H Mαρία Ζορμπά είναι η Μαρία Παπαδήμα στο Ναυάγιο

«Ο καλλιτέχνης είναι καλλιτέχνης, αλλά ταυτόχρονα είναι και ένας επαγγελματίας που πληρώνεται για αυτό που κάνει και που πρέπει κάπως να αντιμετωπίζει τους άλλους αλλά και να τον αντιμετωπίζουν. Νομίζω πως σιγά σιγά πάει να μπει μια προστασία σε σχέση με αυτό» μου λέει η Μαρία Ζορμπά ένα απόγευμα στον χώρο του εργοστασίου Πεταλούδα, όπου πραγματοποιούνται τα γυρίσματα της σειράς «Το Ναυάγιο». Η ίδια δεν έχει πολλά κοινά με την Μαρία Παπαδήμα ωστόσο έχει αγκαλιάσει τον ρόλο της με τρυφερότητα και αγάπη.

«Η Μαρία, συνονόματη, είναι μια γυναίκα του ’60. Όμως η προσωπικότητά της έχει πολλά σύγχρονα στοιχεία. Ας πούμε των δυναμικών γυναικών του σήμερα που τα είχανε και τότε, απλώς ίσως δεν αναγνωρίζονταν. Τότε δηλαδή υπήρχαν οι γυναίκες που στήριζαν τις οικογένειες, εργάζονταν και στο σπίτι και εκτός, είχαν και πολύ λιγότερες ανέσεις από αυτές που έχουν τώρα οι γυναίκες, στο νοικοκυριό» σχολιάζει λίγο πριν φορέσει το κόκκινο σάλι της και χαθεί μέσα στην τρικυμία της πετυχημένης σειράς.

Δεν κοιμάμαι καλά. Ξυπνάω κάθε βράδυ την ώρα του ναυαγίου και νομίζω ότι θα ακούσω το παιδί μου να φωνάζει βοήθεια.

Μαρία Παπαδήμα: Για την οικογένεια

Nομίζω ότι οι περισσότερες γυναίκες, ειδικά στη δικιά μας τη γενιά, έχουμε μια δύναμη για την οικογένεια, κατά κάποιο τρόπο είναι το κέντρο μας. Και σε σχέση και με την εργασία, γιατί κι εμείς στα χωράφια δουλεύουμε. Δεν δουλεύω δηλαδή εκτός της οικογένειας, εκτός σπιτιού, σε κάποιο άλλο μέρος. Τα παιδιά μου είναι που μου δίνουν τη χαρά και τη δύναμη. Πάντα αυτό που λέω είναι ότι είμαι χαρούμενη όπου και όταν είναι ευτυχισμένα τα παιδιά μου, οπότε αφού τα παιδιά μου είναι καλά, παίρνω δύναμη από αυτό. Στην Κρήτη από τότε που ήρθαμε φάνηκε, τους αρέσει πολύ εδώ και εδώ θέλαμε να μείνουμε, όταν γυρίσαμε από την Αμερική, δουλεύαμε δέκα χρόνια εκεί. Εκεί ήταν πολύ δύσκολη η ζωή.

Μαρία Παπαδήμα: Για το ναυάγιο

Το ναυάγιο ήταν για εμάς ένα μεγάλο σοκ. Η αλήθεια είναι όταν μου το πρωτοείπε η Θεοδώρα, παρόλο που ήρθε σπίτι κλαμένη και φαινόταν πως κάτι σοβαρό της είχε συμβεί, δεν μπόρεσα να το πιστέψω αμέσως, ήταν πολύ μεγάλο σοκ. Κοιτούσα την εφημερίδα και δεν ήθελα να το πιστέψω. Άρχισα να λέω είναι όλα ψέματα, γράφουν συχνά ψέματα οι εφημερίδες. Στη διαδρομή προς το Λιμεναρχείο έγινε αυτή η συνειδητοποίηση. Ήταν ένα γεγονός απίστευτο για την οικογένεια μας και για όλο τον κόσμο. Πολύ τραγικό γεγονός, πάρα πολλά θύματα. Εμείς ευτυχώς ήμασταν από τους τυχερούς, έζησε το παιδί μας. Κάπως σχετικά γρήγορα μάθαμε ότι ήταν και στη λίστα των επιζώντων, οπότε έφυγε γρήγορα το βάρος αυτό. Παρ όλα αυτά βέβαια, εγώ τα βράδια δεν κοιμάμαι καλά. Ίσως επειδή ήταν ένα τόσο σοκαριστικό γεγονός. Δεν κοιμάμαι καλά. Ξυπνάω κάθε βράδυ την ώρα του ναυαγίου και νομίζω ότι θα ακούσω το παιδί μου να φωνάζει βοήθεια. Μου έχει αφήσει κατάλοιπα δηλαδή.

