ΑΙ εκτός ελέγχου – Οι κυβερνήσεις δεν προφταίνουν την τεχνητή νοημοσύνη

Η φιλοδοξία της Ευρώπης να θεσπίσει τους πρώτους κανόνες για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης δείχνει κρέμεται σε μια κλωστή την Τετάρτη, καθώς τεχνολογίες όπως το ChatGPT και η βιομετρική παρακολούθηση διχάζουν τις κρίσιμες συνομιλίες στην ΕΕ.

Ακόμα και οι χώρες-μέλη και το Ευρωκοινοβούλιο καταλήξουν σε συμφωνία για τον περίφημο Νόμο ΑΙ, πιθανότατα θα πρόκειται για συμφωνία επί της αρχής χωρίς τις κρίσιμες αποσαφηνίσεις που διχάζουν το μπλοκ, αναφέρει το Reuters.

Αν πάλι δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι τα ξημερώματα της Πέμπτης, το νομοσχέδιο είναι πιθανό να μπει στο ράφι λόγω έλλειψης χρόνου πριν από τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Η δυστοκία των διαπραγματεύσεων στην ΕΕ είναι ενδεικτική της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις στον έλεγχο μιας νέας τεχνολογίας που εξελίσσεται ραγδαία και έχει το δυναμικό να μεταμορφώσει κάθε πλευρά της κοινωνιας.

Ο ευρωβουλευτές να ζητούν την πλήρη απαγόρευση των έξυπνων καμερών σε δημόσιους χώρους, ενώ οι κυβερνήσεις απαιτούν εξαιρέσεις για τις αρχές επιβολής του νόμου

«Πάντα θα υστερούμε σε σχέση με την ταχύτητα εξέλιξης της τεχνολογίας» παραδέχεται μιλώντας στους New York Times η Σβένια Χαν, γερμανίδα ευρωβουλευτής που συμμετείχε στη σύνταξη του νομοσχεδίου.

Διεθνές παράδειγμα

Οι Βρυξέλλες ελπίζουν ότι ο Νόμος ΑΙ θα αποτελέσει το διεθνές στάνταρτ για τη ρύθμιση της νέας τεχνολογίας, συστημάτων που μαθαίνουν από μεγάλους όγκους παραδειγμάτων για να εκτελούν δυνητικά οποιαδήποτε ανθρώπινη εργασία, από το να γράφουν κείμενα μέχρι να λαμβάνουν αποφάσεις απολύσεων ή ασφαλιστικής κάλυψης.

Το ρυθμιστικό μοντέλο της ΕΕ θα προσέφερε σε άλλες χώρες μια εναλλακτική λύση στην προσέγγιση της αυτορρύθμισης που ακολουθούν ως τώρα οι ΗΠΑ, ή τους προσωρινούς κανόνες που επέβαλε η Κίνα ακολουθώντας τη δική της ιδεολογική γραμμή.

H εμφάνιση του ChatGPT έφερε την ΕΕ προ εκπλήξεως (Reuters)

Η Ιαπωνία συντάσσει μη δεσμευτικούς κανόνες, η Βρετανία θεωρεί ότι οι υφιστάμενοι νόμοι για την ώρα αρκούν, ενώ η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διοχετεύουν κρατικό χρήμα στην έρευνα για την ΑΙ, αναφέρουν οι New York Times.

«Πώς τα έθνη χάνουν την παγκόσμια κούρσα για να αντιμετωπίσουν τα δεινά της ΑΙ» είναι ο τίτλος του άρθρου.

Στις ΗΠΑ, ειδικοί προειδοποίησαν ότι η σημερινή πολιτική του Τζον Μπάιντεν -εθελοντικά μέτρα και αυτορρύθμιση της βιομηχανίας- δεν αντιμετωπίζουν όλους τους δυνητικούς κινδύνους.

