Κόσμος 07 Δεκεμβρίου 2023 | 09:00

Με αυτά που πετάει η Ευρώπη, θα έτρωγε ο μισός πλανήτης

Έρευνα ανέδειξε το πρόβλημα με την σπατάλη τροφίμων από τους Ευρωπαίους

Νέα έρευνα δείχνει ότι η κατανάλωση τροφίμων στην Ευρώπη βασίζεται άσκοπα σε παγκόσμιους πόρους. Λόγος για τον οποίο οι ερευνητές ζητούν πολιτική δράση. Πολλά από τα τρόφιμα που καταναλώνονται στην Ευρώπη παράγονται σε χώρες εκτός Ευρώπης.

Τελικά τα μισά τα πετάμε τα σκουπίδια…

Η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων που συμβαίνει κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων είναι πραγματικά τρομερή. Και περιλαμβάνει τα πάντα, από τον πρωτογενή αγροτικό τομέα στην Ευρώπη ή τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι το σπίτι κάθε Ευρωπαίου.

«Η μείωση στο μισό της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων στην Ευρώπη, μαζί με την ανακατανομή των παγκόσμιων πόρων τροφίμων, θα μπορούσε να λύσει τις προκλήσεις της παγκόσμιας έλλειψης τροφίμων». Αυτό αναφέρει η Marianne Thomsen, επικεφαλής αυτής της έρευνας και καθηγητής βιώσιμων συστημάτων τροφίμων στο Τμήμα Επιστημών Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης (UCPH FOOD).

Ως εκ τούτου, οι χώρες θα πρέπει να επενδύσουν σε λύσεις για τη μείωση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων. Και πρέπει να το κάνουν σε όλα τα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Αυτή είναι η πρόταση της Marianne Thomsen.

Οι υπολογισμοί των ερευνητών δείχνουν τι θα συμβεί αν μειώσουμε στο μισό την απώλεια και τη σπατάλη τροφής.

Και να το κάνουμε αυτό σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων που σχετίζονται με την κατανάλωση τροφίμων στην Ευρώπη.

Η μείωση κατά το ήμισυ της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων στις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων της Ευρώπης ισοδυναμεί με εξοικονόμηση 8% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από την κατανάλωση τροφίμων από τους Ευρωπαίους.

Υπάρχει όμως και σχετική εξοικονόμηση 6% των γεωργικών εκτάσεων. Και το 6% των βοσκοτόπων. Που μαζί ισοδυναμεί με το 12% των γεωργικών εκτάσεων. Δεδομένου ότι οι περιοχές βοσκής χρησιμοποιούνται για την κτηνοτροφία. Επιπλέον, υπάρχει εξοικονόμηση 7% στην κατανάλωση νερού και 14% στην ενσωματωμένη ενέργεια στην παραγωγή τροφίμων για τους πολίτες της Ευρώπης.

Μέσο πολιτικής η παρακολούθηση απώλειας και σπατάλης τροφίμων

Η Marianne Thomsen επισημαίνει ότι η παρακολούθηση και η αναφορά απώλειας και σπατάλης τροφίμων από όλους τους παράγοντες στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων είναι ένα σημαντικό μέσο πολιτικής.

«Ένα τέτοιο μέσο, που υποστηρίζεται από άλλα μέτρα, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο. Με αυτόν τον τρόπο, οι εταιρείες και η υπόλοιπη κοινωνία θα μπορούσαν να επενδύσουν χρόνο και χρήμα σε νέες τεχνολογίες. Και σε συστήματα που αποτρέπουν την απώλεια και τη σπατάλη τροφίμων. Έτσι κλείνει ο κύκλος σε όλη την παροχή τροφής. Και με στόχο την κυκλική οικονομία, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Με αυτά που πετάει η Ευρώπη, ο μισός κόσμος θα έτρωγε ενώ πεινάει.

Οι απογραφές εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρώπη είναι ανακριβείς. Διότι λαμβάνουν υπόψη μόνο αυτά που εκπέμπονται από κάθε χώρα από την παραγωγή τροφίμων που πραγματοποιείται εντός των δικών της γεωγραφικών συνόρων.

Οι νέοι υπολογισμοί εφαρμόζουν μια λογιστική προσέγγιση που βασίζεται στην κατανάλωση. Αυτό περιλαμβάνει το οικολογικό και κλιματικό αποτύπωμα των τοπικών παραγόμενων τροφίμων. Και επίσης αυτή των εισαγόμενων από ευρωπαϊκές χώρες. Εξαιρουμένων των εγχώριων παραγόμενων τροφίμων που εξάγονται σε άλλες χώρες.

Στους υπολογισμούς τους, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η μείωση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων γίνεται μέσω της πρόληψης και με μείωση της παραγωγής και της προσφοράς τροφίμων για την ικανοποίηση της ευρωπαϊκής κατανάλωσης τροφίμων.

«Η μείωση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων που προκαλείται από την κατανάλωση τροφίμων στην Ευρώπη κατά 50% απαιτεί πολιτική παρέμβαση. Και επίσης να προσαρμοστούν στις εθνικές συνθήκες και σε συγκεκριμένες περιφερειακές και τοπικές προκλήσεις». Αυτό αναφέρει η Marianne Thomsen.

Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι υπάρχουν μεγάλες περιφερειακές διαφορές που καθορίζουν τον πιο αποτελεσματικό τύπο παρέμβασης. Τούτου λεχθέντος, οι Δυτικοευρωπαίοι παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες εξοικονόμησης αποτυπωμάτων, ειδικά η Γαλλία, η Γερμανία, το Βέλγιο και η Ολλανδία. Αλλά και εκείνα τα έθνη με χαμηλότερο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, όπως η Ελλάδα, η Κροατία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, έχουν μεγάλες δυνατότητες για την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων.

Ο τομέας που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες δυνατότητες μείωσης του κλιματικού αποτυπώματος είναι αναμφίβολα ο αγροτικός τομέας ενώ το μεγαλύτερο δυναμικό για εξοικονόμηση ενέργειας βρίσκεται στον κλάδο των υπηρεσιών. Αυτό περιλαμβάνει καντίνες, ξενοδοχεία, εστιατόρια κ.λπ. Η Ευρώπη πετάει το μισό φαγητό της στα σκουπίδια…

Σε διεθνές πλαίσιο, η «απώλεια τροφίμων» εμφανίζεται από τον πρωτογενή αγροτικό τομέα έως τη βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων και τον τομέα χονδρικής. Από τον τομέα του λιανικού εμπορίου μέχρι τον κλάδο των υπηρεσιών και τα νοικοκυριά, αναφερόμαστε σε «σπατάλη τροφίμων».

Οι υπολογισμοί βασίζονται στην παγκόσμια παραγωγή και εμπόριο τροφίμων το 2018. Με τη μείωση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων που προκύπτουν από την κατανάλωση τροφίμων στην Ευρώπη κατά 50%, μπορεί να επιτευχθεί η ακόλουθη εξοικονόμηση αποτυπώματος με βάση την κατανάλωση: