Στο υπουργικό το νομοσχέδιο για μη κρατικά ΑΕΙ – Όλα όσα γνωρίζουμε

Στις 11 το πρωί της Τετάρτης, κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα παρουσιαστεί από τον αρμόδιο υπουργό, Κυριάκο Πιερρακάκη, το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, με στόχο να ψηφιστεί στις αρχές της χρονιάς, όπως είπε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός την περασμένη Κυριακή στη Βουλή.

Η κυβέρνηση κάνει λόγο για «ελεύθερα πανεπιστήμια» – αυτός είναι και ο τίτλος που θα δώσει στο νομοσχέδιο- και επί της ουσίας παρακάμπτει το άρθρο 16 του Συντάγματος της χώρας, που απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών-μη κρατικών πανεπιστημίων.

Θα δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας Παραρτημάτων στην Ελλάδα, από ξένα Πανεπιστήμια, είτε ως συνεργαζόμενα με ελληνικούς ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς.

Για το σκοπό αυτό αξιοποιεί το άρθρο 28 όπου προβλέπει ότι «οι διεθνείς συμβάσεις, από την επικύρωσή τους με νόμο (…) αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου».

Όσα γνωρίζουμε

Σύμφωνα με πληροφορίες, στις διατάξεις του νομοσχεδίου θα περιλαμβάνεται «η εμβάθυνση της πολιτικής για διεθνοποίηση των ελληνικών Πανεπιστημίων, η καθιέρωση περισσότερων κοινών προγραμμάτων (joint degrees) με ξένα ΑΕΙ, η δημιουργία περισσότερων ερευνητικών προγραμμάτων, η λήξη του κρατικού μονοπωλίου σε ό,τι αφορά τα ελληνικά Πανεπιστήμια, ο τερματισμός της γραφειοκρατίας στους ΕΛΚΕ και σχέδιο χρηματοδότησης των φοιτητών με πρωτότυπες ιδέες με τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία θα δέχεται προτάσεις φοιτητών, συγκεριμένων κατηγοριών, όπως η τεχνολογία, τα επιχειρηματικά και άλλα σχέδια».

Οι προϋποθέσεις εγγραφής των ενδιαφερόμενων σε μη κρατικό πανεπιστήμιο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ορίζονται από τον κανονισμό σπουδών του κάθε Ιδρύματος.

Παραδείγματος χάριν σε περιζήτητες σχολές, όπως τα τμήματα Ιατρικής, εκτιμάται ότι θα τεθεί ως προϋπόθεση η υψηλή βαθμολογία σε συγκεκριμένα μαθήματα.

Σε σχολές που δεν θα είναι στον πίνακα με μεγάλη ζήτηση ενδεχομένως να τεθεί ως προϋπόθεση η βαθμολογία σε κάποια μαθήματα, αλλά, αυτή, θα είναι χαμηλή.

Για την εγγραφή σε προπτυχιακό τμήμα μη κρατικού πανεπιστημίου, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να κατέχει απολυτήριο Λυκείου ή απολυτήριο που αποκτήθηκε σε άλλη χώρα ισότιμο ή/και αντίστοιχο του ελληνικού Λυκείου .

Η εγγραφή στα μεταπτυχιακά προγράμματα θα γίνεται μόνο σε πτυχιούχους προπτυχιακών προγραμμάτων.

Ο τρόπος αξιολόγησης και τα διοικητικά όργανα

Παράλληλα, ο τρόπος αξιολόγησης και προαγωγής των φοιτητών καθώς και η διαδικασία αποφοίτησης και απονομής αναμένεται να καθορίζονται από τον κανονισμό σπουδών του κάθε Μη Κρατικού Πανεπιστημίου.

Ακόμη, η θεσμοθέτηση διοικητικών οργάνων θα γίνεται από τα μη Κρατικά Πανεπιστήμια, η οποία θα αντανακλά το οικείο «μητρικό». ΑΕΙ.

Τέλος, για την αδειοδότηση κάθε μη κρατικού πανεπιστημίου, αναμένεται να τεθούν συγκεκριμένες διαδικασίες επιλογής και εξέλιξης του ακαδημαϊκού προσωπικού.

Προϋπόθεση αδειοδότησης θα είναι η επάρκεια των υποδομών τόσο για τη βασική λειτουργία (αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια, βιβλιοθήκη) όσο και για τη φοιτητική μέριμνα (σίτιση, στέγαση, αθλητικές εγκαταστάσεις και άλλα).

Θα εξετάζεται η αναπτυξιακή στρατηγική του και θα αξιολογείται η βιωσιμότητα και η προοπτική του Μη Κρατικού Πανεπιστημίου, ενώ θα αποκλείονται αυτοτελείς εγχώριες πρωτοβουλίες ίδρυσης Μη κρατικών Πανεπιστημίων, χωρίς της αρωγή ξένου ΑΕΙ.

Τέλος, θα δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας Παραρτημάτων στην Ελλάδα, από ξένα Πανεπιστήμια, είτε ως συνεργαζόμενα με ελληνικούς ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς.

Γιατί βιάζεται η κυβέρνηση

Το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά ΑΕΙ, δεν αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία». Κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Παιδείας αναφέρθηκαν στο θέμα κάνοντας λόγο και για την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος θέτοντας τη συζήτηση σε νέα βάση.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, δήλωσε ότι “και φέρουμε μία σημαντική πρωτοβουλία με βάση το άρθρο 28 που αφορά παραρτήματα ξένων μη κρατικών ΑΕΙ, αλλά θα παραμείνει αναγκαιότητα και θα έρθει πρόταση για αναθεώρηση του άρθρου 16 στο χρόνο που προβλέπει Σύνταγμα. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο”.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εξέφρασε μάλιστα την ελπίδα “να δείξουν ωριμότητα τα κόμματα της κεντροαριστεράς” και να ψηφίσουν τη ρύθμιση που θα φέρει η κυβέρνηση, η οποία θέλει να έχει «τελειώσει» με το θέμα αυτό ήτοι «να γίνει νόμος του κράτους εντός του πρώτου μήνα του 2024».

Καθώς  προεξοφλείται ότι νομοσχέδιο θα προκαλέσει μαζικές αντιδράσεις, η χρονική στιγμή που επιλέχθηκε να παρουσιαστεί, καταδεικνύει, και την πρόθεση της κυβέρνησης να ανοίξει ένα μέτωπο πολύ νωρίς στις αρχές του έτους και πολύ μακριά από τον χρόνο των ευρωεκλογών του Ιουνίου.