Μαρία Παπαδήμα: Για τη συνάντηση με τον Δημήτρη

Ήταν μια δικιά του επιθυμία να βρεθούμε. Κυρίως ήθελε να καταλάβει για ποιο λόγο έγινε ο χωρισμός μας, όπως ήταν πολλά χρόνια πριν. Ήμασταν μικρά παιδιά. Πριν από 30 περίπου χρόνια. Νομίζω πως αυτό που προσπαθούσε να κάνει είναι να κρύψει την ευθύνη του σε σχέση με αυτόν το χωρισμό, η οποία όμως ήταν όλη δικιά του γιατί δεν στάθηκε απέναντι στους γονείς του σε σχέση με μένα, με τον τρόπο που έπρεπε να σταθεί δηλαδή. Οι γονείς του δεν με θέλανε για νύφη γιατί δεν ήμουνα της τάξης τους, μια φτωχειά κοπέλα τέλος πάντων. Και τον απειλούσαν κιόλας ότι θα τον αποκληρώσουν και τελικά απέναντι σε αυτή τη στάση των γονιών του, ο Δημήτρης δεν σήκωσε ανάστημα. Κι εγώ ήμουν και είμαι αρκετά περήφανη για να παρακαλέσω, ή να επιμείνω, οπότε η καλύτερη λύση ήταν να φύγω.

Μαρία Παπαδήμα: Για το δείπνο

Ετοίμασε το κορίτσι μας ένα δείπνο έκπληξη για την επέτειο του γάμου μας με τον Βλάσση. Και εκείνη φάνηκε να εξερευνά περισσότερο κάτι που δεν το είχε κάνει όλα αυτά τα χρόνια. Να εξερευνά δηλαδή ακριβώς την ημερομηνία του γάμου, το λόγο που ίσως έγινε λίγο βιαστικά. Το αν ήμουν ήδη έγκυος ή δεν ήμουνα σε αυτήν που ήταν η μεγαλύτερη κόρη, οπότε αυτό δημιούργησε μια μικρή αναστάτωση. Και κυρίως με τον άντρα μου μετά κάναμε αυτή την κουβέντα σε σχέση με αυτό το παιδί που εκείνος το αποδέχτηκε παρόλο που δεν ήταν δικό του. Αυτές οι κουβέντες είναι πάντα ανησυχητικές, αλλά πάντα ο Βλάσης είχε έναν τρόπο να στέκεται πολύ σταθερός απέναντι στα πράγματα και να φέρνει μια σιγουριά. Οπότε μπορώ να πω ότι η κουβέντα έκλεισε πάντα με την ίδια αγάπη και επιβεβαίωση που τις κλείνει πάντα ο Βλάσσης τις συζητήσεις αυτές. Ο Βλάσσης δεν γνωρίζει για τον Δημήτρη, ο Βλάσσης θέλησε να με παντρευτεί παρόλο που εγώ του είχα πει ότι περιμένω το παιδί ενός άλλου άντρα, αλλά δεν γνωρίζει ποιανού είναι αυτό το παιδί. Με δέχτηκε σαν μια γυναίκα και με ερωτεύτηκε σαν μια γυναίκα που ήταν στον πρώτο μήνα της εγκυμοσύνης της και θέλησε να παντρευτεί έτσι και να μεγαλώσει το παιδί μου σαν να είναι δικό του παιδί. Και όντως έτσι το μεγάλωσε, σαν δικό του παιδί.

Μαρία Παπαδήμα: Για το μυστικό

Υπάρχει μια ισορροπία χρόνων. Επειδή λείπαμε και εκτός Ελλάδας, στην Αμερική δεν είχα χρόνο. Κάποια πράγματα είχαν μπει στην άκρη. Τώρα αυτή η ισορροπία διαταράσσεται. Επανεμφανίστηκε ένα πρόσωπο από το παρελθόν που μπορεί να φέρει κι αυτό ερωτηματικά όπως και έφερε. Ναι υπάρχει μια μεγάλη ανησυχία μήπως διαταραχθεί αυτή η ισορροπία της οικογένειας. Ο Μάκης είναι μακριά, δεν γνωρίζει τίποτα, ούτως ή άλλως δεν ζει στην Αθήνα, σπουδάζει. Το παιδί μου έζησε πρόσφατα κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Ήταν μέσα σε ένα τραγικό γεγονός, οπότε ένας λόγος παραπάνω να θέλω να κρατηθεί μακριά από οτιδήποτε αινιγματικό.

