Συνέλευση Δικαστών και Εισαγγελέων: Στο επίκεντρο οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και ο νέος δικαστικός χάρτης

Στους ρυθμούς των επερχόμενων μεταρρυθμίσεων στο χώρο της δικαιοσύνης, όπως είναι οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αλλά και ο νέος δικαστικός χάρτης όπως και η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας κινήθηκε η τακτική γενική συνέλευση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων που πραγματοποιήθηκε παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης,της φυσικής ηγεσίας της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης, εκπροσώπων δικαστικών σχηματισμών, πολιτικών κομμάτων, δικηγόρων και δικαστικών υπαλλήλων.

Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι λόγω της φύσης των θεμάτων που άπτονται της εσωτερικής λειτουργίας της δικαιοσύνης και έχουν άμεση αντανάκλαση στους πολίτες υπήρχε και ιδιαίτερα αυξημένη προσέλευση δικαστικών λειτουργών, σε σχέση με προηγούμενα έτη φτάνοντας μέχρι το τέλος του πρώτου μέρους της Γενικής Συνέλευσης τους 600.

«Δεν θα υπάρξει στο υπουργείο Δικαιοσύνης καμία νομοπαρασκευαστική επιτροπή, ώστε δικηγόροι να νομοθετούν για τους πελάτες τους» ξεκαθάρισε ο κ. Φλωρίδης

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης αναφέρθηκε στην ανάγκη να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις μέσα σε κλίμα διαλόγου και συνεργασιών με όλους τους φορείς και τους εκπροσώπους της δικαιοσύνης.

Ειδικότερα, ο κ. Φλωρίδης κατά τις εργασίες της γενικής συνέλευσης της ΕΔΕ ανέφερε ότι όταν ανέλαβε υπουργός, η Ένωση έθεσε τέσσερα θέματα.

Τα 4 θέματα που έθεσε ο υπουργός

Το ένα αφορούσε την καθυστέρηση αύξησης των επιδομάτων των δικαστών, κάτι που προβλέπεται στο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί και η αναπροσαρμογή των επιδομάτων θα γίνει από την 1η Ιανουαρίου 2024.

Το δεύτερο ήταν η ανάγκη να προσφεύγουν στην Ολομέλειά του Αρείου Πάγου όσοι δικαστές παραλείπονται κατά τις προαγωγές από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την επαναφορά της παλαιάς διάταξη, έτσι ώστε να έχουν δικαίωμα προσφυγής και ήδη περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο.

Το τρίτο αίτημα αφορούσε την κατάργηση της διάταξης εκείνης για την κατανομή υποθέσεων/ύλης 1 έως 5 μεταξύ των δικαστών, διάταξη η οποία απαλείφθηκε και μάλιστα εγκρίθηκε από το υπουργικό.

Το τέταρτο ήταν η υπόσχεση ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία για νομοθετικές ρυθμίσεις θα υπήρχε γνωστοποίηση όλου του υλικού και των προτάσεων προκειμένου να ξεκινήσει ένας διάλογος.

Ο δικαστικός χάρτης

Στο ζήτημα του δικαστικού χάρτη, σημείωσε ο κ. Φλωρίδης, υπάρχουν δύο κείμενα, το κείμενο της επιτροπής εργασίας και της Παγκόσμιας Τράπεζας που μόλις έφτασαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης, διαβιβάστηκαν στην ΕΔΕ.  Και όποια προσπάθεια,  θα γίνει μέσα από διάλογο για να εκφραστούν όλοι και να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο, ούτε υπάρχει περίπτωση να μην ακουστούν οι απόψεις όλων. Φυσικά, έχει απόψεις και η κυβέρνηση η οποία έχει και την πρωτοβουλία της νομοθετικής ρύθμισης, προσέθεσε ο κ. Φλωρίδης.

