A23a: Το μεγαλύτερο παγόβουνο του κόσμου έχει την έκταση της Αττικής – Πόσο μπορεί να ζυγίζει;

Από κοντά, δεν καταλαβαίνεις ότι πρόκειται για παγόβουνο και όχι για τις ακτές της Ανταρκτικής: ο πελώριος λευκός γκρεμός απλώνεται από τη μια άκρη του ορίζοντα μέχρι την άλλη.

Μόνο από ψηλά γίνεται αντιληπτό πόσο γιγάντιο είναι το μεγαλύτερο παγόβουνο του κόσμου, γνωστό ως A23a, το οποίο άρχισε τον Νοέμβριο ένα μακρύ ταξίδι στον Νότιο Ωκεανό.

Με έκταση 3.900 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το πελώριο κομμάτι πάγου είναι λίγο μεγαλύτερο από την Αττική, η οποία περιορίζεται στα 3.800 τ.μ.

Πόσο όμως μπορεί να ζυγίζει το μεγαλύτερο παγάκι του κόσμου;

Για να υπολογιστεί η μάζα πρέπει να πολλαπλασιαστεί ο όγκος του παγόβουνου με την πυκνότητά του, η οποία είναι χονδρικά γνωστή. Για να υπολογιστεί ο όγκος απαιτούνται μετρήσεις όχι μόνο της επιφάνειας αλλά και του πάχους.

Η απάντηση έρχεται χάρη σε δορυφορικές μετρήσεις που λήφθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τις οποίες η οποία απέραντη πλάκα πάγου έχει μέσο πάχος γύρω στα 280 μέτρα.

Κι αυτό σημαίνει ότι το A23a έχει όγκο 1.100 κυβικών χιλιομέτρων και μάζα 900 δισεκατομμύρια τόνους.

Το πάχος του παγόβουνου σε μέτρα. Σε κάποιες περιοχές πλησιάζει τα 400m (ESA)

Αναλογικά πάντως με την τεράστια έκτασή του, το παγόβουνο λεπτό όσο μια πιστωτική κάρτα, έδειξαν οι μετρήσεις με τον δορυφόρο CryoSat-2 της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA. Ο υψομετρητής ραντάρ που διαθέτει μέτρησε το ύψος του παγόβουνου πάνω από την επιφάνεια.

«Οι δορυφόροι υψομέτρησης όπως ο CryoSat-2, ο οποίος μέτρησε την απόσταση μέχρι την επιφάνεια του παγόβουνου και μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας, μας επιτρέπουν να παρακολουθούμε το πάχος των παγόβουνων από το διάστημα» δήλωσε στο BBC η δρ Αν Μπράκμαν-Φόλγκμαν του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας.

To A23a σε φωτογραφία του βρετανικού ερευνητικού πλοίου Sir David Attenborough στις αρχές Δεκεμβρίου (BAS)

Μακρύ ταξίδι

Το A23a δεν σχηματίστηκε πρόσφατα – αποσπάστηκε από την Τράπεζα Πάγου Φίλτσνερ στη Θάλασσα του Ουένταλ πριν από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, το 1986. Σύντομα όμως προσάραξε στον βυθό και έμεινε ακίνητο μέχρι το 2020, οπότε άρχισε πάλι να πλέει.

Στα τέλη Νοεμβρίου βγήκε από τη Θάλασσα του Ουένταλ και αναμένεται τώρα να παρασυρθεί από το Ανταρκτικό Περιπολικό Ρεύμα που γυροφέρνει τη λευκή ήπειρο.

Οι μετρήσεις του CryoSat-2 αποκαλύπτουν ότι στο κάτω τμήμα του παγόβουνου προεξέχει ένας όγκος πάγου σαν καρίνα πλοίου –όπως φαίνεται αυτό είναι το τμήμα που προσάραξε και κρατούσε τον γίγαντα ακίνητο επί δεκαετίες.

H άκρη του A23a την 1η Δεκεμβρίου (BAS / Theresa Gossman, Matthew Gascoyne, Christopher Grey)

Με τα χρόνια το Α23a έχασε αρκετή μάζα ώστε να αρχίσει και πάλι να επιπλέει. «Την τελευταία δεκαετία καταγράφαμε μια σταθερή μείωση του πάχουςκατά 2,5 μέτρα τον χρόνο, κάτι αναμενόμενο δεδομένων των θερμοκρασιών του νερού στη Θάλασσα του Ουάνταλ» είπε ο δρ Άντι Ρίνταουτ του University College του Λονδίνου.

Το Α23a έχει πλέον φτάσει το άκρο της Ανταρκτικής Χερσονήσου, τη μακρόστενη λωρίδα ξηράς που προεξέχει από τη λευκή ήπειρο προς την πλευρά της Νότιας Αμερικής.

Οι επιστήμονες θα παρακολουθούν την πορεία του για να δουν πού θα καταλήξει τα επόμενα χρόνια –πιθανώς στο λεγόμενο «στενό των παγόβουνων» έξω από το τα νησιά Σάουθ Τζόρτζια και Σάντουιτς, ανάμεσα στην Αντακτική και τον Νότιο Ατλαντικό.