Τελικά πόσα χρωστάει όλος ο πλανήτης;

Το παγκόσμιο χρέος μετρά το χρέος των κυβερνήσεων (δημόσιο χρέος), των εταιρειών (εταιρικό) και των ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη και, όπως προειδοποίησε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, βρίσκεται σε «επικίνδυνα υψηλά επίπεδα».

Το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους το χρέος έφτασε τα 307 τρισεκατομμύρια δολάρια, ρεκόρ, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό από τις λεγόμενες ανεπτυγμένες χώρες: τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Χρηματοοικονομικών (IIF). Μόνο το πρώτο εξάμηνο του έτους αυξήθηκε κατά 10 τρις δολάρια. Αν κοιτάξετε πίσω σε σχέση με μια δεκαετία πριν, η αύξηση ήταν 100 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Για να έχετε μια ιδέα για το μέγεθος του χρέους, η κύρια αναφορά είναι να το συγκρίνετε με αυτό που παράγει η οικονομία μιας χώρας, περιοχής ή, σε αυτήν την περίπτωση, ολόκληρου του κόσμου.

Και ως συνήθως, οι συγκρίσεις είναι τρομακτικές.

Το 2022 το συνολικό χρέος αντιπροσώπευε το 238% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο από αυτό που παρήγαγε η οικονομία ολόκληρης της Γης πέρυσι.

Το 2021, το παγκόσμιο χρέος έφτασε σε ποσοστό 303 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ένα νέο άλμα σε σύγκριση με το παγκόσμιο χρέος ρεκόρ του 2020, το οποίο ήταν 226 τρισεκατομμύρια δολάρια, όπως αναφέρει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στη βάση δεδομένων του παγκόσμιου χρέους. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση του χρέους από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Τώρα όχι μόνο έχει φτάσει σε νέο ρεκόρ, αλλά έχει ωθήσει τον παγκόσμιο λόγο χρέους προς ΑΕΠ -που στο παρελθόν μειώνονταν- στο 336% για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο.

«Καθώς τα αυξανόμενα επιτόκια και τα αυξανόμενα επίπεδα χρέους αυξάνουν τις δαπάνες για τόκους των κυβερνήσεων, οι εντάσεις στο εσωτερικό χρέος θα αυξηθούν», προειδοποιεί το Ινστιτούτο Διεθνών Χρηματοοικονομικών (IIF).

«Η μακροπρόθεσμη τάση ήταν μια αδυσώπητη αύξηση του χρέους, που οφείλεται στα χρόνια υψηλά ελλείμματα των κυβερνήσεων στις ανεπτυγμένες αγορές και τις ανάγκες σε ακίνητα της Κίνας», εξήγησε ο Ben Laidler, οικονομικός αναλυτής, στην πλατφόρμα συναλλαγών eToro.

«Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ έχει τριπλασιαστεί τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η Κίνα αντιπροσωπεύει το 30% του συνόλου του παγκόσμιου εταιρικού χρέους, προσθέτει και τονίζει: «βραχυπρόθεσμα, τα επίπεδα χρέους του χρέους σταθεροποιήθηκαν και μειώθηκαν απότομα. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς ο αυξανόμενος πληθωρισμός ενίσχυσε το ονομαστικό ΑΕΠ και μείωσε αυτό το χρέος σταθερού κόστους.

Σε υψηλά επίπεδα βρίσκεται το παγκόσμιο χρέος

Τι αναφέρουν οι αναλυτές

Στην ανάλυσή του, ο Laidler παραδέχεται ότι το παγκόσμιο χρέος βρίσκεται σε «εκπληκτικά υψηλά» επίπεδα, αλλά τονίζει ότι «υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των τμημάτων των κυβερνήσεων, των εταιρειών ή των νοικοκυριών, με πολύ διαφορετική ευαισθησία στις διακυμάνσεις των επιτοκίων, δεδομένης της διάρκειας και τις διαφορές μεταξύ μεταβλητών και σταθερών επιτοκίων».

«Υπάρχει επίσης μια μεγάλη διαχωριστική γραμμή για όσους δανείζονται από τις τράπεζες ή την αγορά ομολόγων. Αυτό εξηγεί την απότομη επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρώπης φέτος, εν όψει των καλών αποτελεσμάτων στις προσπάθειες των ΗΠΑ και της Κίνας να επιβραδύνουν τον τομέα των ακινήτων, μπροστά στην εκπληκτική μακροοικονομική αντίσταση των αναδυόμενων αγορών», συνεχίζει ο στρατηγικός αναλυτής.

Επιπλέον, ο αναλυτής του eToro τονίζει ότι δεν έχει σημασία μόνο το μέγεθος του χρέους, αλλά και η σύνθεσή του, και αυτό ποικίλλει πολύ μεταξύ των διαφόρων χωρών: «Τα επίπεδα χρέους της Ιαπωνίας επικεντρώνονται στην κυβέρνηση και «Βασίζονται σε καταναλωτές χαμηλής μόχλευσης. Αντίθετα, οι εταιρείες τους είναι οι πιο χρεωμένες στον κόσμο».

Από την άλλη, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο «είναι από τις πιο χρεωμένες στον κόσμο και, όπως ήταν αναμενόμενο, κυριαρχούν στην οικονομία, ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και εταιρείες είναι πιο χρεωμένες από τις αμερικανικές ομολόγους τους».

«Τέλος, μεγάλο μέρος της πρόσφατης σχετικής ανθεκτικότητας των αναδυόμενων αγορών μπορεί να εξηγηθεί από τα χαμηλά επίπεδα χρέους τους, με επίκεντρο το τοπικό νόμισμα» και όχι το δολάριο ΗΠΑ, καταλήγει ο Ben Laidler.

Αν και η ανησυχία για την ύφεση έχει αμβλυνθεί σε ορισμένους τομείς, 6 στους 10 επικεφαλής οικονομολόγους αναμένουν ότι η παγκόσμια οικονομία θα αποδυναμωθεί φέτος, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Chief Economist Outlook του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Η ξαφνική άνοδος του πληθωρισμού έχει ωθήσει το παγκόσμιο χρέος σε νέα υψηλά.

Στο τέλος η απορία είναι: Ο Πλανήτης σε ποιόν τα χρωστάει;