Ακόμη, ο κ. Φλωρίδης αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας κατατάσσεται στην 147η παγκόσμια θέση στο θέμα των καθυστερήσεων, κάτι που έχει ανάψει «κόκκινο φωτάκι» στους ξένους επενδυτές οι οποίοι τα πρώτα που κοιτούν είναι αν υπάρχει πολιτική σταθερότητα σε μια χώρα και το πως λειτουργεί η δικαιοσύνη. Το 147 δεν είναι ένα απλό νούμερο, είναι κάτι που αφορά όλους μας και το μέλλον των παιδιών μας, προσέθεσε ο κ. Φλωρίδης.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης άφησε μάλιστα αιχμές για τη συμμετοχή, κατά το πρόσφατο παρελθόν, δικηγορικών γραφείων στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Ειδικότερα, επισήμανε, ο κ. Φλωρίδης, ότι υπάρχει μεγάλη κριτική που υπερβαίνει τα όρια για το γεγονός της μη σύστασης νομοπαρασκευαστικής για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και προσέθεσε: «Δεν θα μασήσω τα λόγια μου. Ε ναι, δεν θα υπάρξει στο υπουργείο Δικαιοσύνης καμία νομοπαρασκευαστική επιτροπή, ώστε δικηγόροι να νομοθετούν για τους πελάτες τους. Υπήρχαν μέλη νομοπαρασκευαστικών επιτροπών οι οποίοι είναι δικηγόροι, που έχουν μεγάλα δικηγορικά γραφεία».

Μαργαρίτα Στενιώτη

Η πρόεδρος της ΕΔΕ Μαργαρίτα Στενιώτη, αναγνώρισε την αναγκαιότητα  μεταρρυθμίσεων, αλλά άσκησε κριτική στις τροποποιήσεις που έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας.

«Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε γενικευμένη αμφισβήτηση των λειτουργών και συλλειτουργών της χώρας» ανέφερε η κυρία Στενιώτη και προσέθεσε ότι  η δικαιοσύνη χαρακτηρίζεται από χρονίζοντα προβλήματα, από υποστελέχωση δικαστικών υπαλλήλων, υποχρηματοδότηση, έλλειψη υποδομών  και  έλλειψη ψηφιοποίησης.

Ωστόσο, η κυρία Στενιώτη, εξέφρασε το ερώτημα,  μήπως η έβδομη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα μετά το 2019 αντιβαίνει στις αρχές της καλής νομοθέτησης και αποδεικνύονται τα ελλείμματα νομοπαρασκευαστικής επιτροπής στη χώρα μας και προσέθεσε, ότι η έννομη τάξη εμπλουτίζεται κυρίως για λόγους επικοινωνιακούς δίχως να αναζητούν τα αίτια και  υπακούοντας στα κελεύσματα του κοινού περί δικαίου αισθήματος που έχει γίνει άτυπη λαϊκή δικαιοσύνη.

Αναφερόμενη στο νέο δικαστικό χάρτη, που έχει προγραμματίσει η Κυβέρνηση, η πρόεδρός της ΕΔΕ, ανάφερε ότι η  κατάργηση των Πρωτοδικείων και  Εφετείων δεν ενδείκνυται σε μια νησιωτική χώρα. Στις προθέσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η κατάργηση 5 Εφετείων, μεταξύ αυτών είναι τα Εφετείο Κρήτης και Δωδεκανήσων. Η απόλυτη πρόσβαση του πολίτη στη δικαιοσύνη είναι συνταγματικό δικαίωμα του, επισήμανε η κυρία Στενιώτη.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού  λέγοντας ότι θεωρούμε αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης τη διατήρηση των  Ειρηνοδικείων. Προτείνουμε  πολυδυναμικά μητροπολιτικά ειρηνοδικεία, αύξηση των δικαστικών επιδομάτων -που πετύχαμε με διαπραγμάτευση και οι έξι δικαστικές ενώσεις – την αυτοτέλεια των δικαστηρίων και την ανακατανομή οργανικών θέσεων.

