Βίνιανη Αγράφων: Στρατηγικό σχέδιο του ΕΜΠ για την αναβίωση του ιστορικού οικισμού

Οδικό χάρτη για την αναβίωση της Βίνιανης, του ιστορικού οικισμού των Αγράφων όπου σχηματίστηκε η «Κυβέρνηση του Βουνού», παρουσιάστηκε από ερευνητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου σε συνεργασία με τον δήμο Αγράφων.

Τα αρχαιολογικά και αρχειακά ευρήματα τεκμηριώνουν πως η Βίνιανη, εκτός από τον εμβληματικό της ρόλο τη δεκαετία του 1940, έχει μακρά ιστορία που διασχίζει τον βυζαντινό μεσαίωνα και την οθωμανική περίοδο και φτάνει έως την ελληνιστική εποχή, επισήμανε ο επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας, καθηγητής Νίκος Μπελαβίλας, παρουσιάζοντας το στρατηγικό σχέδιο.

Όπως εξήγησε, η αναγέννηση θα έρθει μέσω της επανεκκίνησης της αγροτικής οικονομίας, της αποκατάστασης των μνημείων, του αγροτουρισμού και οικοτουρισμού και  μέσω κινήτρων για  την προσέλκυση νέου πληθυσμού, την εγκατάσταση «ψηφιακών νομάδων» και την αναστροφή της δημογραφικής γήρανσης.

Στη Βίνιανη σχηματίστηκε στις 10 Μαρτίου 1944 η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, γνωστή και ως Κυβέρνηση του Βουνού, με προσωρινό πρόεδρο τον Ευριπίδη Μπακιρτζή.

Το χωριό υπέστη μεγάλες καταστροφές από σεισμό το 1966 και εγκαταλείφθηκε από τους περισσότερους κατοίκους του.

Σε απόσταση 5 χιλιομέτρων χτίστηκε η Νέα Βίνιανη, της οποίας ο πληθυσμός ήταν 127 άτομα στην απογραφή του 2011.

Η έρευνα για την αναβίωση του οικισμού εκπονήθηκε από το Εργαστήριο Αστικού Ιστού και το διατμηματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Προστασία Μνημείων» της Σχολής Αρχιτεκτόνων στο πλαίσιο συνεργασίας με τον δήμο Αγράφων.

Στην εκδήλωση παρουσίασης του στρατηγικού σχεδίου το απόγευμα της Τετάρτης στο ιστορικό συγκρότημα του ΕΜΠ στο κέντρο της Αθήνας,  ο Πρύτανης καθηγητής Ι. Χατζηγεωργίου επισήμανε ότι το ίδρυμα έχει μακρά παράδοση ανάλογων έργων, όπως στο Λαύριο και στο γεφύρι της Πλάκας.

Η μελέτη για τη Βίνιανη είναι ένα εξαιρετικό δείγμα συνέργειας της πολυτεχνειακής κοινότητας με την τοπική αυτοδιοίκηση, της διάχυσης της επιστημονικής γνώσης προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, είπε.

Τα επιμέρους στοιχεία της έρευνας, όπως η καταγραφή των κτηρίων, η χρήση του δημόσιου χώρου κα οι προτάσεις επανάχρησης, αναλύθηκαν από τις κύριες ερευνήτριες του έργου, αναπληρώτριες καθηγήτριες Έλενα Κωνσταντινίδου και Ελευθερία Τσακανίκα και την τ. αναπληρώτρια καθηγήτρια Νίκη Μιλτιάδου.

Σύντομες παρεμβάσεις έγιναν από την αντιπεριφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Κ.Καλαντζή, τη γενική διευθύντρια Αναστηλώσεων, Μουσείων και Τεχνικών Έργων του υπ. Πολιτισμού κ. Ανδρουλιδάκη και τον ευρωβουλευτή Πέτρο Κόκκαλη.