Γιατί το εργασιακό άγχος «κυνηγά» την Gen Z

Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι το εργασιακό άγχος αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες επιβάρυνσης της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. Οι ανατροπές των τελευταίων δεκαετιών στις εργασιακές σχέσεις έχουν αδιαμφισβήτητα συμβάλει στη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης, όμως το αποφασιστικό πλήγμα επήλθε μόλις τα τελευταία χρόνια με την εξάπλωση της εξ αποστάσεως εργασίας που έφερε η εποχή του κορωνοϊού. Μεγαλύτερα θύματα της νέας εποχής του αυξημένου εργασιακού στρες, οι νεότεροι εργαζόμενοι – και κυρίως η πολυσυζητημένη γενιά «Ζ».

Όπως αναφέρει το Business Insider, η αναταραχή που επικράτησε στους εργασιακούς χώρους τα τελευταία χρόνια έχει καταστήσει όλους τους εργαζόμενους πιο αγχωμένους. Σε έρευνα της Gallup το 2022, το 52% των εργαζομένων στις ΗΠΑ και τον Καναδά δήλωσε ότι αισθάνεται καθημερινά αγχωμένο στην εργασία του. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το εργασιακό στρες, το άγχος και η κατάθλιψη είναι αυξημένα κατά 14% σε σχέση με το 2020, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Health and Safety Executive. Και πιο δύσκολα από όλους, περνούν τα μέλη της Gen Z.

Σε μια έρευνα του 2022 από την εφαρμογή διαλογισμού Calm, που επικαλείται το Business Insider, το 58% των Gen Zers δήλωσαν ότι αισθάνονται συχνά ή συνέχεια αγχωμένοι. Το αντίστοιχο ποσοστό για τα μέλη της Gen Z και των baby boomers ανέρχεται σε μόλις το ένα τρίτο! Μια έρευνα της Deloitte σε 22.000 άτομα από τον Μάρτιο κατέληξε σε παρόμοιο αποτέλεσμα: Σχεδόν οι μισοί από τους Gen Zers δήλωσαν ότι αισθάνονται αγχωμένοι σχεδόν συνέχεια, ενώ μόνο το 39% των millennials δήλωσαν ότι αισθάνονται το ίδιο.

Μια νέα αγορά εργασίας

Όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα, η διαφοροποίηση αυτή μεταξύ των Gen Z και των προηγούμενων γενεών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον διαφορετικό τρόπο με τον οποίον οι σημερινοί νέοι εισήλθαν στην αγορά εργασίας. Η ανάπτυξη της εξ αποστάσεως εργασίας είχε ως αποτέλεσμα οι νέοι που συγκαταλέγονται στην Gen Z να προσπαθούν να εγκλιματιστούν μόνοι τους στο εργασιακό τοπίο, αφού δεν έχουν ούτε φυσικό χώρο δουλειάς ούτε παλαιότερους συναδέλφους από τους οποίους να διδαχθούν στοιχειώδεις τεχνικές κοινωνικοποίησης στον χώρο δουλειάς. Οι αλυσιδωτές κρίσεις, άλλωστε, επιτείνουν αυτό το αίσθημα ανασφάλειας.

Επικαλούμενο έρευνα της Gallup, το Business Insider σημειώνει στο ίδιο δημοσίευμα ότι σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι ηλικίας 18 έως 29 ετών ανέφεραν ότι η δουλειά τους είχε επηρεάσει αρνητικά την ψυχική τους υγεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το εργασιακό άγχος εκδηλώνεται ως αίσθημα αμφιθυμίας και απόσυρσης από την επαγγελματική τους ζωή. Μια άλλη έρευνα της Gallup διαπίστωσε ότι η Gen Z ήταν η λιγότερο δεσμευμένη ομάδα στον εργασιακό χώρο και η πιο εξουθενωμένη από τη δουλειά της. Για να ανταπεξέλθουν, οι εργαζόμενοι της Gen Z παίρνουν σημαντικά περισσότερες αναρρωτικές άδειες από τους μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενους, συχνά λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με την ψυχική τους υγεία.

