Τι συμβαίνει στα αγροκτήματα ανανά της Del Monte στην Κένυα;

Η πασίγνωστη αμερικανική εταιρεία παραγωγής και διανομής τροφίμων και σημαντικός παραγωγός φρούτων και λαχανικών έχει βρεθεί στο στόχαστρο ομάδων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι ομάδες αυτές διερευνούν έναν θάνατο σε μια φάρμα ανανά της Del Monte στην Κένυα καθώς το πτώμα ενός νεαρού άνδρα βρέθηκε εκεί τον περασμένο μήνα.

Ο 25χρονος Peter Mutuku Mutisya βρέθηκε να επιπλέει στο φράγμα της φυτείας κοντά στη Thika στις 17 Νοεμβρίου, τέσσερις ημέρες αφότου οι φίλοι του είπαν ότι είχε πάει εκεί για να κλέψει ανανάδες.

Σε κοινή έρευνα που πραγματοποίησε ο Guardian και το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (TBIJ) ερευνήθηκαν οι ισχυρισμοί που δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο για βάναυσες επιθέσεις και δολοφονίες από φρουρούς ασφαλείας στο αγρόκτημα που αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα κενυατικών προϊόντων στον κόσμο.

Human rights groups investigate death at Kenyan Del Monte pineapple farm https://t.co/j2YnI5APoW

— The Guardian (@guardian) December 10, 2023

Μετά τις αποκαλύψεις του Ιουνίου, η Del Monte δεσμεύτηκε «για συνεχείς βελτιώσεις» στον τρόπο λειτουργίας της «ώστε να τηρεί τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Η νεκροψία που ανέθεσε η αστυνομία της Κένυας ανέφερε ως αιτία θανάτου του Mutisya τον πνιγμό και δεν διαπίστωσε «κανένα προφανές εξωτερικό τραύμα». Στην εξέταση παρευρέθηκε επίσης γιατρός που πληρώθηκε από την Del Monte, ο οποίος συνέταξε τη δική του έκθεση.

H έκθεση νεκροψίας και τι λέει η Del Monte

Ο Guardian μοιράστηκε τις δύο αναφορές και μια φωτογραφία του πτώματος με έναν κορυφαίο Βρετανό ιατροδικαστή που πιστεύει ότι το πτώμα είχε σημάδια που θα μπορούσαν να προέρχονται από τραυματισμό μεταξύ άλλων στο κεφάλι και στο χέρι.

Εκπρόσωπος της Del Monte, η οποία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής ανανά στον κόσμο, δήλωσε ότι «συνεργάστηκε πλήρως με τις αρχές της Κένυας καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνάς της τον περασμένο μήνα» και εξέφρασε τα «θερμά της συλλυπητήρια στην οικογένεια».

Επικαλέστηκε την έκθεση νεκροψίας που εγκρίθηκε από τον αξιωματικό της διεύθυνσης ποινικών ερευνών και τέσσερις διαφορετικούς γιατρούς – οι οποίοι ήταν όλοι παρόντες κατά τη νεκροψία – που λέει ότι «το άτομο πέθανε από πνιγμό και δεν υπήρχαν ενδείξεις εγκληματικής ενέργειας».

Η υπόθεση διερευνάται από την Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας (KNCHR) και τη μη κυβερνητική οργάνωση Kenya Human Rights Commission.

Ο Δρ Bernard Mogesa, διευθύνων σύμβουλος του KNCHR, δήλωσε: «Η υπόθεση βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση από το τμήμα καταγγελιών και ερευνών μας και η Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας συνεχίζει να εργάζεται επιμελώς για την αποκάλυψη της αλήθειας, καθιστώντας τους υπεύθυνους υπόλογους για τυχόν παράνομες ενέργειες».

Είδαν τραύμα στο πίσω μέρος του κεφαλιού του Mutisya

Η επιτροπή, η οποία συστάθηκε με νόμο του κοινοβουλίου της Κένυας, ανακοίνωσε ευρύτατη έρευνα σχετικά με τους ισχυρισμούς για βία και δολοφονίες στην Del Monte τον Ιούνιο, μετά τη δημοσίευση άρθρων στον Guardian και το TBIJ.

