Αύξηση 60% στα περιστατικά οσφυαλγίας σε 30 χρόνια

Ο πόνος στη μέση είναι η κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως και μάλιστα με έντονα αυξητικές τάσεις. Το 2020, περίπου 1 στα 13 άτομα, δηλαδή περί τα 619 εκατ. άτομα, παρουσίασαν οσφυαλγία, εμφανίζοντας μια αύξηση 60% από το 1990.

Τα κρούσματα οσφυαλγίας αναμένεται να αυξηθούν σε 843 εκατομμύρια περίπου ως το 2050, με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη να αναμένεται στην Αφρική και την Ασία, όπου οι πληθυσμοί και το προσδόκιμο ζωής αυξάνονται.

Οι επιπτώσεις και το κόστος της οσφυαλγίας στους ασθενείς, αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον τους, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τα άτομα που η πάθηση είναι επίμονη.

Η χρόνια πρωτοπαθής οσφυαλγία με πόνο που διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες και δεν οφείλεται σε υποκείμενη νόσο ή άλλη πάθηση – ευθύνεται τουλάχιστον για το 90% των περιστατικών χρόνιας οσφυαλγίας που καταφεύγουν στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.

Οι προτεινόμενες από τον ΠΟΥ υπηρεσίες υγείας για την οσφυαλγία πρέπει να είναι διαθέσιμες, προσβάσιμες και αποδεκτές για το σύνολο του πληθυσμού, στο πλαίσιο της καθολικής κάλυψης υγείας

Οι πρώτες οδηγίες

Για το λόγο αυτό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε τις πρώτες κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση της χρόνιας οσφυαλγίας σε δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας, καταγράφοντας τις παρεμβάσεις που πρέπει και δεν πρέπει να χρησιμοποιούν οι υγειονομικοί κατά την καθιερωμένη περίθαλψη.

«Για να επιτευχθεί καθολική κάλυψη υγείας, το θέμα του πόνου στη μέση δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς είναι η κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως», δήλωσε ο Δρ Bruce Aylward, Βοηθός Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, επισημαίνοντας πως «οι χώρες μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτή την πανταχού παρούσα αλλά συχνά παραβλεπόμενη πρόκληση, ενσωματώνοντας βασικές, εφικτές παρεμβάσεις, καθώς ενισχύουν τις προσεγγίσεις τους στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας».

Με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ο ΠΟΥ συνιστά μη χειρουργικές παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν:

• εκπαιδευτικά προγράμματα που υποστηρίζουν τη γνώση και τις στρατηγικές αυτοφροντίδας,
• προγράμματα άσκησης,
• ορισμένες φυσικοθεραπείες, όπως η χειροπρακτική θεραπεία της σπονδυλικής στήλης και το μασάζ,
• ψυχολογικές θεραπείες, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και
• φάρμακα, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες περιγράφουν βασικές αρχές φροντίδας για ενήλικες με χρόνια πρωτοπαθή οσφυαλγία, συνιστώντας ότι θα πρέπει να είναι ολιστική, εξατομικευμένη, δίκαιη, μη στιγματιστική, χωρίς διακρίσεις, ολοκληρωμένη και συντονισμένη.

Η φροντίδα θα πρέπει να προσαρμόζεται ώστε να αντιμετωπίζεται ο συνδυασμός παραγόντων (φυσικών, ψυχολογικών και κοινωνικών) που μπορεί να επηρεάσουν την επίπτωση από τη χρόνια πρωτοπαθή οσφυαλγία. Μπορεί να χρειαστεί μια σειρά παρεμβάσεων για την ολιστική αντιμετώπιση της χρόνιας πρωτοπαθούς οσφυαλγίας ενός ατόμου, αντί για μεμονωμένες παρεμβάσεις που χρησιμοποιούνται στον κάθε ασθενή.

Τι να αποφεύγετε

Οι κατευθυντήριες οδηγίες περιγράφουν επίσης 14 παρεμβάσεις που δεν συνιστώνται για τους περισσότερους ανθρώπους στα περισσότερα περιβάλλοντα. Αυτές οι παρεμβάσεις δεν θα πρέπει να παρέχονται συστηματικά, καθώς η αξιολόγηση των διαθέσιμων στοιχείων από τον ΠΟΥ δείχνει ότι οι πιθανές βλάβες πιθανώς να υπερτερούν του οφέλους.

Ο ΠΟΥ συμβουλεύει να μην γίνονται παρεμβάσεις όπως:

• oσφυϊκή υποστήριξη με ζώνες ή στηρίγματα,
• ορισμένες φυσικοθεραπείες, όπως η έλξη (δηλαδή το τράβηγμα μέρους του σώματος), οι υπέρηχοι και τα TENS και
• ορισμένα φάρμακα, όπως τα οπιοειδή παυσίπονα, τα οποία μπορεί να δημιουργούν κινδύνους για υπερβολική δόση και εξάρτηση.

Έτη με αναπηρία

Η οσφυαλγία είναι μια κοινή κατάσταση που βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι κάποια στιγμή στη ζωή τους. Το 2020, η οσφυαλγία αντιπροσώπευε το 8,1% των ετών με αναπηρία από όλες τις αιτίες παγκοσμίως.

Ωστόσο, κατευθυντήριες οδηγίες κλινικής διαχείρισης έχουν αναπτυχθεί κυρίως σε χώρες υψηλού εισοδήματος.

Για τα άτομα που βιώνουν επίμονο πόνο, η ικανότητά τους να συμμετέχουν σε οικογενειακές, κοινωνικές και εργασιακές δραστηριότητες συχνά μειώνεται, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική τους υγεία και να επιφέρει σημαντικό κόστος σε οικογένειες, κοινότητες και συστήματα υγείας.

Καθολική κάλυψη

Ο ΠΟΥ επισημαίνει την ανάγκη για ενίσχυση και μεταρρύθμιση των συστημάτων υγείας προκειμένου να παρέχουν τις προτεινόμενες υπηρεσίες υγείας, οι οποίες πρέπει να είναι διαθέσιμες, προσβάσιμες και αποδεκτές για το σύνολο του πληθυσμού, στο πλαίσιο της καθολικής κάλυψης υγείας, ενώ πρέπει να διακοπεί η τακτική παροχή ορισμένων παρεμβάσεων.

Η εφαρμογή των οδηγιών θα επιτευχθεί με μηνύματα δημόσιας υγείας που θα αφορούν την παροχή της κατάλληλης φροντίδας για την οσφυαλγία, παρέχοντας στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την χρόνια οσφυαλγία, την προσαρμογή των προτύπων περίθαλψης και την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και των συστημάτων παραπομπής που εντάσσονται σε αυτήν.

«Η αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου στη μέση απαιτεί μια ολοκληρωμένη, ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Αυτό σημαίνει ότι λαμβάνουμε υπόψη τη μοναδική κατάσταση κάθε ατόμου και τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την εμπειρία του πόνου του», δήλωσε ο Δρ Anshu Banerjee, Διευθυντής του ΠΟΥ για την Υγεία Μητέρων, Νεογέννητων, Παιδιών, Εφήβων και την Γήρανση. «Χρησιμοποιούμε αυτές τις οδηγίες ως εργαλείο για ολιστική προσέγγιση στη φροντίδα της χρόνιας οσφυαλγίας με σκοπό να βελτιώσουμε την ποιότητα, την ασφάλεια και τη διαθεσιμότητα της περίθαλψης».

Η οσφυαλγία επηρεάζει την ποιότητα ζωής και σχετίζεται με συννοσηρότητες και υψηλότερους κινδύνους θνησιμότητας. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν χρόνια οσφυαλγία, ειδικά τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, είναι πιο πιθανό να βιώσουν φτώχεια, να εγκαταλείψουν πρόωρα την εργασία τους, με λιγότερες αποταμιεύσεις για τη συνταξιοδότηση. Ταυτόχρονα, οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις από ιατρικές παρεμβάσεις, ενισχύοντας τη σημασία της προσαρμογής της περίθαλψης στις ανάγκες του κάθε ατόμου.

Η αντιμετώπιση της χρόνιας οσφυαλγίας σε ηλικιωμένους μπορεί να διευκολύνει την υγιή γήρανση, ώστε οι ηλικιωμένοι να παραμένουν λειτουργικοί και ικανοί να διατηρούν την ευημερία τους.