Χούθι της Υεμένης, ο αστάθμητος παράγοντας κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή

Σε απόσταση περίπου 2.000 χιλιομέτρων νότια της αιματοβαμμένης Λωρίδας της Γάζας, ένας παράλληλος «πόλεμος» μαίνεται στην Ερυθρά Θάλασσα με πρωταγωνιστές τους υποστηριζόμενους από το Ιράν αντάρτες Χούθι της Υεμένης.

Εκτοξεύοντας drones και πυραύλους κατά «ευαίσθητων στόχων» στο νότιο Ισραήλ, έχουν οιονεί ήδη κηρύξει πόλεμο στο Τελ Αβίβ για την εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας κατά της -επίσης φιλοϊρανικής- Χαμάς.

Πυκνώνουν επικίνδυνα ανάλογες επιθέσεις κατά πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα.

Τόσο εμπορικών -κυρίως ισραηλινών συμφερόντων- όσο εν μέρει και πολεμικών, που έχουν αναπτύξει στην ευρύτερη περιοχή δυτικές χώρες. Και δη οι ΗΠΑ.

Αν και το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό έχει ενισχύσει σημαντικά την παρουσία του στον Κόλπο -επισήμως προς αποτροπή τυχόν απευθείας πολεμική εμπλοκή του Ιράν- η δράση των Χούθι κλιμακώνεται.

Εν μέσω κλιμάκωσης του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, οι φόβοι για ευρύτερη αποσταθεροποίηση εντείνονται εκ νέου.

Έχουν να κάνουν με τον κίνδυνο γενικής ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, έως τις επιπτώσεις διάχυσης της κρίσης σε μια από τις πιο κομβικές θαλάσσιες οδούς του παγκόσμιου εμπορίου.

Η Ερυθρά Θάλασσα και ο Κόλπος του Άντεν, που συνδέονται μέσω του στενού Μπαμπ αλ Μαντέμπ, έχουν πλέον μετατραπεί σε «καυτή ζώνη».

Έχοντας ήδη καταλάβει ένα ισραηλινών συμφερόντων φορτηγό πλοίο από τα μέσα Νοεμβρίου, οι Χούθι τώρα ανεβάζουν το επίπεδο της απειλής.

Εφεξής, ανακοίνωσαν, στο στόχαστρό τους είναι οποιοδήποτε πλοίο πλέει στην Ερυθρά Θάλασσα προς το Ισραήλ, εάν η διέλευση δεν συνοδεύεται με την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας.

«Το Ισραήλ δίνει στη διεθνή κοινότητα χρόνο να οργανωθεί και να αποτρέψει» την απειλή των Χούθι, δήλωσε τις προάλλες ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Τζάτσι Χανέγκμπι, χρησιμοποιώντας λίγο πολύ ύφος τελεσιγράφου.

Μέχρι στιγμής, πάντως, οι ΗΠΑ και οι δυτικοί τους σύμμαχοι έχουν αρκεστεί σε αναχαιτίσεις πυραύλων και drones στην Ερυθρά θάλασσα, αποφεύγοντας μεθοδικά και στρατηγικά τα στρατιωτικά αντίποινα.

Στιγμιότυπο από την κατάληψη του ισραηλινών συμφερόντων εμπορικού πλοίου Galaxy Leader από τους Χούθι, τον Νοέμβριο

«Γαϊτανάκι» επιθέσεων

Στο μεσοδιάστημα οι Χούθι έχουν περάσει στην υλοποίηση της διευρυμένης απειλής τους.

Ανέλαβαν την ευθύνη επίθεσης με πύραυλο κρουζ κατά του νορβηγικού δεξαμενόπλοιο Strinda, αργά το βράδυ της 11ης Δεκεμβρίου, στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης.

«Αν και εξαπολύονται από τους Χούθι», αυτές οι επιχειρήσεις «χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου από το Ιράν», είχε καταγγείλει από τις αρχές Δεκεμβρίου η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (CENTCOM).

Αφορμή ήταν συντονισμένη επίθεση των ανταρτών της Υεμένης κατά τριών εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, τα οποία «συνδέονται με 14 διαφορετικά κράτη», ανέφερε η CENTCOM.

Ήταν μια από τις πολλές.

Πιο εντυπωσιακή ήταν αυτή στις 19 Νοεμβρίου, με την κατάληψη του φορτηγού πλοίου Galaxy Leader στη Ερυθρά Θάλασσα και την ομηρία του 25 μελούς πληρώματος.

Βρετανικής ιδιοκτησίας, ιαπωνικής εκμετάλλευσης και με σημαία Μπαχάμες, το πλοίο ανήκει εν μέρει στον Αβραάμ «Ραμί» Ουνγκάρ, από τους πλουσιότερους ανθρώπους στο Ισραήλ.

