Νεοτιμωρητισμός

Το σοβαρότερο θέμα που έχει ανοίξει χωρίς να έχει αποκτήσει την προσοχή που του αρμόζει είναι οι αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες.

Οι οποίες, σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν γνωρίζουμε αν εκπονήθηκαν από νομοπαρασκευαστική επιτροπή ειδικών επιστημόνων.

Πράγμα απολύτως λογικό. Καθώς η φιλοσοφία των αλλαγών αυτών δεν στηρίζεται σε αριθμητικά δεδομένα, εγκληματολογικές αναλύσεις κι έρευνες. Αλλά στις εξάρσεις του «κοινού περί δικαίου αισθήματος», την έγκριση των εκπομπών ευρείας κατανάλωσης και την ιδεολογία του τιμωρητισμού.

Σχεδόν όλες οι αλλαγές χρήζουν συζήτησης αλλά ας σημειώσουμε ενδεικτικά τρεις.

Η πρώτη είναι ότι ένας μεγάλος αριθμός αδικημάτων πλέον θα δικάζεται από τα Μονομελή δικαστήρια που ενισχύονται (δηλαδή από έναν μόνο δικαστή) ή με διαδικασίες fast track, χωρίς προδικασία, κατευθείαν στο ακροατήριο, χωρίς περαιτέρω δικονομικές  γγυήσεις. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι στη Δύση όπου ανήκομεν η τάση είναι η αντίθετη.

Η δεύτερη, που αφορά και τα πλημμελήματα, είναι πως εάν κάποιος κριθεί υπότροπος θα μπαίνει φυλακή – προσέξτε – ακόμη κι αν οι καταδίκες του δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες. Το τεκμήριο της αθωότητας πάει περίπατο. Βέβαια η χώρα μας έχει ήδη καταδίκες από το ΕΔΔΑ για παραβίασή του, όπως και για την κατάσταση των ελληνικών φυλακών που θα γεμίσουν.

Το τρίτο σημείο είναι πως, αν και στα ποινικά δικαστήρια οι αστυνομικοί είναι συνήθως βασικοί ή μοναδικοί μάρτυρες κατηγορίας, πλέον δεν θα χρειάζεται να πηγαίνουν στο ακροατήριο. Θα αρκεί το υπόμνημά τους. Δηλαδή οι συνήγοροι υπεράσπισης δεν θα έχουν πια τη δυνατότητα να τους εξετάζουν ώστε να αναδειχθούν τυχόν αντιφάσεις τους.

Είναι άπειρες οι περιπτώσεις ανθρώπων που αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν για ελαφρύτερο αδίκημα λόγω στοιχείων που προέκυψαν κατά την εξέταση των αστυνομικών από την υπεράσπιση. Αλλά μάλλον δεν έχει σημασία το ιερό δικαίωμα της υπεράσπισης, μπροστά στο συνδικαλιστικό αίτημα των αστυνομικών να μην ταλαιπωρούνται με αυτή τη διαδικασία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα αυτά θα καταδικαστούν στο ΕΔΔΑ. Αυτό δεν αλλάζει κάτι όμως. Το πρόβλημα είναι ότι θα ψηφιστούν. Και το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα ότι δεν θα αντιδράσει κανείς.

Και το βαθύτερο πρόβλημα ότι πολύς κόσμος ζει με την απόλυτη βεβαιότητα ότι, αφού όλα αυτά δεν τον αφορούν προσωπικά, τότε είναι βέβαιο πως δεν θα φτάσει να τον αφορούν ποτέ.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»