Ούτε μπρος, ούτε πίσω για τους αιτούντες άσυλο στη Φινλανδία – Παγιδευμένοι σε ένα γεωπολιτικό δράμα

Ο Μογιάντ Σαλαμί εγκατέλειψε την κατεστραμμένη πόλη του, τη Χομς, πριν από ένα μήνα για να πάει στη Ρωσία. Παρότι είχε ακούσει τρομερές και φοβερές ιστορίες για ξυλοδαρμούς στη διάρκεια της διαδρομής -ένας φίλος του είχε σπάσει το πόδι του- και πολλές αποτυχημένες προσπάθειες στα σύνορα, το σχέδιο του 36χρονου Σύρου ήταν να πάει στην Πολωνία μέσω Λευκορωσίας για να βρει μια ασφαλή γωνιά για τον ίδιο και την οικογένειά του στην ΕΕ.

Όταν όμως έφτασε στη Μόσχα, ένας διακινητής στο Telegram τον ενημέρωσε ότι είχε ανοίξει μια ασφαλέστερη και ευκολότερη διαδρομή. Με 3.000 δολάρια θα μπορούσε να πάει κατευθείαν στη Φινλανδία. Χωρίς βάρκες ή ξυλοδαρμούς από τους συνοριοφύλακες. Το μόνο που έπρεπε να κάνει ήταν να φτάσει στην Αγία Πετρούπολη και τα υπόλοιπα θα τακτοποιούνταν από μόνα τους. Μάλιστα, ο διακινητής του αποκάλυψε ότι είχε συνάψει συμφωνία με τον ρωσικό στρατό.

Στόχος η ασφάλεια

«Μου είπε: «θα φτιάξουμε μια ομάδα και θα σου δώσω βήμα προς βήμα (οδηγίες) για το τι πρέπει να κάνεις’’», δηλώνει ο Σαλάμι στον Guardian. Αν και όπως εξηγεί ποτέ του δεν πίστεψε ότι οι ισχυρισμοί περί συγκεκριμένης συμφωνίας μεταξύ του διακινητή και του ρωσικού στρατού ήταν αληθείς, όλα τα υπόλοιπα εξελίχθηκαν σύμφωνα με το σχέδιο: λίγες ημέρες μετά την πτήση του στην Αγία Πετρούπολη τον περασμένο μήνα, διέσχισε τα σύνορα με τη Φινλανδία στις συνθήκες της Αρκτικής με ένα ποδήλατο.

Ο Σαλαμί, πτυχιούχος δικηγόρος που εργαζόταν στη Χομς ως μάνατζερ τηλεφωνικών πωλήσεων, συμπεριλαμβάνεται στους πάνω από 900 ανθρώπους από εξαθλιωμένες χώρες που μαστίζονται από συγκρούσεις, όπως η Σομαλία, η Συρία, η Υεμένη και το Ιράκ, οι οποίοι, αφού διέσχισαν τα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Φινλανδίας μήκους 1.300 χιλιομέτρων τον περασμένο μήνα, βρέθηκαν στη μέση ενός εντεινόμενου γεωπολιτικού δράματος.

Η ξαφνική αύξηση των αφίξεων είχε ως αποτέλεσμα το Ελσίνκι να κλείσει το σύνολο των χερσαίων συνόρων του με την γειτονική του χώρα στις 29 Νοεμβρίου για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, κατηγορώντας τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί τους μετανάστες σε μια «υβριδική επιχείρηση».

Τώρα η απόφαση αυτή του Ελσίνκι έχει προκαλέσει βαθιά ανησυχία στις ΜΚΟ που εργάζονται με αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών, καθώς τονίζεται από όλες τους ότι το πλήρες κλείσιμο των χερσαίων συνόρων, που εμποδίζουν ουσιαστικά τους ανθρώπους να ζητήσουν άσυλο, είναι «αντίθετο με το διεθνές δίκαιο». Σύμφωνα με τη Φινλανδική Αμνηστία η παραπάνω εξέλιξη «υπονομεύει τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα».

‘Too much sadness’: asylum seekers in Finland caught in geopolitical drama https://t.co/f6Pu9pfRZy pic.twitter.com/FKPNdSkwvP

— Guardian Weekly (@guardianweekly) December 11, 2023

Ελπίδα που δεν σβήνει

Οι άνθρωποι που εμπλέκονται σε αυτή τη διακρατική ιστορία κρατούνται μακριά από τα μάτια της κοινής γνώμης. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της Φινλανδίας δήλωσε ότι το Ελσίνκι παραμένει δεσμευμένο στους διεθνείς ανθρωπιστικούς νόμους και στο δικαίωμα αίτησης για άσυλο προσθέτοντας ότι το κλείσιμο των συνόρων ήταν ένα απαραίτητο μέτρο για την σταθεροποίηση της κατάστασης και τη διασφάλιση της εσωτερικής ασφάλειας στην Φινλανδία.

Ο Σαλαμί που σήμερα κρατείται σε ένα κέντρο υποδοχής στη νοτιοανατολική Φινλανδία δεν πτοείται από τις δυσκολίες και ελπίζει σε μια νέα καλύτερη ζωή. Όπως λέει στη βρετανική εφημερίδα μόλις η αίτηση του προχωρήσει «θα φέρει τη σύζυγο του και την κόρη του από τη Συρία, αφού το σπίτι τους έχει καταστραφεί και η Συρία εδώ και πολλά χρόνια δεν είναι πια ασφαλής για κανέναν.

Φινλανδία vs. Ρωσία

Όλα τα παραπάνω έχουν να κάνουν με τις κατηγορίες της φινλανδικής κυβέρνησης προς το Κρεμλίνο ότι προωθεί μετανάστες προς τα σύνορα της Φινλανδίας απαντώντας στην απόφαση του Ελσίνκι να ενισχύσει την αμυντική συνεργασία με τις ΗΠΑ.

Η φινλανδική συνοριοφυλακή έχει υψώσει φράκτες στα περάσματα Βααλίμαα, Νουιγιάμα, Ιμάτρα και Νιιράλα στην νοτιοανατολική Φινλανδία, όπου συγκεντρώνεται και το μεγαλύτερο μέρος της κυκλοφορίας μεταξύ των δύο χωρών. Υπενθυμίζεται ότι Η Φινλανδία και η Ρωσία μοιράζονται μια συνοριακή γραμμή μήκους 1.340 χιλιομέτρων, που αποτελεί και εξωτερικό σύνορο της ΕΕ.

Από την πλευρά της η Μόσχα ανακοίνωσε ότι η Φινλανδία κάνει «μεγάλο λάθος» κλείνοντας τους συνοριακούς σταθμούς και ότι η απόφαση του Ελσίνκι καταστρέφει τις διμερείς σχέσεις. Σημειώνεται ότι το 2021, η Πολωνία, η Λιθουανία και η Λετονία κατηγόρησαν την Λευκορωσία ότι δημιουργεί τεχνητή μεταναστευτική κρίση στα σύνορά τους μεταφέροντας αεροπορικώς ανθρώπους από την Μέση Ανατολή και την Αφρική και προωθώντας τους στα σύνορα.