Ο δρόμος για μια πραγματικά νέα Αριστερά είναι μακρύς ακόμη

Η συγκρότηση ενός νέου πολιτικού σχηματισμού ήταν επιβεβλημένη για όσες και όσους αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, εδώ, που, όχι χωρίς δική τους ευθύνη, έφτασαν τα πράγματα. Χωρίς την ενέργεια αυτή η αποχώρησή τους θα ισοδυναμούσε με πολιτική αποστράτευση.

Τώρα τουλάχιστον μπορούν να έχουν μια συγκροτημένη κοινοβουλευτική παρουσία, να διαμορφώσουν έναν οργανωτικό ιστό πανελλαδικά (αν και όχι χωρίς δυσκολίες γιατί η ιστορία διδάσκει ότι είναι άλλο πράγμα να υπογράψεις ένα κείμενο αποχώρησης και εντελώς άλλο -πολύ δυσκολότερο- να βάλεις πλάτη για να στηθεί νέο κόμμα) και προφανώς να διεκδικήσουν να εκλέξουν ευρωβουλευτή, ώστε να κατοχυρώσουν την κοινοβουλευτική παρουσία.

Όμως, ας μην γελιόμαστε: μπορεί να επέλεξαν για όνομα το Νέα Αριστερά, ωστόσο ξέρουν πολύ καλά και οι ίδιες και οι ίδιοι ότι δεν αποτελούν τη νέα Αριστερά. Έχει καταστεί σαφές στους πάντες πλέον ότι είναι διαφορετικός ο δρόμος για να φτιαχτεί η νέα Αριστερά που θα μπορεί να πείσει για την ανάγκη ύπαρξη της, για τη δύναμή της να φέρει την ανατροπή και να εμπνεύσει.

Άλλωστε, η ίδια η δημιουργία του νέου σχηματισμού δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα κάποιων βαθύτερων διεργασιών και μιας ώριμης επεξεργασίας ενός νέου σχεδίου όχι μόνο για την Αριστερά, αλλά και για την κοινωνία. Και επαναλαμβάνω ότι χωρίς τέτοιες διεργασίες και ζυμώσεις με την κοινωνία, χωρίς συνειδητοποίηση των νέων προκλήσεων και αναγκών, χωρίς εντοπισμό των νέων «εχθρών» για τον κόσμο της εργασίας, για τα δικαιώματα και για την κοινωνική συνοχή, χωρίς διαπαιδαγώγηση νέων εκ πεποιθήσεως Αριστερών, το μόνο που μπορεί να προκύψει είναι σχήματα πεπερασμένης δυναμικής και με ημερομηνία λήξεως.

Ο σχηματισμός δημιουργήθηκε μέσα στη συνθήκη ανοιχτής κρίσης που διαμόρφωσε το αποτέλεσμα των εκλογών του 2023, η παραίτηση Τσίπρα και η εκλογή Κασσελάκη. Μιας ανοιχτής κρίσης που απλώς έκανε εμφανή την πραγματική στρατηγική κρίση που ήταν υφέρπουσα ουσιαστικά από το 2019 και αναλογούσε στο ότι δεν έγινε κατανοητό ήδη από τότε ότι ο κύκλος του ΣΥΡΙΖΑ είχε κλείσει.

Ως αποτέλεσμα, φτιάχνεται ένας σχηματισμός που μπορεί να διαλέγει το επίθετο «νέα» στο τίτλο, αλλά στην πραγματικότητα διεκδικεί να είναι ο αυθεντικός ΣΥΡΙΖΑ.

Είτε μιλάμε για το πρώτο κύμα αποχωρήσεων, αυτών που υποστήριξαν ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια αναδίπλωση στην ιστορική ταυτότητα μιας ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς, είτε για το δεύτερο και μεγαλύτερο, αυτό των ανθρώπων που μέχρι πρότινος ανήκαν στην πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ, ο κοινός παρονομαστής είναι ότι αυτές και αυτοί εκπροσωπούν τον ΣΥΡΙΖΑ, το πνεύμα και την ιστορία του και όχι ο υπό τον Στέφανο Κασσελάκη ΣΥΡΙΖΑ.

