Πρόβλημα και με τα καύσιμα αεροσκαφών

Οι συνεχιζόμενες επιθέσεις σε φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, που υποστηρίζονται από το Ιράν στον πόλεμο της Γάζας, αρχίζουν να διαταράσσουν το παγκόσμιο εμπόριο θέτοντας σε κίνδυνο τη διέλευση μέσω μιας βασικής οδού. Με τη Διώρυγα του Σουέζ στα βόρεια και το στενό Bab el-Mandeb στα νότια, η διαδρομή μέσω της Ερυθράς Θάλασσας φαίνεται απαραίτητη αφού είναι η συντομότερη θαλάσσια επικοινωνία μεταξύ Ασίας και Δύσης.

Οι κύριες ναυτιλιακές εταιρείες του κόσμου και ορισμένες εταιρείες ενέργειας έχουν ήδη αποφασίσει να εκτρέψουν τις αποστολές τους σε άλλες μεγαλύτερες διαδρομές που θα συνεπάγονται μεγαλύτερο κόστος. Πλήθος αγαθών και πρώτων υλών θα επηρεαστούν από αυτήν την απόφαση, αλλά υπάρχει ένα ιδιαίτερα εκτεθειμένο: τα καύσιμα αεροσκαφών.

Πάνω από το 10% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου διέρχεται από τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας. Από τις δύο σημαντικότερες ενεργειακές πρώτες ύλες, το 12% του πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης παγκοσμίως και το 8% του φυσικού αερίου αποστέλλονται επίσης μέσω αυτής της διαδρομής, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ (ΕΙΑ).

Στην περίπτωση των καυσίμων αεριωθουμένων, το ποσοστό που διέρχεται από τη Διώρυγα του Σουέζ ξεπερνά το 30%, σύμφωνα με στοιχεία του οίκου διεθνούς εμπορικής ανάλυσης Kpler. Ένα από τα πλοία που παραλίγο να χτυπηθούν από πυραύλους την περασμένη εβδομάδα ήταν το Ardmore Encounter, φορτωμένο με καύσιμα αεριωθουμένων, με σημαία των Νήσων Μάρσαλ και προερχόμενο από το Mangalore (Ινδία).

Σε μια γρήγορη ανάλυση μετά τις πολλαπλές επιθέσεις σε πλοία στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ειδικοί από τη διάσημη εταιρεία επισημαίνουν ότι τα αεροπορικά καύσιμα είναι το πιο εκτεθειμένο προϊόν, πολύ πάνω από άλλα παράγωγα πετρελαίου όπως το ντίζελ ή η βενζίνη, με το 15% των παγκόσμιων μεταφορών που λαμβάνει χώρα στην περιοχή, καθώς και άλλα φορτία όπως σιτηρά και ελαιούχους σπόρους – (πάνω από 10%), άνθρακα (περίπου 7-8%) ή ορυκτό σίδηρο (περίπου 2-3%). Η βενζίνη, που επίσης προέρχεται από αργό πετρέλαιο, αντιπροσωπεύει ελαφρώς λιγότερο από 5%.

«Τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια, υπό την πίεση του νέου ανταγωνισμού από τις αναδυόμενες περιοχές και με τον εξορθολογισμό των εργασιών τους ως μοναδική επιλογή, δεν παρήγαγαν επαρκείς όγκους για τη ζήτηση της ηπείρου. Κατά συνέπεια, η Ευρώπη υπήρξε ένας από τους κύριους εισαγωγείς αεροπορικών καυσίμων , με μεγάλες μερίδες των αναγκών τους να προέρχονται από παραγωγούς ανατολικά του Σουέζ», εξηγεί σε ανάλυση του ο Φώτιος Κατσούλας, ανώτερος αναλυτής εμπορίου και εφοδιαστικής αλυσίδας στην S&P Global Market Intelligence.

Μεταξύ των κύριων προμηθευτών αεροπορικών καυσίμων στην Ευρώπη, η S&P Global αναφέρει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και την Ινδία, που πριν από την πανδημία αντιπροσώπευαν ήδη σχεδόν τους μισούς όγκους που αποστέλλονταν στην Ευρώπη. Η δραστική αλλαγή με τη Ρωσία λόγω του πολέμου με την Ουκρανία έφεραν πολλά πιο ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας. Η Νότια Κορέα αναφέρεται επίσης ως ένας από τους κύριους εξαγωγείς.

