ΣΕΑ: «Όχι» στις συνεχείς αναβολές εφαρμογής του Μητρώου Προσωπικού Αρχαιολογικών Εργασιών

Η καθυστέρηση στην εφαρμογή του Μητρώου Προσωπικού Αρχαιολογικών Εργασιών επιφέρει καθυστερήσεις στα αρχαιολογικά έργα και υποσκάπτει την αρχαιολογική αυτεπιστασία, σημειώνει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) σε ανακοίνωση που εξέδωσε για την -εκ νέου- παράταση της εφαρμογής του που περιλαμβάνεται σε άρθρο σχεδίου νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που κατατέθηκε στη Βουλή.

Σύμφωνα τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, «η λειτουργία του Μητρώου εξασφαλίζει επιτάχυνση των διαδικασιών έναρξης των έργων, μείωση του φόρτου εργασίας στις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ και ταυτόχρονα συμβάλει και στην ενιαία μοριοδότηση του ΙΔΟΧ προσωπικού των αρχαιολογικών έργων με όρους ισότητας και ισονομίας».

«Ο συνολικός χρόνος μιας αρχαιολογικής αυτεπιστασίας μπορεί να συντμηθεί έτι περαιτέρω, εάν, επιτέλους, τεθεί σε εφαρμογή το Μητρώο ΙΔΟΧ»

Παράλληλα, σημειώνεται στην ανακοίνωση, ότι στην τελευταία συνάντηση του ΔΣ του ΣΕΑ με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, είχε τεθεί το ζήτημα υλοποίησης του Μητρώου Προσωπικού Αρχαιολογικών Εργασιών «ως υψηλής προτεραιότητας» από την πλευρά του Συλλόγου. Η υπουργός Πολιτισμού σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, «είχε δεσμευτεί στην ενεργοποίησή του εντός ολίγων μηνών».

Παράλληλα, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων τονίζει πως διαφωνεί με την παραπομπή της εφαρμογής του Μητρώου «στις ελληνικές καλένδες με τις συνεχείς αναβολές στην εφαρμογή του».

Στιγμιότυπο από κινητοποίηση αρχαιολόγων

Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΕΑ:

«Η καθυστέρηση στην εφαρμογή του Μητρώου Προσωπικού Αρχαιολογικών Εργασιών επιφέρει καθυστερήσεις στα αρχαιολογικά έργα και υποσκάπτει την αρχαιολογική αυτεπιστασία

Μία ακόμη παράταση, μέχρι 1/7/2024, για την εφαρμογή του Μητρώου Προσωπικού Αρχαιολογικών Εργασιών περιλαμβάνεται στο άρθρο 77 του κατατεθέντος στη Βουλή σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ».

Υπενθυμίζουμε ότι το Μητρώο (ΜΠΑΕ) θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 344 του Ν. 4512/2018, και επί πέντε χρόνια η εφαρμογή του παίρνει συνεχείς παρατάσεις. Το Μητρώο έχει ως σκοπό να διευκολύνει τις διαδικασίες προσλήψεις προσωπικού ορισμένου χρόνου στα αρχαιολογικά έργα που εκτελούνται απολογιστικά και με αυτεπιστασία από τις κατά τόπους Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ. Η λειτουργία του Μητρώου εξασφαλίζει επιτάχυνση των διαδικασιών έναρξης των έργων, μείωση του φόρτου εργασίας στις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ και ταυτόχρονα συμβάλει και στην ενιαία μοριοδότηση του ΙΔΟΧ προσωπικού των αρχαιολογικών έργων με όρους ισότητας και ισονομίας.

Στην τελευταία συνάντηση του ΔΣ του ΣΕΑ με την Υπουργό Πολιτισμού Λ. Μενδώνη, στις 30/10/2023, ο ΣΕΑ είχε θέσει το ζήτημα υλοποίησης του ΜΠΑΕ ως υψηλής προτεραιότητας και η Υπουργός είχε δεσμευτεί στην ενεργοποίησή του εντός ολίγων μηνών. Αντί αυτού, με την παρούσα διάταξη η εφαρμογή του παρατείνεται για ένα εξάμηνο ακόμη, παρότι υπάρχει τεχνογνωσία από άλλες υπηρεσίες του δημοσίου όπου υπάρχουν και λειτουργούν αντίστοιχα μητρώα.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διαφωνεί με την παραπομπή της εφαρμογής του Μητρώου στις ελληνικές καλένδες, με τις συνεχείς αναβολές στην εφαρμογή του, ειδικά σε μια περίοδο που λοιδορείται η αυτεπιστασία και εφαρμόζονται πολιτικές άμεσης ή έμμεσης κατάργησής της. Ο συνολικός χρόνος μιας αρχαιολογικής αυτεπιστασίας μπορεί να συντμηθεί έτι περαιτέρω, εάν, επιτέλους, τεθεί σε εφαρμογή το Μητρώο ΙΔΟΧ, επ’ ωφελεία των αρχαιοτήτων, των πολιτών, των εργαζόμενων με σύβαση και των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟ.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων για ακόμα μια φορά τονίζει τα ακόλουθα:

Η αυτεπιστασία ως μέθοδος υλοποίησης αρχαιολογικών έργων εξασφαλίζει την προστασία των αρχαιοτήτων, τη χρηστή και ορθή διαχείριση των πόρων και ούτως η άλλως αποτελεί αδιαμφισβήτητα τη συμφερότερη οικονομικά για το δημόσιο μέθοδο υλοποίησης έργων, καθώς δεν προβλέπει εργολαβικά οφέλη.

Η αυτεπιστασία αποτελεί μοχλό ανάπτυξης των τοπικών οικονομιών, αφού εξασφαλίζει απασχόληση επί τόπου των έργων, πολύ συχνά σε απομακρυσμένες, δυσπρόσιτες περιοχές προσφέροντας αμοιβή και τεχνογνωσία σε εκατοντάδες νέους επιστήμονες και τεχνικό προσωπικό που δεν μετακινείται από εδώ και από εκεί από έναν εργολάβο. Το σημαντικό αυτό στοιχείο έχει πολλάκις τονισθεί και επισημανθεί και από τοπικούς άρχοντες (περιφερειάρχες, δημάρχους, τοπικούς βουλευτές), οι οποίοι αναγνωρίζουν τη συμβολή των έργων πολιτισμού δια αυτεπιστασίας στην παραμονή των νέων ανθρώπων στο τόπο τους.

Η αυτεπιστασία σε συνδυασμό με τη ζητούμενη από τον Σύλλογό μας στελέχωση των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟ με τακτικό προσωπικό, κινούνται στην κατεύθυνση της συνταγματικής επιταγής για την προστασία των αρχαιοτήτων από την αρμόδια κρατική Υπηρεσία. Ειδάλλως, διαφαίνεται η επικράτηση άλλων κριτηρίων στα έργα επί αρχαίων, όπως η μεγιστοποίηση του κέρδους των εργολάβων, η «fast –track» εκτέλεση του αρχαιολογικού έργου, χωρίς ποιοτικά εχέγγυα, παραγνωρίζοντας την υψηλή εξειδίκευση που απαιτούν οι επεμβάσεις σε μνημεία, ακόμα και η αποσιώπηση της ύπαρξης αρχαίων σε περίπτωση που υπάρχουν αντίθετα ισχυρά συμφέροντα».