Ουσιαστικά, αυτό που τους ενώνει αυτή τη στιγμή είναι λιγότερο κάποιος πρωτότυπος στρατηγικός προβληματισμός και περισσότερο η αίσθηση ότι ήρθε ο Κασσελάκης και τους «άρπαξε» τον ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τα χέρια, οπότε πρέπει να διεκδικήσουν από την αρχή αυτή την κληρονομιά.

Μόνο που η Αριστερά και η αριστερή πολιτική δεν μπορούν να κριθούν με όρους… κληρονομικού δικαίου. Ιδίως όταν αυτή η διεκδίκηση της κληρονομιάς σημαίνει και την αποφυγή της ουσιαστικής αυτοκριτικής και της ειλικρινούς αναμέτρησης με την πρόκληση ενός νέου προσανατολισμού. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μαζική εκλογική αποδοκιμασία στις τελευταίες εκλογές τον ενιαίο, τον «αυθεντικό» ΣΥΡΙΖΑ είχε ως στόχο.

Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν σε ένα στρατηγικό κενό αρκετό καιρό πριν. Γιατί ήδη το 2019 δεν φρόντισε να εκμεταλλευτεί το πέρασμα στην αντιπολίτευση για αναγκαία ανασυγκρότηση. Θεώρησαν όλοι τότε ότι είχαν κατοχυρώσει την ηγεμονική θέση στην αντιπολίτευση και ότι βοηθούσης και της δυσαρέσκειας για την κυβέρνηση θα μπορούσαν να αποκτήσουν δυναμική επανεκλογής.

Δεν κατάλαβαν, δηλαδή, ότι αυτό που υποτίθεται ότι ήταν το επίτευγμα του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ένας σχηματισμός που να μπορεί να είναι ταυτόχρονα αριστερός, αντισυστημικός και ικανός να κυβερνήσει, το 2019 είχε πάψει να είναι απάντηση και ήδη είχε γίνει ερώτημα ανοιχτό που απαιτούσε νέες απαντήσεις.

Και επέμεναν να μην το καταλαβαίνουν ακόμη και το καλοκαίρι του 2023 όταν το μόνο που προκρίθηκε ήταν η γρήγορη αλλαγή ηγεσίας, χωρίς προγραμματική συζήτηση, που εξελίχτηκε τελικά σε προνομιακό πεδίο για να πάρει την προεδρία ο Στέφανος Κασσελάκης, αλλά και για να απογοητευτούν και να μείνουν «πολιτικά άστεγοι» πολλοί Αριστεροί, με την αίσθηση ότι ηττήθηκε το εγχείρημα μιας ενωμένης Αριστεράς που με απόλυτο σεβασμό στις διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις μπορεί να οδηγήσει σε συγκλίσεις για τα πραγματικά κρίσιμα, να διεκδικήσει και να νικήσει.

Αυτό σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή αυτό που κάνουν όσοι αποχώρησαν δεν ακυρώνει ότι εξακολουθούν να αποτελούν μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης του. Μέρος του προβλήματος που έχει οδηγήσει στην αποδιάρθρωση του ευρύτερου αριστερού προοδευτικού χώρου, στην απουσία συγκροτημένης αντιπολίτευσης και σε μια κοινοβουλευτική παντοδυναμία της κυβέρνησης χωρίς προηγούμενο.

Μπορούν να είναι μέρος της λύσης; Σίγουρα, αλλά αυτό σημαίνει να έχουν επίγνωση της μερικότητάς τους, διάθεση πραγματικής αυτοκριτικής και ετοιμότητα όταν ξεκινήσουν διαδικασίες πραγματικής ανασύνθεσης του αριστερού προοδευτικού χώρου, διαδικασίες αναγκαστικά δύσκολες και επίπονες, να επιλέξουν την υπέρβαση αυτής της μερικότητας και τη στράτευση σε ένα πραγματικά νέο σχέδιο.