Στις 25 Νοεμβρίου αναφέρθηκε στον Ινδικό Ωκεανό απόπειρα επίθεσης με drone κατά πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, του CMA CGM Symi υπό σημαία Μάλτας. Επίσης ανήκει σε Ισραηλινό δισεκατομμυριούχο.

Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ανωνύμως στο πρακτορείο AP ότι επρόκειτο για ιρανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος Shahed-136, το οποίο εξερράγη προκαλώντας μόνο υλικές ζημιές στο πλοίο.

«Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση», υπογράμμισε. Χωρίς να διευκρινίσει ποιες πληροφορίες συνέλεξε ο αμερικανικός στρατός, τόνισε ότι οι υποψίες στρέφονται στους Φρουρούς της Επανάστασης.

Δύο ημέρες μετά έγινε στον Κόλπο του Άντεν απόπειρα κατάληψης του M/V Central Park: ενός μικρού δεξαμενόπλοιου, που μετέφερε φορτίο φωσφορικού οξέος.

Ιαπωνικής εκμετάλλευσης, το πλοίο ανήκει στη Zodiac Maritime Ltd, μια διεθνή ναυτιλιακή εταιρεία με έδρα το Λονδίνο, μέρος του ομίλου Zodiac Group του Ισραηλινού δισεκατομμυριούχου Εγιάλ Οφέρ.

Βάσει «αρχικών ενδείξεων», η επίθεση αποδόθηκε από το αμερικανικό Πεντάγωνο σε ομάδα πέντε Σομαλών πειρατών, που συνελήφθησαν.

Συνδέθηκε ωστόσο με τους Χούθι, οι οποίοι εκτόξευσαν πυραύλους κατά δυτικών πολεμικών πλοίων, που συνέδραμαν στην αποτροπή κατάληψης του δεξαμενόπλοιου.

Νεοσύλλεκτοι μαχητές των Χούθι παρελαύνουν στην πρωτεύουσα της Υεμένης, Σαναά, ως εθελοντές για τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.

Ισορροπίες τρόμου

Οι Χούθι «δεν θα είχαν τα όπλα, τις πληροφορίες και το κίνητρο να το κάνουν, αν δεν ήταν οι Φρουροί της Επανάστασης», δήλωσε για τις κλιμακούμενες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα ο αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Φάινερ.

«Συμμετέχουν στον σχεδιασμό τους, στην εκτέλεσή τους, στην εξουσιοδότησή τους και, τελικά, τις υποστηρίζουν», τόνισε στο Aspen Security Forum, την περασμένη εβδομάδα.

Πρόκειται για τα πιο σαφή μέχρι σήμερα σχόλια Αμερικανού αξιωματούχου περί ιρανικής εμπλοκής στις επιθέσεις των Χούθι, επισημαίνει το πρακτορείο Reuters.

Η Τεχεράνη αρνείται κάθε ανάμειξη.

Θερμόαιμοι στην Ουάσιγκτον -όπως ο σφόδρα φιλοτραμπικός και φιλοϊσραηλινός Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ- ζητούν μέχρι και την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.

Όμως «υπάρχει συναίνεση υψηλού επιπέδου» στην κυβέρνηση Μπάιντεν ότι «δεν έχει νόημα ο στρατός να απαντήσει άμεσα στους Χούθι», αναφέρουν στο Politico Αμερικανοί αξιωματούχοι.

«Αυτό που δεν θέλουμε να δούμε είναι η σύγκρουση στο Ισραήλ να διευρύνεται», υπογράμμισε εκπρόσωπος του Πενταγώνου.

Προσώρας το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις κατά 13 φυσικών και νομικών προσώπων, που φέρονται να διοχέτευαν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε συνάλλαγμα στους Χούθι, μέσω πώλησης και αποστολής ιρανικών εμπορευμάτων.

Παράλληλα ο Λευκός Οίκος προωθεί την ενίσχυση της πολυεθνικής ναυτικής ομάδας κρούσης Combined Task Force 153, η οποία συγκροτήθηκε το 2022 για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα.

«Παραμένει ωστόσο ασαφές αν οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους θα μπορέσουν να αποτρέψουν τους Χούθι ή να περιορίσουν τις απαιτήσεις του Ισραήλ για δυναμική δράση», σχολιάζει σε σχετικό ρεπορτάζ η Washington Post.

Μέτρα όπως ο χαρακτηρισμός των Χούθι ως τρομοκρατών θα μπορούσαν επίσης να περιπλέξουν τις προσπάθειες τερματισμού του καταστροφικού πολέμου στην Υεμένη, επισημαίνει.

Θα μπορούσαν επίσης «να θέσει σε κίνδυνο την ευρύτερη προσέγγιση Ιράν-Σαουδικής Αραβίας», όπως τόνισε ανωνύμως στο Middle East Eye «ανώτερος δυτικός αξιωματούχος».

Κάτι που η Τεχεράνη και οι περιφερειακοί της πληρεξούσιοι προφανώς έχουν συνυπολογίσει.