Η περίπτωση του Τσαρλς Στιούαρτ, του πιο επικίνδυνου συζύγου

Πρόσφατα το HBO πρόβαλε το πρώτο από τα τρία επεισόδια της σειράς ντοκιμαντέρ «Murder in Boston: Roots, Rage & Reckoning». Σε σκηνοθεσία του Jason Hehir (που έκανε το The Last Dance), πρόκειται για τη δολοφονία της Κάρολ Στιούρτ (Carol Stuart) τον Οκτώβριο του 1989. Η δολοφονία αναφέρθηκε αρχικά από τον σύζυγό της, Τσαρλς, ως ληστεία αυτοκινήτου από μαύρο δράστη κατά την οποία πυροβολήθηκαν και οι δύο.

Εκείνη πέθανε, όπως και το μωρό που κυοφορούσε. Τον Ιανουάριο του επόμενου έτους, ο αδελφός του Τσαρλς ομολόγησε ότι είχε βοηθήσει τον Τσαρλς στη δολοφονία της συζύγου του και ότι ο τραυματισμός του ίδιου του Τσαρλς ήταν ουσιαστικά μια παραπλάνηση- ο ληστής του αυτοκινήτου δεν υπήρξε ποτέ.

Στους μήνες που μεσολάβησαν, ένα ανθρωποκυνηγητό είχε ως αποτέλεσμα η αστυνομία να σταματήσει, να ψάξει και να ανακρίνει μεγάλο αριθμό μαύρων ανδρών στη Βοστώνη, έναν από τους οποίους μάλιστα συνέλαβε. Ο Τσαρλς Στιούαρτ τον αναγνώρισε ως τον -όπως αποδείχθηκε- φανταστικό δολοφόνο και στη συνέχεια αυτοκτόνησε λίγο αφότου ο αδελφός του τον παρέδωσε στην αστυνομία.

Δείτε το τρέιλερ 

Υπόδειγμα αντιμετώπισης της ιστορίας

Υπάρχει ένας προφανής τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να είχε προχωρήσει αυτή η σειρά: Λεπτομερής αναφορά στους Στιούαρτ, στις οικογένειές τους, στο πόσο όμορφη ήταν η Κάρολ, στο πώς όλα πήγαν στραβά – με άλλα λόγια, στην απόφαση του Τσαρλς να τη σκοτώσει και στην απόφαση του αδελφού του να τον καταδώσει.

Αντ’ αυτού, το ντοκιμαντέρ εστιάζει σοφά όχι στην ίδια τη δολοφονία, αλλά στην αστυνομική έρευνα, τόσο στην προέλευσή της όσο και στα βαθιά σημάδια που άφησε. Το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου επεισοδίου αφιερώνεται στην ιστορία του διαχωρισμού και του ρατσισμού στη Βοστώνη, με ιδιαίτερη έμφαση στις διαμαρτυρίες υπέρ των κοινωνικών διαχωρίσεων στα λεωφορεία και στα δημόσια σχολεία.

Πρόκειται για ένα σωτήριο δόλωμα, που μοιάζει με άλλη μια ιστορία αληθινού εγκλήματος, αλλά στην πραγματικότητα παίρνει αυτή την υπόθεση και τη χρησιμοποιεί ως ένα μόνο παράδειγμα ευρύτερων προβλημάτων. Το αποτέλεσμα είναι πολύ πιο ικανοποιητικό και ουσιαστικό.

Αυτό που συχνά λείπει από ιστορίες για αληθινά εγκλήματα, ή σκάνδαλα, ή πρωτοσέλιδα του παρελθόντος είναι το κοινωνικό πλαίσιο

Εστιάζει στη ρίζα του προβλήματος

Το ντοκιμαντέρ τριών επεισοδίων είναι πλέον μια τυπική φόρμα, ιδίως στο Netflix. Αυτά συχνά ακολουθούν μια δομή τριών πράξεων: Το στήσιμο, τα εκρηκτικά γεγονότα, τις συνέπειες και τα συμπεράσματα.

Το Murder in Boston υποδεικνύει ποια θα μπορούσε να είναι η καλύτερη πορεία για μια τέτοια σειρά, η οποία παραπέμπει ευθέως στην εξαιρετική σειρά του Ezra Edelman, με τίτλο «O.J.: Made in America». Εκείνη η σειρά, ενώ ήταν μεγαλύτερης διάρκειας, χρησιμοποίησε ομοίως το μεγάλο της σχήμα για να παρέχει αυτό που συχνά λείπει από ιστορίες για αληθινά εγκλήματα, ή σκάνδαλα, ή πρωτοσέλιδα του παρελθόντος: Το κοινωνικό πλαίσιο.

Ναι, είναι δυνατόν να δημιουργήσει κανείς τρία επεισόδια συνθέτοντας όσα γνωρίζουμε για γεγονότα του παρελθόντος, κυρίως προς όφελος των ανθρώπων που είτε θέλουν να τα θυμούνται ως οικεία είτε θέλουν να μάθουν γι’ αυτά επειδή δεν ήταν εκεί την πρώτη φορά. Γιατί όμως να παραμερίσουμε το όφελος που συχνά μπορεί να προσφέρει ο χρόνος, δηλαδή την ευκαιρία να αποκτήσουμε νέα οπτική σε οικείες ιστορίες;

Έτσι θα έπρεπε να είναι ένα ντοκιμαντέρ

Δημοσιογράφοι και ηγέτες των πολιτικών δικαιωμάτων, καθώς και ένας συνταξιούχος αστυνομικός που ήταν πρόθυμος να μιλήσει – και ο οποίος φαίνεται να μην έχει μετανιώσει καθόλου για το ρόλο του στο ανθρωποκυνηγητό – μιλούν για τους τρόπους με τους οποίους τα επακόλουθα αυτής της δολοφονίας άλλαξαν την πόλη, πώς αντηχεί σε συζητήσεις που γίνονται ακόμη και τώρα, και πώς, εκ των υστέρων, προκαταλήψεις και αποτυχίες της φαντασίας εμπόδισαν έναν ως επί το πλείστον λευκό αστυνομικό μηχανισμό να είναι προκατειλημμένος για την ιστορία του Στιούαρτ, όταν πολλοί μαύροι κάτοικοι δεν την πίστεψαν ούτε λεπτό.

Για όλο αυτό το χρήσιμο πλαίσιο, είναι επίσης αναμφισβήτητο πλεονέκτημα για τη σειρά αυτή ότι η παλιά εκπομπή COPS Rescue 911 έκανε γυρίσματα με τις ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης της Βοστώνης τη νύχτα της δολοφονίας, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει πολύ περισσότερο υλικό από το συνηθισμένο από τη σκηνή του εγκλήματος, από τον Τσαρλς Στιούρτ να φορτώνεται στο ασθενοφόρο και να νοσηλεύεται στο νοσοκομείο, και από τον ίδιο να μουρμουρίζει για τον υποτιθέμενο μαύρο ληστή του αυτοκινήτου.

Έτσι θα έπρεπε να είναι ένα ντοκιμαντέρ. Τα γεγονότα καλύπτονται αποτελεσματικά- το πλαίσιο έχει το περιθώριο να αναπνεύσει, να καταλάβει το χώρο που χρειάζεται. Πολλά τέτοια έργα είναι αναλώσιμα και εντυπωσιακά, προσφέροντας περισσότερο φως παρά θερμότητα. Κι αυτό είναι ένα από τα αβαντάζ της σωστής ισορροπίας.

*Με στοιχεία από npr.org