COP28: Ο πρόεδρος της συνόδου αμφισβητεί την επιστήμη για τα ορυκτά καύσιμα

Ο αμφιλεγόμενος πρόεδρος της COP28 ξαναχτύπησε: στο περιθώριο της συνόδου για το κλίμα που πραγματοποιείται στο Ντουμπάι, ο Σουλτάν αλ Τζαμπέρ υποστήριξε ότι «δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα» που να δείχνουν ότι η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί ο στόχος κατά της κλιματικής αλλαγής -ένας ισχυρισμός που θορύβησε επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Το μέλλον των ορυκτών καυσίμων είναι ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα στην ατζέντα της COP28, με την ΕΕ και δεκάδες ακόμα χώρες να πιέζουν για την πρώτη ρητή δέσμευση σταδιακής κατάργησής τους (phase out).

Η παραγωγή ορυκτών καυσίμων το 2030 θα είναι διπλάσια από ό,τι επιτρέπει ο στόχος του Παρισιού

Αυτό, όπως λένε, είναι ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού, σύμφωνα με τον οποίο η άνοδος της θερμοκρασίας έως το τέλος του αιώνα δεν πρέπει να υπερβεί τους 1,5-2,0 βαθμούς, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Από την άλλη πλευρά, το μπλοκ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, ανάμεσά τους τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που φιλοξενούν τη σύνοδο, αντιπροτείνουν τη «σταδιακή απομείωση» (phsase down) της χρήσης ορυκτών καυσίμων, τα οποία όπως υποστηρίζουν θα πρέπει να συνεχίσουν να παίζουν ρόλο σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα.

Αυτό στο οποίο ποντάρει στο μπλοκ του phase down είναι οι τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα για την κατακράτηση του CO2 που εκπέμπουν οι ρυπογόνες βιομηχανίες, και τις τεχνολογίες απομάκρυνσης άνθρακα, για την αφαίρεση του CO2 απευθείας από την ατμόσφαιρα.

Ο πρόεδρος της φετινής COP Σουλτάν αλ Τζαμπέρ είναι εδώ και καιρό στόχος επικρίσεων λόγω του γεγονότος ότι είναι διευθύνων σύμβουλος της κρατικής εταιρείας πετρελαίου των Εμιράτων (ADNOC).

Λίγο μετά την έναρξη της συνόδου, το BBC αποκάλυψε ότι ο Αλ Τζαμπέρ σχεδίαζε να αξιοποιήσει τις συνομιλίες για να συζητήσει νέα έργα πετρελαίου και αερίου με δεκάδες κυβερνήσεις.

«Πίσω στα σπήλαια»

Τα επίμαχα σχόλια έγιναν στις 21 Νοεμβρίου στη διάρκεια συζήτησης για τον ρόλο των γυναικών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά έγιναν αντιληπτά μόλις τώρα από τον Guardian και το CNN.

Σε ερώτηση για το εάν είναι πρόθυμος να ηγηθεί της προσπάθειας για κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ο Αλ Τζαμπέρ απάντησε: «Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα εκεί έξω, δεν υπάρχει σενάριο εκεί έξω, που να λέει ότι η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων είναι ο τρόπος με τον οποίο θα πετύχουμε τον στόχο των 1,5 βαθμών».

Επέμεινε ότι θέλει να συμμετέχει σε εναν «νηφάλιo και ώριμο διάλογο», μακριά από «κινδυνολογικές συζητήσεις».

Όταν πιέστηκε να λάβει πιο σαφή θέση, ο Αλ Τζαμπέρ είπε: «παρακαλώ, δείξτε μου έναν οδικό χάρτη για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων που θα επιτρέπει τη βιώσιμη κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη, εκτός αν θέλετε να γυρίσει ο κόσμος στις σπηλιές».

1,5 βαθμοί Κελσίου

Oι Αλ Τζαμπέρ έρχονται έτσι σε πλήρη αντίθεση με τις δηλώσεις του γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος δήλωσε από το βήμα της COP28 την Παρασκευή πως «Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη: ο στόχος των 1,5 βαθμών είναι εφικτός μόνο αν τελικά σταματήσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα. Όχι να μειώσουμε, όχι να περιορίσουμε. Να τα καταργήσουμε σταδιακά με ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα».

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση στην οποία συμμετείχε μεταξύ άλλων το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP), η παραγωγή ορυκτών καυσίμων το 2030 θα είναι διπλάσια από ό,τι επιτρέπει ο στόχος του Παρισιού.

Η έκθεση βασίστηκε σε σενάρια της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ (IPCC) και της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (IEA).

«Αν η IPCC και η IEA δεν μετρούν ως επιστήμη τότε δεν ξέρω τι μετράει» σχολίασε στο CNN η Πλόι Ατσακουλβίσουτ, κλιματολόγος του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος της Στολχόλμης και μέλος της ομάδας που υπέγραφε την έκθεση».

Τα δεδομένα, είπε, δείχνουν ότι «όλα τα ορυκτά καύσιμα θα πρέπει σταδιακά να καταργηθούν, ειδικά αν η δέσμευση και η απομάκρυνση άνθρακα δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν σε μεγάλη κλίμακα».

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν τα σχόλια το Τζέρι Ροτζέλι, καθηγητή του Imperial College στο Λονδίνο, o οποίος συνέστησε στον Αλ Τζαμπέρ να ξαναδιαβάσει την τελευταία έκθεση της IPCC.

«Η έκθεση αυτή, την οποία ενέκριναν ομόφωνα 195 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ, προτείνει μια ποικιλία τρόπων να μειωθεί η θέρμανση στους 1,5 βαθμούς. Όλοι τους υποδεικνύουν μια de facto σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων το πρώτο μισό του αιώνα».

«Θα μας φέρει αυτό πίσω στην εποχή των σπηλαίων; Και βέβαια όχι» διαβεβαίωσε.

Την ίδια γνώμη είχε η Φριντερίκε Ότο, γνωστή κλιματολόγος του Imperial College στο Λονδίνο: «Η επιστήμη της κλιματικής αλλαγής είναι ξεκάθαρη εδώ και δεκαετίες: πρέπει να σταματήσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα» είπε στον Guardian.

«Ενδεχόμενη αποτυχία να πετύχουμε τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων στην COP28 θα βάλει εκατομμύρια ακόμα ευάλωτους ανθρώπους στη γραμμή του πυρός της κλιματικής αλλαγής».

«Θα ήταν μια τρομερή κληρονομιά για την COP28».