Μαρία Παπαδήμα: Για το μέλλον

Θα υπάρχουν δυστυχώς για μένα πολλές πιέσεις με τον Δημήτρη, συζητήσεις, ανατροπές. Και η Θεοδώρα θα έρθει με κάποιο τρόπο κοντά του χωρίς να το θέλω. Και ο Δημήτρης μέσα σε όλη αυτή την πιεστική κατάσταση, όλη αυτή την πίεση στη ζωή μου, θα μου κάνει και ένα δώρο, δηλαδή θα με βοηθήσει σε βαθμό που θα σώσει τη ζωή μου. Σε ένα ατυχές περιστατικό που θα συμβεί.

Και ο Δημήτρης μέσα σε όλη αυτή την πιεστική κατάσταση, όλη αυτή την πίεση στη ζωή μου, θα μου κάνει και ένα δώρο, δηλαδή θα με βοηθήσει σε βαθμό που θα σώσει τη ζωή μου.

Μαρία Ζορμπά: Για το ξεκίνημα της

Ξεκίνησα από το θέατρο μικρή, είχα κάνει αρκετό θέατρο πριν την πρώτη ταινία, απλώς επειδή ήταν θέατρα κάπως πιο περιφερειακά. Στο σινεμά έγινε η πρώτη, πιο αισθητή παρουσία. Με το «Σώσε με». Η πρωταγωνίστρια μια γυναίκα πολύ σαν τη σημερινή. Και λέω σημερινή γιατί οι θεατές αναγνωρίζουν πρόσωπα της καθημερινότητας σε αυτή τη γυναίκα. Μοναχική. Θα έλεγα ότι ανήκει σε μια μειοψηφία των γυναικών, δηλαδή μια γυναίκα που δεν είναι παντρεμένη και δεν είχε παιδιά στην ηλικία των 30 κάτι, που δεν είχε περιουσία η κάποια οικογένεια να τη στηρίζει, μια γυναίκα της μειοψηφίας. Η οποία είχε έναν έρωτα, με τον οποίο αποχωρίστηκε κάποια στιγμή. Και η ζωή από ένα σημείο και μετά άρχισε να της φέρνει διάφορα απρόοπτα σε σχέση και με τα οικονομικά που θυμίζουν λίγο και την εποχή της κρίσης που ήρθε μετά. Έφτασε σε οριακό σημείο σε σχέση με αυτό, και προσπάθησε να τα καταφέρει μόνη της, όμως και να δώσει μία ελπίδα σε σχέση με το πώς μπορούμε να περιμένουμε κάτι και από το παρελθόν μας ή να στηριζόμαστε και στον άλλον. Οπότε το «Σώσε με» που έλεγε η γυναίκα αυτή ήρθε και από τις δικές της δυνάμεις, αλλά και από μια βοήθεια από έξω, από τον έρωτα της τον μεγάλο. Τόσο μεγάλος που δεν υπήρχε  επιστροφή αυτού του έρωτα, και αυτό ήταν το ελπιδοφόρο που ήθελε η ταινία να αφήσει.

Μαρία Ζορμπά: Για τον ρόλο της στο Ναυάγιο

Η Μαρία, συνονόματη, είναι μια γυναίκα του ’60. Όμως η προσωπικότητά της έχει πολλά στοιχεία. Ας πούμε των δυναμικών γυναικών του σήμερα που τα είχανε και τότε, απλώς ίσως δεν αναγνωρίζονταν. Τότε δηλαδή ήταν γυναίκες που στήριζαν τις οικογένειες, εργάζονταν και στο σπίτι και εκτός, είχαν και πολύ λιγότερες ανέσεις από αυτές που έχουν τώρα οι γυναίκες, στο νοικοκυριό. Δεν υπήρχαν πλυντήρια, δεν υπήρχαν όλα αυτά τα πράγματα, οπότε οι γυναίκες με τα χέρια τους στήριζαν πραγματικά το σπίτι και την οικογένεια. Στη συγκεκριμένη οικογένεια θα έλεγα, το ένα χαρακτηριστικό είναι ότι έχουμε εδώ μια πιο μητριαρχική μορφή οικογένειας, Δηλαδή είναι λίγο πιο πολύ άντρας ας πούμε του σπιτιού, παίρνει αποφάσεις, διευθύνει και έχει την τύχη να έχει έναν άνθρωπο δίπλα της για σύντροφο, ο οποίος δεν είναι ότι είναι αδύναμος, απλώς έχει τη γενναιοδωρία να αφήνει στη γυναίκα ένα χώρο να παίρνει αποφάσεις και να την εμπιστεύονται δηλαδή. Είναι πολύ ωραίο αυτό για τα πρότυπα των ανδρών και γυναικών του τότε που ήταν λίγο πιο συντηρητικά.