Κλείνοντας,  η κυρία Στενιώτη δεν παρέλειψε να τονίσει ότι η  εκτελεστική εξουσία αντιμετωπίζει τη δικαιοσύνη ως το φτωχό συγγενή και είναι αναγκαίο στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση   να θεσπιστεί η οικονομική αυτοτέλεια της δικαιοσύνης και  ένας αυτοτελής οικονομικός προϋπολογισμός.

 Iωάννα Κλάπα

Πρέπει να μεταρρυθμιστεί η δικαιοσύνη και μάλιστα ευρέως ανέφερε κατά τον χαιρετισμό της, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα.

Αναφερόμενη στην επικείμενη αλλαγή του δικαστικού χάρτη της χώρας η κυρία Κλάπα, ανέφερε  ότι υπάρχει δυσανάλογη κατανομή εργασίας μεταξύ των δικαστηρίων  και ο ισχύων δικαστικός χάρτης δεν αντιστοιχεί στις σημερινές ανάγκες, καθώς πολλές φορές δεν είναι εφικτή ούτε η λειτουργία ενός δικαστηρίου λόγω απουσίας δικαστών.

Και προσέθεσε ότι για τις επικείμενες αλλαγές απαιτείται ανταλλαγή απόψεων όλων των ενδιαφερομένων.

Γεωργία Αδειλίνη

Από την πλευρά της η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, χαρακτήρισε σοβαρές τομές, μερικές από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης, ενώ τάχθηκε υπέρ και των νέων διατάξεων για κατάργηση των πολυμελών συνθέσεων στα δικαστήρια του πρώτου και του δεύτερου βαθμού.

Σε ό,τι αφορά την ενοποίηση και την ένταξη των Ειρηνοδικών στην ποινική και πολιτική δικαιοσύνη, εξέφρασε  σοβαρές επιφυλάξεις και τόνισε ότι η  όποια μεταβολή για νέο δικαστικό χάρτη απαιτεί συναινέσεις.

Παράλληλα, η κυρία Αδειλίνη, εξέφρασε την άποψη  ότι πρέπει να υπάρξει και ευρεία αποποινικοποίηση των ήσσονος σημασίας αδικημάτων, προκειμένου να μειωθεί ο τεράστιος όγκος των ποινικών υποθέσεων. Χαρακτήρισε δε, θετική  την επαναφορά της αυτεπάγγελτης δίωξης για το αδίκημα της απιστίας των τραπεζικών  στελεχών  και υπενθύμισε  τις αλλεπάλληλες αναιρέσεις που είχε ασκήσει  ο προκάτοχος της  πρώην Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πλιώτας επί του θέματος αυτού, οι οποίες δεν ευδοκίμησαν.

Δημήτρης Βερβεσός

Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτρης Βερβεσός, για το  θέμα του δικαστικού  χάρτη, ανέφερε ότι  ακόμη δεν έχουν σβήσει από τα αυτιά μου τα όσα είχε πει ο υπουργός Δικαιοσύνης στο συνέδριο στη Χίο, όπου είχαμε συμφωνήσει, για την ανάγκη των οργανικών θέσεων με ανακατανομή χωρίς την κατάργηση των πέντε Εφετείων.

Σε άλλο σημείο ο κ. Βερβεσός, σημείωσε ότι  ο υπουργός Δικαιοσύνης, μίλησε για κατάργηση των νομοπαρασκευαστικων επιτροπών. Συμφωνούμε να τις πούμε ομάδες εργασίας; Αλλά όπως και να τις πούνε, μπορούν να λείπουν δικηγόροι; Εμείς προτιμούμε να είναι στις επιτροπές  καθηγητές, παρά μυστικοσύμβουλοι του υπουργείου, με παρουσία στα πρωινάδικα.

Κλείνοντας, ο πρόεδρος του ΔΣΑ, διερωτήθηκε  για πόσο καιρό θα είμαστε όμηροι της άποψης, ότι, η αυστηροποίηση των ποινών είναι η  λυδία λίθος. «Τις φτάσαμε στο απώτερο όριο τις ποινές. Και τι άλλαξε; Σταμάτησαν οι γυναικοκτονίες, η οπαδική βία; ή  η νεανική βία;».