Έδωσε στην Ελλάδα «επενδυτική βαθμίδα» η Fitch

Ο Fitch αναμένει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ θα παραμείνει σε απότομη πτωτική τάση, χάρη στη σταθερή ονομαστική ανάπτυξη, την υπερεκτέλεση του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή δομή εξυπηρέτησης του χρέους. Αξιολογεί επίσης τους κινδύνους πολιτικής ως σχετικά χαμηλούς, με σταθερό πολιτικό πλαίσιο και καλά εδραιωμένη δημοσιονομική σύνεση.

Προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί στο 160,8% φέτος και στο 141,2% το 2027 από 171,4% το 2022.

Η προβλεπόμενη πτώση του δείκτη χρέους κατά 65 π.μ. από το υψηλό πανδημίας 205% του ΑΕΠ συγκαταλέγεται στις καλύτερες επιδόσεις οποιωνδήποτε κρατικών ομολόγων με αξιολόγηση Fitch , αν και ο λόγος χρέους εξακολουθεί να προβλέπεται να είναι κοντά στο 3πλάσιο του μέσου όρου «BBB».

Δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση

Η Ελλάδα διατηρεί υψηλή δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση, με το πρωτογενές πλεόνασμα να αναμένεται να αυξηθεί στο 1,1% του ΑΕΠ το 2023 και κατά μέσο όρο στο 2,2% το 2024-2025 σύμφωνα με τις προβλέψεις μας. Με μέσο όρο 1,1% του ΑΕΠ το 2024-25, το ονομαστικό έλλειμμα θα είναι πολύ χαμηλότερο από τη διάμεση τιμή «BBB» (2,8%). Η δημοσιονομική σύνεση βασίζεται σε συντηρητικές υποθέσεις δαπανών στους πρόσφατους προϋπολογισμούς (και συμβαίνει επίσης στον προϋπολογισμό του 2024), με την υπέρβαση των εσόδων να παρέχει δημοσιονομικό χώρο για προσωρινές δαπάνες: το 2023 περιελάμβανε μέτρα σχετικά με την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή.

Φορολογική μεταρρύθμιση

Σύμφωνα με τον οίκο, οι αρχές σχεδιάζουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση των εσόδων το 2024 για να συγκεντρώσουν επιπλέον 600 εκατομμύρια ευρώ για κοινωνικές δαπάνες. Σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ψηφιοποίησης και τη μείωση της φοροδιαφυγής, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τη βάση των φορολογικών εσόδων και να παράσχει περαιτέρω δημοσιονομικό χώρο για πρόσθετες επενδύσεις κεφαλαίου για την τόνωση της ανάπτυξης.

Ανθεκτική ανάπτυξη

Η Fitch προβλέπει τώρα ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,4% το 2023, μια ελαφρά ανοδική αναθεώρηση από την τελευταία της  αξιολόγηση. Αυτό αντανακλά μια καλύτερη από την αναμενόμενη απόδοση της κατανάλωσης τα τελευταία τρίμηνα και την προσδοκία του οίκου για συνεχιζόμενη ισχυρή επενδυτική απόδοση. Αναμένει ότι η ανάπτυξη το 2024-2025 θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα (κατά μέσο όρο 2,4%), βοηθούμενη από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, τη συνεχιζόμενη απορρόφηση των ταμείων της ΕΕ και τη βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης. Οι καθοδικοί κίνδυνοι αφορούν κυρίως τις εξωτερικές εξελίξεις, αν και η Ελλάδα έχει αποδειχθεί γενικά ανθεκτική στην αποδυνάμωση της ζήτησης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους, εν μέρει χάρη στις σταθερές επιδόσεις στους τομείς των υπηρεσιών.

Συνέχεια πολιτικής

Οι κίνδυνοι πολιτικής έχουν εκτονωθεί μετά τη σαφή νίκη της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές στα τέλη Ιουνίου, η οποία της παρέχει σαφή πλειοψηφία για να εφαρμόσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα τα επόμενα πέντε χρόνια. Μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, το κράτος δικαίου και η αγορά εργασίας, βρίσκονται στα σκαριά και θα μπορούσαν να ενισχύσουν το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό και να αντιμετωπίσουν ορισμένες διαρθρωτικές αδυναμίες. Η δέσμευση για τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας παραμένει ισχυρή, με την Ελλάδα να σημειώνει σταδιακή πρόοδο όσον αφορά τις εκταμιεύσεις και τον προγραμματισμό, παρόλο που ορισμένοι κίνδυνοι εφαρμογής εξακολουθούν να υφίστανται.