Μαρία Ζορμπά: Για τους γυναικείους ρόλους

Εξαρτάται τι εννοούμε καλύτερους ρόλους. Πάντα νομίζω ότι δίνονταν σημαντικοί ρόλοι και στο σινεμά και στο θέατρο. Καλά, το θέατρο έχει και ένα τεράστιο παρελθόν πίσω του με έργα μεγάλα και ρόλους τεράστιους από την αρχαία τραγωδία. Τώρα, όσον αφορά την τηλεόραση και το σινεμά, ιδιαίτερα και στην Ελλάδα, από τότε που άρχισε να ανθίζει, υπήρχαν του ’60 δυνατοί ρόλοι. Απλώς τώρα οι γυναίκες, στα σημερινά σενάρια, ας πούμε νομίζω ενώνονται κάπως λίγο περισσότερο βιωματικά με το τι σημαίνει σήμερα η γυναίκα.

Μαρία Ζορμπά: Για το κίνημα #metoo

Ήταν κάτι που πολύ καλά έγινε και έγινε γιατί απλώς κάποια πράγματα που ήτανε κρυφά, όσον αφορά τους άνδρες και όσον αφορά τις γυναίκες και όσον αφορά τη σωματική βία και όσον αφορά την ψυχολογική λεκτική βία, και γενικώς το πώς οι εργασιακές σχέσεις μερικές φορές δεν είναι πολύ ξεκάθαρες, το πόσο ένας στέκεται απέναντι στον άλλον, οπότε ήταν μια αφορμή για να γίνουν καταγγελίες και να γιατρευτούν, ίσως κάποιες πληγές, να μπουν κάποια όρια σε σχέση με το πόσο συνεργάζονται οι άνθρωποι. Eιδικά στο χώρο της τέχνης, όπου τα ψυχολογικά όρια οφείλουν να είναι ανοιχτά και εμείς οφείλουμε να είμαστε μαλακοί ο ένας απέναντι στον άλλον και ευάλωτοι για να μπορέσουμε να ανοίξουν οι συναισθηματικοί χώροι. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είμαστε ευάλωτοι σαν εργαζόμενοι. Δηλαδή παλαιότερα δεν υπήρχε αυτός ο διαχωρισμός. Ο καλλιτέχνης είναι καλλιτέχνης, αλλά ταυτόχρονα είναι και ένας επαγγελματίας που πληρώνεται για αυτό που κάνει και που πρέπει κάπως και να αντιμετωπίζει τους άλλους αλλά και να τον αντιμετωπίζουν. Νομίζω πως σιγά σιγά πάει να μπει μια προστασία σε σχέση με αυτό.

Ο καλλιτέχνης είναι καλλιτέχνης, αλλά ταυτόχρονα είναι και ένας επαγγελματίας που πληρώνεται για αυτό που κάνει και που πρέπει κάπως και να αντιμετωπίζει τους άλλους αλλά και να τον αντιμετωπίζουν.

Mαρία Ζορπά: Για την τέχνη του ηθοποιού

Οφείλεις να είσαι ανοιχτός και ευάλωτος στην πρόοδο και απέναντι στους σκηνοθέτες και απέναντι στο κείμενο και απέναντι στους συμπαίκτες σου. Εγώ, όποτε μου τυχαίνει να κάνω, πρέπει να κάνω μια συζήτηση που αφορά κάτι πιο πρακτικό, όχι μια διαφωνία, κατεβαίνω από τη σκηνή και την κάνω κάτω από τη σκηνή, γιατί πάνω στη σκηνή είμαι αλλιώς, είμαι άλλο πράγμα. Είναι μια γονιμοποιητική διαδικασία, όπου ο ηθοποιός γενικά η φύση του είναι θηλυκή, είτε άντρας είναι είτε γυναίκα, είναι θηλυκή η φύση του και γονιμοποιείται από τον σκηνοθέτη. Όταν πρέπει να είσαι λίγο άντρας καταφέρνεις και κάνεις κουβέντα.

