COP28: Πλανητική αποτυχία

Το γεγονός ότι χρειάστηκε ιδιαίτερη διαπραγματευτική προσπάθεια για να βελτιωθούν οι διατυπώσεις στο σχέδιο απόφασης της Συνόδου COP 28 και κάπως να συμπεριληφθεί η αναφορά ότι το επίδικο είναι η μετάβαση προς την παραγωγή ενέργειας χωρίς χρήση ορυκτών καυσίμων, χωρίς βέβαια αυτό να συμπεριλαμβάνει σαφή χρονικά όρια και δεσμεύσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι ενδεικτικό του πώς αντιμετωπίζεται αυτή η πλανητική κρίση.

Δηλαδή, την ώρα που τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής ως κλιματικής καταστροφής είναι εδώ, όχι μόνο ως ρεκόρ «θερμότερων μηνών» που σπάνε αλλά και ως εμφανώς αυξημένης έντασης των «ακραίων καιρικών φαινομένων» και των επιπτώσεών τους, και ενώ είναι απολύτως σαφές ότι έχουμε να κάνουμε με έναν παγκόσμιο πρόβλημα που απαιτεί παγκόσμιο συντονισμό για την αντιμετώπισή του, χρειάζεται να δοθεί μάχη για να μπορέσει απλώς να διατυπωθεί ο πυρήνας του προβλήματος σε ένα επί της ουσίας μη δεσμευτικό κείμενο που υπογράφτηκε από μεγάλο αριθμό κρατών χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα εφαρμόσουν και το περιεχόμενό του.

Το γεγονός ότι τη διάσκεψη φιλοξένησε μια χώρα που κατεξοχήν εξακολουθεί να κάνει μεγάλες επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα, ήταν μία ακόμη από αυτές τις ολοένα και πιο συχνές στιγμές εσχάτως όπου ο βασιλιάς δεν είναι απλώς γυμνός, δεν έχει και κανένα πρόβλημα να το φωνάξει (έστω και με τη «δέσμευση» ότι μπορεί στο μέλλον όντως να φορέσει ρούχα).

Ούτε είναι τυχαίο ότι η αναγκαία επένδυση σε τεχνολογίες αντιμετώπισης της κλιματικής καταστροφής, από αυτές που αφορούν την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα έως ακόμη και αυτές που αφορούν τη γεωμηχανική (geoengineering) δεν αντιμετωπίζονται ως τεχνολογίες που θα συμπληρώσουν την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και θα αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από τη μέχρι τώρα χρήση τους, αλλά ως η φαντασίωση ότι θα έχουμε το ίδιο μοντέλο ανάπτυξης αλλά χωρίς συνέπειες.

Και όλα αυτά αποτυπώνουν την πραγματική αδυναμία αναμέτρησης με την ίδια την πρόκληση μπροστά μας που είναι αφενός η ανάγκη ριζικής αλλαγής παραγωγικού και καταναλωτικού προτύπου, δηλαδή το ξαναγράψιμο του τι ορίζουμε ως «ευημερία» στον αναπτυγμένο κόσμο ώστε αυτή να καταστεί όντως βιώσιμη, σε συνδυασμό με την τεράστια κινητοποίηση – και αναδιανομή συνάμα – πόρων που απαιτεί οποιοδήποτε πραγματικό σχέδιο για την συγκράτηση των σημερινών καταστροφικών δυναμικών και τη διαμόρφωση όρων για μια επίπονη και ακόμη πιο δύσκολη προσπάθεια για την αντιστροφή τους.