Μέχρι το 2025, η γενιά Z θα αντιπροσωπεύει το 27% του εργατικού δυναμικού στις πιο ισχυρές δυτικές οικονομίες και το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Εάν μια σημαντική πλειοψηφία της κατηγορίας αυτής παραμείνει πολύ αγχωμένη για να συμμετάσχει αποτελεσματικά στο εργατικό δυναμικό, οι ειδικοί λένε ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες – όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά και από ευρύτερη κοινωνική προοπτική. Ήδη, η χαμένη παραγωγικότητα κοστίζει στην οικονομία των ΗΠΑ πάνω από 47 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.

Τα αδιέξοδα της τηλεργασίας

Πώς όμως επιδρά η εξ αποστάσεως εργασία στην ψυχική υγεία των νέων εργαζομένων; Η έλλειψη προσωπικής επικοινωνίας λόγω της εκτεταμένης τηλεργασίας και ο φόβος παρερμηνείας όσων λέγονται μέσω διαδικτυακών εφαρμογών αποτελεί έναν βασικό παράγοντα, σύμφωνα με εργαζόμενους που μίλησαν στο Business Insider. Άλλο στοιχείο, η δυσκολία στην αποσύνδεση από τις online πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία με τους συναδέλφους, καθώς ειδοποιήσεις για διάφορα καθήκοντα έρχονται συχνά και μετά τη λήξη της εργάσιμης ημέρας.

Οι εργαζόμενοι της γενιάς Ζ τείνουν επίσης να είναι υπερβολικά εκφραστικοί όσον αφορά τα συναισθήματά τους, κάτι που αναγκάζει τους προϊσταμένους τους να πασχίζουν να βοηθήσουν τους νεαρούς υπαλλήλους να διατηρούν την ψυχραιμία τους. Κάποιοι εξ αυτών εξηγούν ότι η συμπεριφορά των νεαρών εργαζομένων οφείλεται κυρίως σε έλλειψη αυτοεκτίμησης ή στην υπερβολική αβεβαιότητα αναφορικά με την εξέλιξη της καριέρας τους.

Άγχος και αβεβαιότητα

«Το άγχος οδηγείται από την αβεβαιότητα», υποστηρίζει και η Ellen Hendriksen, κλινική ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «How to Be Yourself: Quiet Your Inner Critic and Rise Above Social Anxiety» η οποία μίλησε στο Business Insider. Η ίδια τονίζει ότι επειδή η GenZ μεγάλωσε στη ψηφιακή εποχή με σχεδόν απεριόριστες ποσότητες πληροφοριών στα χέρια της, δεν μπορεί να διαχειριστεί την αβεβαιότητα. Η εξ αποστάσεως εργασία επιδεινώνει το εργασιακό στρες, καθώς «το άγχος διατηρείται με την αποφυγή», όπως τονίζει η Henriksen. «Η πρώτη μας αντίδραση όταν είμαστε αγχωμένοι είναι συχνά να αποφύγουμε το πράγμα που μας φοβίζει, και έτσι αν έχουμε άγχος να μιλήσουμε σε μια συνάντηση, μπορεί να παραμείνουμε σιωπηλοί. Αν έχουμε άγχος να δεχτούμε τηλεφωνήματα, θα αφήσουμε αυτές τις κλήσεις να πάνε στον τηλεφωνητή».

Σύμφωνα με άλλους επιστήμονες, η έλλειψη εμπειρίας στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας έχει συμβάλει σε αυτό που αποκαλούν «χάσμα δεξιοτήτων ασάφειας». Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι εργαζόμενοι δυσκολεύονται να διαχειριστούν καθήκοντα που χαρακτηρίζονται από ασάφεια. Τους προβληματίζει η διαχείριση προβλημάτων που δεν έχουν ξεκάθαρη λύση, η εργασία σε σύνθετα καθήκοντα με υψηλό βαθμό καινοτομίας και η δημιουργική σκέψη σε γρήγορους χρόνους. Ως αποτέλεσμα, αρκετοί Gen Zers δυσκολεύονται να διαχειριστούν τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η δουλειά τους και δεν έχουν εμπιστοσύνη στη λήψη αποφάσεων στην εργασία τους χωρίς όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

Πηγή: ΟΤ