Η τεχνολογία της AI είναι περίπλοκη και «οι πολιτικοί στις ΗΠΑ μετά βίας καταλαβαίνουν πώς λειτουργεί» γράφει η αμερικανική εφημερίδα.

Και τότε ήρθε το ChatGPT

Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία προετοιμαζόταν τρία χρόνια πριν παρουσιάσει το νομοσχέδιο το 2021, ήρθε προ εκπλήξεως όταν παρουσιάστηκε πέρυσι το ChatGPT, η μηχανή διαλόγου που εξέπληξε τον πλανήτη με την ικανότητά της να δίνει απαντήσεις και να γράφει κάθε είδους κείμενα σύμφωνα με τις οδηγίες του χρήστη.

Ήταν το πρώτο διάσημο παράδειγμα της λεγόμενης «γενετικής τεχνητής νοημοσύνης», για την οποία δεν υπήρχε καμία αναφορά στο νομοσχέδιο της ΕΕ. Πρόκειται για συστήματα που μαθαίνουν από παραδείγματα για να παράγουν νέο περιεχόμενο, από εικόνες μέχρι κώδικα υπολογιστή.

Σύμφωνα με τις πηγές του Reuters, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία προτείνουν τη λύση της αυτορρύθμισης, αντί την επιβολή αυστηρών κανόνων που δημιουργήσουν εμπόδια στην πρόοδο της τεχνολογίας.

Άλλοι πιστεύουν ότι αυτό δεν επαρκεί. Με ανοιχτή επιστολή τους την περασμένη ερευνητές της ΑΙ, ανάμεσά τους ο Τζέφρεϊ Χίντον που προκάλεσε ντόρο όταν παραιτήθηκε από την Google λόγω των κινδύνων της τεχνολογίας, προειδοποίησαν ότι η αυτορρύθμιση είναι πιθανό να αποδειχθεί «δραματικά ανεπαρκής» όσον αφορά θέματα ασφάλειας της ΑΙ.

Άλυτο παραμένει την Τετάρτη και το θέμα της βιομετρικής ταυτοποίησης προσώπων, με τους ευρωβουλευτές να απαιτούν την πλήρη απαγόρευση των έξυπνων καμερών σε δημόσιους χώρους, και τις κυβερνήσεις να ζητούν εξαιρέσεις για τις αρχές επιβολής του νόμου.

Υπό εξέταση παραμένει επίσης ο ορισμός των «θεμελιωδών μοντέλων» (foundation models), μεγάλων συστημάτων ΑΙ που εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό χρηστών.

Λόγια για το μέλλον

Όμως, ακόμα και αν οι συνομιλίες στην ΕΕ οδηγήσουν σε συμφωνία, πολλοί αμφιβάλλουν κατά πόσο το νέο νομικό πλαίσιο θα αποδειχθεί επαρκές με τις μελλοντικές προόδους της τεχνολογίας.

«Μένει να φανεί το κατά πόσο μπορεί κανείς να ρυθμίσει αυτή την τεχνολογία ή όχι» σχολίασε η Άντρια Ρέντα του Center for European Policy Studies, δεξαμενής σκέψης στις Βρυξέλλες».

«Υπάρχει ο κίνδυνος να καταλήξει η ΕΕ σε ένα κείμενο που θα αποδειχθεί προϊστορικό» προειδοποίησε.

Για ορισμένους αναλυτές, ο κίνδυνος αποτυχίας κατέστη εμφανής τον περασμένο μήνα στην πολυδιαφημισμένη σύνοδο για την ασφάλεια της ΑΙ που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία.

Αποτέλεσμα των συνομιλιών ήταν μια ανακοίνωση 12 παραγράφεων που αναγνώριζε το δυναμικό της ΑΙ να «μετασχηματίσει» την κοινωνία ενώ παράλληλα προειδοποιούσε για «καταστροφικό» κίνδυνο κατάχρησης.

Χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, οι συμμετέχοντες απλώς συμφώνησαν να συνεχίσουν τις συνομιλίες του χρόνου.