Το γεγονός ότι η Ευρώπη χρειάστηκε να βασίζεται περισσότερο στους Ασιάτες προμηθευτές της συνδυάζεται με αυτή τη διαταραχή στον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούνταν αυτό το εμπόριο, γεγονός που περιπλέκει το σενάριο. Η ανακοίνωση που έγινε αυτή τη Δευτέρα από δύο διάσημες εταιρείες πετρελαίου όπως η βρετανική BP και η Norwegian Equinor ότι αναστέλλουν τις προγραμματισμένες αποστολές μέσω της Ερυθράς Θάλασσας στέλνει ένα σαφές μήνυμα: οι προμήθειες θα πρέπει να αλλάξουν δρομολόγιο, κάτι που συνεπάγεται περισσότερες δυσκολίες. Τουλάχιστον πέντε πλοία LNG άλλαξαν πορεία στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης από την Παρασκευή. Ορισμένες ναυτιλιακές εταιρείες όπως η Maersk αυτή την Τρίτη έχουν ήδη υποδείξει τη διαδρομή μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας ως εναλλακτική λύση.

Οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί εταίροι έχουν δεσμευτεί τις τελευταίες ώρες να ενισχύσουν την ασφάλεια στην περιοχή με την έναρξη της Επιχείρησης Guardian of Prosperity, μια επέκταση της πολυεθνικής ναυτικής δύναμης που υπάρχει στα ύδατα του Περσικού Κόλπου που θέλει να αντισταθεί στις επιθέσεις των Χούτι. Ωστόσο, αυτό δεν αποτρέπει επί του παρόντος διαφορετικούς φορείς μεταφορών από το να αναζητήσουν ασφαλέστερες διαδρομές.

Επιλέγοντας να περάσουν ολόκληρη την Αφρική στο νότιο άκρο της αντί να διασχίσουν τη Διώρυγα του Σουέζ σημαίνει αύξηση 40% στη διαδρομή, αλλά η ασφάλεια έχει προτεραιότητα. «Ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής Ασία-Ευρώπη μέσω της Διώρυγας του Σουέζ διαρκεί περίπου 10 εβδομάδες, σε σύγκριση με περίπου 13 εβδομάδες μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Αυτό σημαίνει ότι μια εβδομάδα σημαντικής εκτροπής θα έχει επιπτώσεις για αρκετούς μήνες», εξηγεί η ομάδα της UBS που ειδικεύεται στις θαλάσσιες μεταφορές.

Οι πιθανές επιπτώσεις για τους ναύλους των θαλάσσιων μεταφορών και την κερδοφορία των θαλάσσιων αερομεταφορέων θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια της διακοπής. Η μεγαλύτερη διάρκεια διέλευσης γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας μειώνει την αποτελεσματικότητα ενός ταξιδιού Ασίας-Ευρώπης κατά 25%.

Οι αερομεταφορείς μπορεί να ορίσουν υψηλότερα από τα αναμενόμενα επιτόκια, εάν οι ταραχές συνεχιστούν», προσθέτουν οι στρατηγικοί αναλυτές της UBS. Σύμφωνα με το Freightos.com, μια πλατφόρμα κρατήσεων και πληρωμών για διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές, η τιμή για αυτήν τη διαδρομή μέσω του Σουέζ ήταν 2.414 $ για ένα κοντέινερ 40 ποδιών, αυξημένη κατά 62% από τα τέλη Νοεμβρίου.

Ομοίως, η Κοινή Επιτροπή Πολέμου (Joint War Committee), που εδρεύει στο Λονδίνο, η οποία συμβουλεύει τους ασφαλιστικούς φορείς Lloyd’s για τους κινδύνους, αυτή τη Δευτέρα επέκτεινε το τμήμα της Ερυθράς Θάλασσας που θεωρεί μέρος των πιο επικίνδυνων υδάτων στον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος κατά τον οποίο τα πλοία χρειάζονται κάλυψη κινδύνου πολέμου θα αυξηθεί.

Το κόστος μιας τέτοιας κάλυψης έχει αυξηθεί σχεδόν 10 φορές από την έναρξη των επιθέσεων.

