Η Ρωσία, η Ουκρανία και το Κυπριακό

Να μεθοδεύσει την αναγνώριση του ψευδοκράτους, μέσω της Ρωσίας, ενός κράτους που αποτελεί μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ επιχειρεί ο Ερσίν Τατάρ και η Τουρκία.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του τουρκοκύπριου ηγέτη στο ρωσικό πρακτορείο TASS έδειξαν ότι η μεθόδευση που ξεκίνησε η κατοχική πλευρά με στόχο την αλλαγή στάσης της Μόσχας θα ενταθεί το επόμενο διάστημα. Σε μία προσπάθεια αξιοποίησης της κρίσης που έφερε στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση και τη Κυπριακή Δημοκρατία η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Δύο κράτη

Ο Τατάρ στις δηλώσεις του στο ΤASS, αρχές της εβδομάδας, επανέλαβε κατ΄αρχήν την πάγια θέση των κατεχομένων και της Τουρκίας πως «ο βορράς και ο νότος του νησιού πρέπει να συνυπάρξουν ως ξεχωριστά ανεξάρτητα κράτη» ζητώντας την αναγνώριση του ψευδοκράτους από τη Μόσχα.

Ωστόσο δεν έμεινε εκεί υπογράμμισε ότι «η ρωσική, δε, πλευρά, πρέπει να επανεξετάσει την προσέγγισή της σε αυτό το θέμα, σύμφωνα με τα συμφέροντά της. Και το συμφέρον της Μόσχας είναι σαφές ότι δεν βρίσκεται με την πλευρά της ευρωπαϊκής λύσης, η οποία προϋποθέτει ότι ο βορράς και ο νότος της Κύπρου πρέπει να ενωθούν σε ένα είδος ομοσπονδίας υπό την ηγεσία της ΕΕ και ότι η Τουρκία πρέπει να εγκαταλείψει εντελώς αυτή την περιοχή».

Για να προσθέσει την πεποίθηση του ότι «σε ένα σενάριο όπου ολόκληρη η ενωμένη Κύπρος θα ενταχθεί στην ΕΕ, η Ρωσία επίσης θα χάσει την επιρροή της στην περιοχή και οποιονδήποτε πολιτικό δεσμό με το νησί».

Νέα φάση

Το Κυπριακό μπαίνει σε νέα φάση που θα δείξει κατά πόσο θα καταστεί δυνατό να σπάσει το αδιέξοδο ή θα ευνοήσει εξελίξεις περαιτέρω παγίωσης του στάτους κβο αλλά και αν θα δώσει στα κατεχόμενα την ευκαιρία να αναγνωριστούν και από άλλα κράτη πλην της Τουρκίας.

Ο διορισμός της νέας «προσωπικής απεσταλμένης» του ΓΓ του ΟΗΕ, στην Κύπρο Μαρία Άνχελα Ολκίν Κουεγιάρ, που αναμένεται από την 1η Ιανουαρίου 2024 εκτιμάται ότι ανάλογα και με τη στάση της θα κρίνει πολλά. Εάν δεν καταφέρει να κινητοποιήσει εξελίξεις εντός του εξαμήνου και δεν δείξει διατεθειμένη να επενδύσει χρόνο στην Κύπρο, η στασιμότητα θα είναι το καλό σενάριο που θα μπορούσε να αποδειχθεί.

Πιέσεις

Είναι σαφές ότι το κατοχικό καθεστώς και η Άγκυρα επιχειρούν να αξιοποιήσουν την διακοπή των σχέσεων Μόσχας – Λευκωσίας στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία για να αυξήσουν τις προσπάθειες πιέσεων περί αναγνώρισης.

Με μοχλό πίεσης και του χιλιάδες ρώσους πολίτες που ζουν στα κατεχόμενα, αλλά και τις επιπτώσεις των κυρώσεων στη Ρωσία.

Η σημασία της Ρωσίας

Ενδεχόμενη αναγνώριση των κατεχομένων ωστόσο από τη Ρωσία έχει ιδιαίτερη σημασία για το ψευδοκράτος, καθώς η Μόσχα είναι κράτος – μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που έχει εκδώσει σειρά ψηφισμάτων αναφορικά με το Κυπριακό.

Επί του παρόντος πάντως η Ρωσία δεν δείχνει να αλλάζει θέση για το Κυπριακό, αν και το τελευταίο διάστημα έχει προχωρήσει σε κινήσεις που στο παρελθόν αρνούνταν να κάνει. Όπως η παροχή προξενικών υπηρεσιών στα κατεχόμενα, κάτι που δεν συνιστά αναγνώριση, ενώ το κάνουν και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ, στην Κύπρο, που εξακολουθούν να έχουν στενότατες σχέσεις με τη Λευκωσία.

Δυσμενές σενάριο

Μία αλλαγή στάσης της Μόσχας θα είναι ένα εξαιρετικά δυσμενές σενάριο για το Κυπριακό, στο οποίο συμπληρώνονται το 2024, μισός αιώνας κατοχής με την Άγκυρα και τα κατεχόμενα να δείχνουν ότι δεν έχουν καμία διάθεση για υποχωρήσεις προκειμένου να υπάρξει έστω επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων.

Με το Κυπριακό να δείχνει να μένει εκτός «καλού κλίματος» Ελλάδας – Τουρκίας, ως προς την αναζητούμενη πρόοδο, παρά τις προσδοκίες περί του αντιθέτου τόσο της Αθήνας όσο και της Λευκωσίας.