Μαρία Ζορμπά: Για το θέατρο

Θα επαναλάβουμε μια παράσταση που είχε παιχτεί πέρυσι και έχει πάει πολύ καλά, τη «Λάσπη» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, ένα ελληνικό έργο που αφορά αυτά τα όρια των σχέσεων αλλά και τα χωροταξικά των λαών. Και επειδή τέλος πάντων είχε αγαπηθεί, θα την επαναλάβουμε τώρα στο θέατρο Σφενδόνη. Από την 1η Δεκέμβρη και μετά.

Μαρία Ζορμπά: Για την καταγωγή της

Έχω καταγωγή από τη Σμύρνη. Αλλά έχω γεννηθεί στις Σέρρες. Έκανα και μια σχετική παράσταση. Ήταν του Μάνου Καρατζογιάννη, το Passport, μονόλογοι γυναικών προσφύγων, όπου έχει διαλέξει για ηθοποιούς, ηθοποιούς που είχαν κάποια σχέση με την ηρωίδα του μονολόγου που υποδύονταν, κι εγώ να είχα φέρει τον κόσμο της Σμύρνης.

Σε κάθε έργο σου αφήνεις κάτι πίσω και παίρνεις κάτι μαζί σου. Και σαν άνθρωπος και σαν ηθοποιός, μερικές φορές ανοίγονται κάποιες περιοχές που δεν τις περιμένεις, που μπορεί να καλλιεργείς αλλά δεν τις περιμένεις ότι θα βγουν. Οπότε υπάρχει μια χαρά. Εγώ ας πούμε, συνάντησα αυτό που δεν μου είχε δοθεί ευκαιρία να το κάνω, έκανα τη βουτιά μου. Είναι κάτι που το κρατάς. Ύστερα κρατάς σχέσεις με τους συμπαίκτες, με συνεργάτες που έχεις συνεργαστεί και έχεις ξαναβρεθεί. Και σίγουρα εντάξει και πληροφορίες σε σχέση με το πώς μου φέρνει κάθε φορά μια ιστορία, ένα σενάριο. Όλα αυτά που μάθαμε για το ναυάγιο. Επιπλέον πληροφορίες από την έρευνα που κάναμε.

Μαρία Ζορμπά: Για την ανθρώπινη ζωή

Θεωρώ ότι αυτό το θέμα είναι σημαντικό και σήμερα και σε σχέση με πολύ πρόσφατα γεγονότα. Που υπάρχει η σωστή στάση απέναντι στην ανθρώπινη ζωή. Το πόσο πολύτιμη είναι η ανθρώπινη ζωή και τι είναι πάνω από όλα. Και αυτό είναι κάτι που το ξεχνάμε.

Μαρία Ζορμπά: Για την τηλεόραση

Επιλέγω ένα επεισόδιο. Δηλαδή θέλω να βλέπω τη δουλειά και το συνάδελφό μου και γενικώς πως εξελίσσεται όλο αυτό το πράγμα με τη δουλειά μας, με τη μυθοπλασία στην τηλεόραση που εξελίσσεται πολύ ωραία. Όποτε θέλω να το παρακολουθώ, απλώς δεν μπορώ να δω. Δεν είμαι τηλεθεάτρια να έχω ραντεβού κάθε βράδυ με το επεισόδιο, λόγω δουλειάς, προβών, γυρισμάτων κλπ. Αλλά βλέπω.

Μαρία Ζορμπά: Για το σινεμά

Δεν ετοιμάζω κάτι προς το παρόν. Αρνήθηκα μια πρόταση γιατί δεν προλάβαινα, αλλά θέλω. Θέλω πολύ να ξανακάνω ταινίες. Η τελευταία ήταν το «Καθαρτήριο» του Βασίλη Μαζωμένου. Αλλά πιστεύω πως θα ξανακάνω σινεμά όταν έρθει το κατάλληλο σενάριο.

Eυχαριστούμε για την φιλοξενία την ΚΛΩΣΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ «ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ» ΕΛ. Δ. ΜΟΥΖΑΚΗΣ