Ο Brian Olang K’Olang, υπεύθυνος προγράμματος που ερευνά την υπόθεση για την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας είδε το πτώμα στο νεκροτομείο και πήρε συνέντευξη από μάρτυρες την ημέρα που βρέθηκε νεκρός ο 25χρονος Κενυάτης. Περιέγραψε ότι είδε τραύμα στο πίσω μέρος του κεφαλιού του Mutisya και άλλα τραύματα και δεν έκρυψε την ανησυχία του ότι ο παθολόγος που τον εξέτασε μπορεί να «αγνόησε σκόπιμα» τα σημάδια.

Ο Martin Chege Mutuku, 27 ετών, ισχυρίζεται στον Guardian ότι αυτός και ένας άλλος φίλος του πήγαν με τον Mutisya στις 13 Νοεμβρίου για να κλέψουν ανανάδες. Ο Mutuku είπε ότι έφευγαν από το χωράφι με τους ανανάδες και ο Mutisya είχε προχωρήσει μπροστά όταν εμφανίστηκαν τρεις φρουροί. Ισχυρίστηκε ότι τον έπιασαν, τον χτύπησαν και τον έδεσαν στο έδαφος. Σύμφωνα με τα αρχεία του τοπικού δικαστηρίου ο Mutuku κατηγορήθηκε την επόμενη μέρα για κλοπή από το αγρόκτημα εκείνη τη νύχτα.

Ένας τρίτος άνδρας δήλωσε ότι κατάφερε να φύγει σώος και αβλαβής.

Διεθνή έρευνα για τον 25χρονο Κενυάτη/ thebureauinvestigates

«Παραλείψεις» και στις δύο εκθέσεις νεκροψίας εγείρουν ερωτηματικά

Ο πατέρας του Mutisya, Samuel Katendie, είδε το πτώμα του γιου του και είπε ότι υπήρχαν σημάδια αιμορραγίας στο πίσω μέρος του κεφαλιού και σημάδια στο λαιμό που έμοιαζαν σαν να είχε στραγγαλιστεί. Ο ίδιος δήλωσε ότι ο γιος του ήξερε να κολυμπάει καλά και ότι δεν μπορούσε να καταλάβει πώς πνίγηκε.

Η Del Monte ανέθεσε σε ιδιωτικό σύμβουλο παθολόγο να συντάξει μια δεύτερη έκθεση. Αυτή κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι ο Mutisya είχε πνιγεί, και πως δεν υπάρχει «καμία απόδειξη εμπλοκής τρίτου προσώπου, δεδομένου ότι δεν παρατηρήθηκαν τραύματα κατά τη μεταθανάτια εξέταση».

Ένας κορυφαίος ιατροδικαστής που εργάζεται στη Βρετανία και δεν ήθελε να δημοσιευτεί το όνομά του αμφισβήτησε τα λεγόμενα του παθολόγου. Είπε ότι οι παραλείψεις και στις δύο εκθέσεις νεκροψίας εγείρουν ερωτηματικά σχετικά με το αν οι εκθέσεις γράφτηκαν για να υποστηρίξουν τη θεωρία του πνιγμού.

Εκπρόσωπος της Del Monte εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στο δικαστικό σύστημα της Κένυας και τόνισε πως «η Fresh Del Monte παραμένει πλήρως αφοσιωμένη και υποστηρίζει την κοινότητα στην οποία δραστηριοποιείται στην Κένυα (…). Έχουμε υποστηρίξει ενεργά την κοινότητα όλα αυτά τα χρόνια και παίρνουμε πολύ σοβαρά την κοινωνική μας ευθύνη εκεί, όπως κάνουμε όπου και αν δραστηριοποιούμαστε», είπε.

Ο Mutisya κηδεύτηκε στις 28 Νοεμβρίου από την οικογένειά του, η οποία δεν είχε δει την επίσημη έκθεση της νεκροψίας από την αστυνομία. Ωστόσο, η Del Monte είχε διαρρεύσει λεπτομέρειες από αυτήν σε έναν τοπικό δημοσιογράφο που αναφέρει ως αιτία θανάτου τον πνιγμό και ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις εγκληματικής ενέργειας.