Τα μονοψήφια είναι συγκοινωνούντα

Δεν υπάρχει ούτε ένας αναλυτής που να μην παρατηρεί αυτές τις μέρες, που δημοσιοποιούνται οι τελευταίες μετρήσεις για το 2023, πως το πολιτικό τοπίο που παρουσιάστηκε το 2019 ως δικομματισμός του «ενάμιση κόμματος» όχι μόνο έχει καθιερωθεί, αλλά έχει χάσει και τον μισό πόλο μιας περιορισμένης, αλλά σταθερής αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ και η διάσπαση που γέννησε τη Νέα Αριστερά είχε ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αποσταθεροποίηση του δεύτερου κόμματος, που έχασε δημοσκοπικά τη θέση του από το ΠΑΣΟΚ.

Αν η λέξη κατακερματισμένος ακούγεται βαριά, ο χώρος της ευρύτερης Αριστεράς, που εκτείνεται έως την Κεντροαριστερά, μοιάζει τουλάχιστον κορεσμένος: υπάρχουν πέντε σχηματισμοί εντός Βουλής και ένας εκτός που διεκδικούν το ίδιο μερίδιο ψηφοφόρων, χωρίς κανείς να μετράει τον παράγοντα της αυξημένης επιρροής του ΠΑΣΟΚ, που έχει «καθαρίσει» το διψήφιο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στην τελευταία έρευνα της GPO («Παραπολιτικά») δεν ξεπερνάει το 10% στην πρόθεση ψήφου, η Νέα Αριστερά που με την πρώτη της εμφάνιση σε έρευνα κοινής γνώμης πήρε 2,5% στην ίδια μέτρηση και το ΚΚΕ που παραμένει σταθερό στο 8,9% συναντούν επίσης την Πλεύση Ελευθερίας (2,8%) και το ΜέΡΑ25 (1,5%) στον προοδευτικό χώρο που εμφανώς πλέον δεν χωράει άλλες κομματικές προσπάθειες.

Αυτό σημαίνει στην πράξη πως οι σκέψεις για ένα αυτόνομο «πράσινο» κόμμα μπαίνουν επίσης στην άκρη – όσοι το έχουν στο μυαλό τους, φέρεται αυτό το διάστημα ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο να συμπορευθούν με ήδη σχηματισμένους φορείς, ενώ διεκδικούνται από τουλάχιστον δύο κόμματα που θα ήθελαν να τους έχουν στις τάξεις τους. Σ’ αυτό το πεδίο, φαίνεται πως η Νέα Αριστερά, που έχει το μεγαλύτερο στοίχημα από τους υπόλοιπους γι’ αυτές τις ευρωεκλογές, έχει αυτή τη στιγμή τις περισσότερες πιθανότητες για μια τέτοια σύμπραξη.

Τα μονοψήφια, σε κάθε περίπτωση, είναι συγκοινωνούντα. Κοιτώντας τις εκροές και τις εισροές, δύο πράγματα αναδεικνύονται: από την αποσυσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ ωφελείται κυρίως η Νέα Αριστερά, που κερδίζει το 12,3% των εκροών των συριζαίων ψηφοφόρων, κόβοντας παράλληλα το μεγαλύτερο μέρος της «διαρροής» προς το ΚΚΕ, το οποίο συνεχίζει να έχει κέρδη από τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι όμως στον βαθμό που είχε.

Χαρακτηριστικά, στην έρευνα της GPO του Δεκεμβρίου το ποσοστό του ΚΚΕ είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό του Νοεμβρίου, μέχρι και στον δεκαδικό, ενώ συνεχίζει να «παίρνει» ένα 2% ψηφοφόρων και από το ΠΑΣΟΚ. Ο νεότερος αριστερός σχηματισμός, παρότι δεν έχει καν ακόμη γίνει κόμμα, είναι ο μοναδικός που κερδίζει μέρος των ψηφοφόρων του από την αδιευκρίνιστη ψήφο – κατά τα άλλα, οι κύριες εισροές ανακυκλώνονται, σε έναν κύκλο που δεν διευρύνεται, ούτε αλλάζει και στον οποίο όλοι οι παίκτες πλην της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετρούν ισχυρές συσπειρώσεις άνω του 80%.

Τα μηνύματα των πολιτών

Το δεδομένο των μηνυμάτων που δόθηκαν από τους πολίτες στην κυβέρνηση στις αυτοδιοικητικές κάλπες δεν αντικατοπτρίζεται στις απαντήσεις για την πρόθεση ψήφου – παρότι οι εκτιμήσεις στα κομματικά στρατόπεδα μιλούν για ένα ποσοστό της ΝΔ αισθητά χαμηλότερο από αυτό των εθνικών εκλογών.

Σε κάθε περίπτωση, τη χαλαρότητα της ευρω-ψήφου και την όποια δυσαρέσκεια δεν φαίνεται να την εκμεταλλεύονται στην προοδευτική αντιπολίτευση. Την ίδια ώρα, ο κεντροαριστερός χώρος δεν μεγαλώνει, ακόμα κι αν αυξάνονται οι διεκδικητές του, πράγμα που αυτόματα τους κρατάει όλους περιορισμένους να κυνηγούν ίδιες δεξαμενές ψηφοφόρων.

Για όσες προοδευτικές δυνάμεις θέλουν να διευρύνουν το ακροατήριό τους, εξηγούν όσοι παρατηρούν τις τάσεις του τελευταίου διαστήματος, ο χώρος του Κέντρου (στον οποίο έχει κυριαρχία η ΝΔ) είναι σχεδόν μονόδρομος. Σε γενικότερο επίπεδο, όσο η αδιευκρίνιστη δεν δείχνει να στρέφεται σε συγκεκριμένη αντιπολιτευόμενη κατεύθυνση, οι αναλυτές εκτιμούν πως το σκηνικό, στον βαθμό που αφορά την ανισορροπία που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, δεν μπορεί να αλλάξει.

Για τα (κεντρο)αριστερά κόμματα που παραμένουν μονοψήφια, επομένως, βασικός στόχος είναι το «άνοιγμα» – είτε αυτό αφορά το κεντρώο ακροατήριο είτε τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που κάνουν δεύτερες σκέψεις είτε την αδιευκρίνιστη ψήφο και την αποχή, στην οποία θεωρείται πως υπάρχουν προοδευτικοί ψηφοφόροι που έχουν σταματήσει να προσέρχονται στην κάλπη κάποια στιγμή την τελευταία δεκαετία, απογοητευμένοι από τις επιλογές τους.

Παράλληλα, ωστόσο, επισημαίνεται πως τα συγκοινωνούντα προοδευτικά μονοψήφια, εφόσον παραμείνουν ως έχουν έως τον ερχόμενο Ιούνιο, περιγράφουν μια τελματώδη κατάσταση που δεν θα μπορέσει να συνεχιστεί μετά τις ευρωεκλογές. Ως τότε, όμως, όλες οι πλευρές τονίζουν σε όλους τους τόνους πως θέλουν να «μετρηθούν» στην κάλπη, ζυγίζοντας τις μεγάλες αλλαγές που έχουν συντελεστεί ειδικά στον ΣΥΡΙΖΑ και τον τρόπο που αυτές επηρεάζουν τους υπόλοιπους.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»