό το βιβλίο περισσότερο απ’ όσα έχω γράψει»
Ο ίδιος θεωρούσε ως το πιο σπουδαίο έργο του το μυθιστόρημα «Γλαύκος Θρασάκης», το οποίο άρχισε να γράφει την περίοδο της δικτατορίας και η οριστική του έκδοση κυκλοφόρησε το 2017.
«Αγαπώ αυτό το βιβλίο περισσότερο απ’ όσα έχω γράψει. Ο λόγος είναι απλός: είναι το μόνο μυθιστόρημα που υιοθετώ απόλυτα σαν έκφραση του εγώ ως τρίτου[…] Θα το έλεγα βιομυθιστόρημα, αυτομυθιστόρημα ή και αντιβιογραφία[…] Ο Γλαύκος Θρασάκης με συντροφεύει από τις αρχές της δεκαετίας του 1970» είχε πει σε μια συνέντευξη του.
Στο έργο αυτό ένας ανώνυμος βιογράφος-ερευνητής αναλαμβάνει να ανασυστήσει τη ζωή και το έργο του Γλαύκου Θρασάκη, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του αινιγματικού συγγραφέα Λάζαρου Λαζαρίδη (1933-1978), που έζησε για χρόνια εξόριστος στο εξωτερικό και κυρίως να προσπαθήσει να εξιχνιάσει τον μυστηριώδη θάνατό του.
«Έχω αδικηθεί σφόδρα από την κριτική»
Σε συνεντεύξεις του είχε εκφράσει το παράπονο ότι η κριτική δεν τον έχει αντιμετωπίσει όπως τα χρόνια του πενήντα και του εξήντα. «Έχω αδικηθεί σφόδρα από την κριτική γενικά. Δεν ισχυρίζομαι ότι τα βιβλία που έχω γράψει μέχρι σήμερα, είναι καλά. Όμως δεν απασχόλησαν τους αρμόδιους, οι οποίοι στρέφουν το ενδιαφέρον τους σε άλλα έργα. Σε όλες τις κουλτούρες υπάρχουν «κλειστά κυκλώματα». Εμείς τα αναπτύξαμε καθ’ υπερβολήν».
Ο Βασίλης Βασιλικός ήταν παντρεμένος με την υψίφωνο Βάσω Παπαντωνίου και είχαν αποκτήσει μια κόρη, την Ευριδίκη.
Το πλούσιο έργο του Βασίλη Βασιλικού
(1949) Τα Σιλό, (μυθιστόρημα για την βουλγαρική κατοχή στην Καβάλα), (1976) Λαδιάς, (1983) Δωρικός, (2018) Εκδ. Gutenberg
(1950) Το καλοκαίρι του Ερωτόκριτου, (1974) εκδ. Ίκαρος
(1952) Ο άνθρωπος με το άδειο, (1976) εκδ. Καστανιώτης
(1953) Η διήγηση του Ιάσονα [Νουβέλα], ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη, (1995) εκδ. Λιβάνη, (2011) εκδ. Γκοβόστη
(1953) Αναμνήσεις από τον Χείρωνα, (1974) Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1955) Το λιμάνι της αγωνίας, (1979) Λιβάνης-Νέα Σύνορα
(1976) Ο ιατροδικαστής, εκδ. Ερμής, (2002) εκδ. Λιβάνη και (2017[9]) εκδ. Ιωλκός
(1977) Οι ρεμπέτες και άλλα διηγήματα, εκδ. Χιωτέλλη & εκδ. Κέδρος (2019)[10]
(1981) Μαθήματα ανατομίας, εκδ. Θεμέλιο
(1982) Χρονογραφήματα, εκδ. Μπαρμπουνάκη
(1993) Μάγια, εκδ. Λιβάνη
(1994) Το φύλλο. Το πηγάδι. Τ’ αγγέλιασμα [Α΄ Κρατικό βραβείο της ομάδας των κορυφαίων Ελλήνων λογοτεχνών «έπαθλο Κώστας Ουράνης» το 1962], εκδ. Λιβάνη, (2007) εκδ. Τόπος
(1994) Les lotophages, εκδ. Kauffmann
(1994) Η φλόγα της αγάπης, εκδ. Λιβάνη
(1994) Το τελευταίο αντίο [Βραβεύτηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1980], εκδ. Λιβάνη
(1995) Γλαύκος Θρασάκης, εκδ. Λιβάνη
(1995) Η ατέλειωτη επιστολή, εκδ. Λιβάνη
(1995) Ο τρομερός μήνας Αύγουστος, εκδ. Λιβάνη
(1995) Υπάρχουν όνειρα, εκδ. Λιβάνη
(1996) Δεν μετανιώνω για τα δάκρυα που έχυσα για σένα, εκδ. Λιβάνη
Ο παλιός άσος του Ολυμπιακού και του Ερυθρού Αστέρα αναρρώνει μετά την πετυχημένη μεταμόσχευση καρδιάς στην οποία υποβλήθηκε αφού η ζωή του ήταν σε άμεσο κίνδυνο
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Να κάνω κουβέντα με τη φίλη μου; Οι μεγάλες συζητήσεις «για εμάς» μπορεί να είναι δύσκολες μεταξύ φίλων, γράφει η ειδική συμβουλών Eleanor Gordon-Smith στον Guardian.
Εκτός από καταστάσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία, σε ορισμένους ασθενείς συνταγογραφούνται τα φάρμακα για απώλεια βάρους και για να γίνουν επιλέξιμοι για άλλες αγωγές
Η σχέση του Ντέιβιντ Μπέκαμ ήταν και είναι πολύ στενή. Αλλά η βασίλισσα Ελισάβετ, μετά τον θάνατό της το 2022, πάντα θα έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά και τον τοίχο του.
«Τον χτύπησε και έφυγε από την αγκαλιά μου. Ήταν τρομερό», είπε μία 32χρονη που βρισκόταν στη χριστουγεννιάτικη αγορά στο Μαγδεμβούργο τη στιγμή της επίθεσης μαζί με τον φίλο της
Ανοιχτά απειλεί την Συρία αλλά και ξεχωριστά τους Κούρδους ο Χακάν Φιντάν, ζητώντας από τη νέα «κυβέρνηση» τζιχαντιστών της Συρίας να επανακτήσει όλα τα εδάφη της.
Ο Ντόναλντ Τραμπ διόρισε τον παραγωγό του Apprentice, του ριάλιτι που εκτόξευσε τη δημοφιλία του ως ικανού ατόμου, ως ειδικό απεσταλμένο στη Μεγάλη Βρετανία.
Η Ζιζέλ Πελικό έχει δηλώσει ότι είναι τιμή της να το φορά - Το κασκόλ με το έργο μιας 83χρονης καλλιτέχνιδας των Αβοριγίνων, αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας ντίνγκο
«Θα το κλείσουμε για όλους τους χρήστες. Δεν θα υπάρχει TikTok», ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός - Η απόφαση ελήφθη μετά τη δολοφονία με μαχαίρι ενός 14χρονου από συμμαθητή του
Η παράσταση «Στο Τσακ» θα παρουσιαστεί στις και 25 και 26 Δεκεμβρίου στο Radio City της Θεσσαλονίκης, ενώ από τις 16 Ιανουαρίου θα μεταφερθεί στο Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης στην Αθήνα.