Βελτίωση του Τραπεζικού Τομέα

Ο δείκτης του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας βελτιώθηκε σε «bb» από «b» μετά τις αναβαθμίσεις της Fitch για τις αξιολογήσεις βιωσιμότητας των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας τον Σεπτέμβριο του 2023. Οι αναβαθμίσεις αντανακλούσαν κυρίως διαρθρωτικές βελτιώσεις στην κερδοφορία των τραπεζών, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση κεφαλαίων και συνεχείς βελτιώσεις της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων. Η κεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα ήταν 17,3% τον Ιούνιο, ενώ σε συνολικό επίπεδο το μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων είχε μειωθεί ελαφρά στο 8,6% το β’ τρίμηνο του 23. Αυτό συγκρίνεται με 8,7% στο τέλος του 2022 και με κορύφωση 46% το 2017.

Η αξιολόγηση της Ελλάδας αντανακλά επίσης τους εξής παράγοντες – κλειδιά:

Θεμελιώδεις κινητήριες δυνάμεις: Οι αξιολογήσεις της Ελλάδας αντικατοπτρίζουν τα επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος και τους δείκτες διακυβέρνησης που είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο «BBB», καθώς και την αξιοπιστία της πολιτικής που υποστηρίζεται από το ότι αποτελεί μέλος της ευρωζώνης. Αυτά τα πλεονεκτήματα αντιπαραβάλλονται με τις κληρονομιές της κρίσης δημόσιου χρέους, που περιλαμβάνουν μεγάλα αποθέματα δημόσιου και εξωτερικού χρέους, καθώς και χαμηλό μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό και ορισμένες επίμονες ευπάθειες στον τραπεζικό τομέα.

Μέτριοι κίνδυνοι πληθωρισμού: Προβλέπουμε ότι ο ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός θα είναι κατά μέσο όρο 4,4% το 2023 και θα υποχωρήσει σταδιακά στο 2,9% το 2024 και στο 2% το 2025.

Η δυναμική της αγοράς εργασίας θα υποστηρίξει αύξηση των μισθών της τάξης του 7% φέτος, εκτιμά ο οίκος και πιθανότατα σε παρόμοια επίπεδα το επόμενο έτος, με την ανεργία να πλησιάζει σταδιακά τα επίπεδα του 2019 (και ορισμένοι κλάδοι να αντιμετωπίζουν τώρα ελλείψεις εργατικού δυναμικού). Αυτό θα διατηρήσει ορισμένους ανοδικούς κινδύνους σε ότι αφορά τον πληθωρισμό.

Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Συνεχίζουμε να αναμένουμε σταδιακή βελτίωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD) κατά την προβλεπόμενη περίοδο χάρη στη βελτίωση των όρων εμπορίου και την έντονη αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών. Με μέσο όρο 6,1% το 2023-2025, το CAD θα παραμείνει μεταξύ των υψηλότερων στην ευρωζώνη, αλλά θα χρηματοδοτηθεί από τις αυξανόμενες καθαρές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων και τις μεταβιβάσεις της ΕΕ. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση των εξωτερικών κινδύνων. Προβλέπουμε, σημειώνει ο οίκος, ότι η θέση του καθαρού εξωτερικού χρέους θα βελτιωθεί κάπως χάρη στην απομόχλευση του δημόσιου τομέα, αν και στο προβλεπόμενο 108,3% του ΑΕΠ θα είναι πολύ πάνω από την τρέχουσα μέση τιμή «BBB» του 2,6%.

Τι μπορεί να αλλάξει

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε ενέργεια αρνητικής αξιολόγησης/υποβάθμιση:

-Δημόσια οικονομικά: Ανανεωμένη ανοδική τάση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, για παράδειγμα, λόγω διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης, παρατεταμένης ασθενούς ανάπτυξης ή υλοποίησης σημαντικών πιθανών υποχρεώσεων.

-Μακροοικονομικά: Σοβαρό δυσμενές σοκ που θα επηρεάσει το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της Ελλάδας και θα επιδεινώσει την εξωτερική ανταγωνιστικότητα.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε δράση/αναβάθμιση θετικής αξιολόγησης:

-Δημόσια οικονομικά: Επίμονη και σημαντική μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, που οφείλεται, για παράδειγμα, στη δημοσιονομική εξυγίανση μεσοπρόθεσμα.

-Μακροοικονομικά: Βελτίωση του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού δυναμικού και των επιδόσεων, για παράδειγμα, λόγω της υψηλότερης επενδυτικής δυναμικής ή/και της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.