Η περίπτωση των καυσίμων αεροσκαφών αξίζει παρακολούθησης. Η αυξανόμενη ταξιδιωτική ζήτηση αυτόν τον χειμώνα ενισχύει τα περιθώρια κέρδους στα διυλιστήρια καυσίμων αεριωθουμένων στην Ασία, παρέχοντας μια ανοδική θέση για την αγορά πετρελαίου, ακόμη και όταν οι προοπτικές για άλλα καύσιμα μεταφορών εξασθενούν.

Η ανάκαμψη των αεροπορικών ταξιδιών μετά την πανδημία επιταχύνεται στην Κίνα και την Ινδία, ενώ η ζήτηση ρεκόρ ταξιδιών αναμένεται στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των εορτών. Η έκρηξη των ταξιδιών συμπίπτει επίσης με την αυξημένη ζήτηση για καύσιμα τύπου κηροζίνης, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων αεροσκαφών, το χειμώνα. Αυτό ανεβάζει τις τιμές του αεροπορικού πετρελαίου, του πιο κερδοφόρου για τα ασιατικά διυλιστήρια.

Η άνοδος των καυσίμων αεριωθουμένων έρχεται μετά από χρόνια προσπαθειών των αεροπορικών εταιρειών να επαναφέρουν την ικανότητα πτήσεων στα προ του Covid επίπεδα και παρέχει κάποια ανακούφιση στην αγορά πετρελαίου, αν και οι έμποροι σταθμίζουν τις πτωτικές προοπτικές για τη ζήτηση. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) μείωσε πρόσφατα τις προβλέψεις του για την αύξηση της κατανάλωσης για το τελευταίο τρίμηνο του έτους κατά σχεδόν 400.000 βαρέλια την ημέρα, σε ένα ασθενέστερο μακροοικονομικό πλαίσιο.

«Παρόλο που τα καύσιμα αεριωθουμένων αντιπροσωπεύουν ένα αρκετά μικρό μέρος της συνολικής κατανάλωσης πετρελαίου, υποπτευόμαστε ότι θα οδηγήσει σε μεγάλο μέρος της αύξησης της ζήτησης αργού πετρελαίου κατά 1,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα που προβλέπουμε για φέτος. Πιστεύουμε ότι η ζήτηση καυσίμων αεροσκαφών θα μπορούσε να σημειώσει αύξηση κατά 0,9 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως καθώς η δραστηριότητα των διεθνών πτήσεων συνεχίζει να αυξάνεται στην Κίνα και στον υπόλοιπο κόσμο», προέβλεψε σε ενημερωτικό δελτίο του φετινού καλοκαιριού ο Kieran Tompkins, αναλυτής της Capital Economics. «Η ανάπτυξη της δραστηριότητας των αεροπορικών μεταφορών σε αγορές εκτός Κίνας επιβραδύνεται, αλλά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, θα μπορούσε να προσθέσει 0,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως στη ζήτηση αεροπορικών καυσίμων το 2023», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του BloombergNEF, η κινεζική ζήτηση για καύσιμα αεροσκαφών θα αυξηθεί στα 860.000 βαρέλια την ημέρα μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2024. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από το 2020 και αύξηση σχεδόν 27% από την ίδια ημερομηνία το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία. Η ανάκαμψη των αερομεταφορών της χώρας επιταχύνθηκε εν μέσω της εορταστικής περιόδου στο τέλος του έτους, ενώ οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί μειώθηκαν περαιτέρω τον περασμένο μήνα για ορισμένους ξένους υπηκόους.

Στην Ινδία, οι πτήσεις κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου, καθώς και τα αυξημένα επαγγελματικά ταξίδια, βοήθησαν επίσης να ανυψωθεί η ζήτηση καυσίμων αεροσκαφών της χώρας πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα τον Νοέμβριο, αναφέρει σε έκθεσή της η βιομηχανία συμβούλων FGE. Η ζήτηση καυσίμων αεροσκαφών στην Ασία, εξαιρουμένης της Κίνας, θα αυξηθεί κατά 150.000 βαρέλια την ημέρα το 2024 και θα φτάσει κοντά στα επίπεδα του 2019 κατά την περίοδο, προσθέτει η εταιρεία.

«Η κατάσταση σημαίνει αύξηση του κόστους αποστολής και ορισμένες καθυστερήσεις στις βραχυπρόθεσμες παραδόσεις. Όλα αυτά τα κόστη θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στους καταναλωτές», τόνισε ο Henning Gloystein, διευθυντής της ερευνητικής εταιρείας Eurasia Group. Ως συνήθως…