Κουνούπια: Το αρχαιότερο απολιθωμένο δείγμα έκρυβε αιματηρό μυστικό

Αν αγανακτείτε κάθε καλοκαίρι με το μαρτύριο των κουνουπιών, προσπαθήστε να το δείτε θετικά: αν ζούσατε την εποχή των δεινοσαύρων, τα τσιμπήματα θα ήταν διπλάσια.

Τα αρχαιότερα απολιθωμένα κουνούπια, διατηρημένα σε κεχριμπάρι εδώ και 130 εκατομμύρια χρόνια, αποκαλύπτει ότι ακόμα και τα αρσενικά κουνούπια τρέφονταν κάποτε με αίμα.

Σήμερα, μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν, καθώς χρειάζονται σίδηρο και πρωτεΐνες για να παράγουν τα αβγά τους. Τα αρσενικά είτε περιορίζονται στο νέκταρ είτε δεν τρώνε τίποτα στη σύντομη ζωή τους.

Μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology εξετάζει δύο αρσενικά κουνούπια που βρέθηκαν παγιδευμένα σε κεχριμπάρι της Κρητιδικής περιόδου από τον Λίβανο.

Τα δύο άριστα διατηρημένα έντομα φέρουν μακριά, αιχμηρά στοματικά εξαρτήματα που ήταν σίγουρα προσαρμοσμένα για αιματοφαγία, αναφέρουν οι ερευνητές.

«Πρόκειται για μείζονα ανακάλυψη όσον αφορά την εξελικτική ιστορία των κουνουπιών» σχολίασε στο Reuters ο Ντάνι Άζαρ του Λιβανικού Πανεπιστημίου, επικεφαλής της μελέτης.

Τα στοματικά εξαρτήματα των αρσενικών κουνουπιών ήταν αρκετά αιχμηρά για να τρυπούν το δέρμα (Dany Azar)

Τα δύο κουνούπια μοιάζουν πολύ με τα σημερινά και κατατάχθηκαν στην οικογένεια Culicidae, η οποία περιλαμβάνει σήμερα περισσότερα από 3.000 είδη.

Σε γενικές γραμμές οι βιολόγοι πιστεύουν ότι όλα τα αιματοφάγα παρασιτικά έντομα κατάγονται από είδη με αιχμηρά στοματικά εξαρτήματα που είχαν εξελιχθεί αρχικά για να απομυζούν τους χυμούς φυτών.

Τα νέα ευρήματα υποδεικνύουν όμως ότι η εξέλιξη της αιματοφαγίας είναι πιο περίπλοκη από ό,τι πιστεύαμε, αναφέρουν οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους.

Παραμένει άγνωστο με τι τρέφονταν τα πρώτα κουνούπια, τα οποία σύμφωνα με προηγούμενες γενετικές αναλύσεις πρέπει να εμφανίστηκαν κατά την Ιουράσια περίοδο, πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια.

Η στροφή των αρσενικών κουνουπιών στην φυτοφαγία, λένε οι ερευνητές, ίσως συνδέεται με την εξέλιξη των φυτών, επισήμανε ο Άζαρ. Την εποχή που τα δύο κουνούπια παγιδεύτηκαν στο ρετσίνι, τα πρώτα ανθοφόρα φυτά εξαπλώνονταν στο κρητιδικό τοπίο και προσέφεραν μια εναλλακτική πηγή τροφής.

Επόμενος στόχος της ερευνητικής ομάδα είναι να εξετάσει γιατί σήμερα δεν υπάρχουν αιματοφάγα αρσενικά κουνούπια.

Τα κουνούπια είναι σήμερα το πιο επικίνδυνο ζώο του κόσμου, καθώς τα θηλυκά είναι φορείς πολλών ασθενειών, από την ελονοσία μέχρι την εγκεφαλίτιδα τσικουνγκούνια.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι παιδιά κάτω των 5 ετών, πεθαίνουν κάθε χρόνο από ελονοσία.