Σφοδρές αντιδράσεις για τα «μη κρατικά» Πανεπιστήμια – Καθησυχάζει ο Πιερρακάκης

Να κατευνάσει τις σφοδρότατες αντιδράσεις που έχει προκαλέσει η πρόθεσή της να θεσμοθετήσει μη κρατικά πανεπιστήμια και στην Ελλάδα, στη βάση της εκτίμησης ότι το άρθρο 16 του Συντάγματος δεν αποτελεί απαγορευτικό φραγμό, επιχειρεί η κυβέρνηση, αναζητώντας παράλληλα -έστω και απρόθυμους- συμμάχους.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει η κυβέρνηση στο γεγονός ότι ρητά μιλάει για μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, στοιχείο που εκτιμάται ότι αποκλείει σε αυτή τη φάση τα όποια σχέδια μπορεί να υπήρχαν στον ευρύτερο χώρο της ιδιωτικής μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για αυτόματη «πανεπιστημιοποίηση» των σχετικών εκπαιδευτηρίων, στοιχείο που θα γεννούσε ερωτήματα για την ακαδημαϊκότητα των υπό ίδρυση πανεπιστημίων.

Αντιθέτως, η κυβέρνηση τονίζει ιδιαίτερα ότι βασικά μιλάει για παραρτήματα πιστοποιημένων πανεπιστημίων που λειτουργούν ήδη και έχουν αποδεδειγμένα ακαδημαϊκό χαρακτήρα, ενώ υπογραμμίζει και ότι τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα πρέπει να πληρούν πολύ αυστηρές ακαδημαϊκές και κτιριολογικές προϋποθέσεις για να μπορέσουν να αδειοδοτηθούν.

Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να μην υπάρξουν αντιδράσεις από το χώρο των δημόσιων πανεπιστημίων, η κυβέρνηση σπεύδει να λύσει προβλήματα των δημόσιων ΑΕΙ και να δεσμευτεί και για αυξημένη χρηματοδότηση.

Το σχετικό νομοσχέδιο, που το υπουργείο Παιδείας έχει βαφτίσει “Ελεύθερο Πανεπιστήμιο”,  παρουσιάστηκε χθες (λίγο πριν τα Χριστούγεννα) στο υπουργικό συμβούλιο, από τον αρμόδιο υπουργό, Κυριάκο Πιερρακάκη, με στόχο να ψηφιστεί – ταχύτατα- στις αρχές της χρονιάς. Όπως είπε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση, αποτελεί «ένα πρώτο αλλά πολύ θεμελιώδες βήμα στον δρόμο της αναθεώρησης του άρθρου 16».

Ο ίδιος, ενόψει της ψήφισης του νομοσχεδίου, πέταξε το μπαλάκι στο (επιφυλακτικό επί του νομοσχεδίου) ΠΑΣΟΚ, λέγοντας, πως «θα έχει, συνεπώς, μεγάλο ενδιαφέρον και ο διάλογος που θα ακολουθήσει για να φανεί ποιος είναι στην πράξη και όχι στα λόγια ο ειλικρινά προοδευτικός, ο ειλικρινά εκσυγχρονιστής».

Παράλληλα έκανε λόγο για ιστορική μεταρρύθμιση, ενώ επιχείρησε να καλλιεργήσει απατηλές – κατά πολλούς – προσδοκίες για τα οφέλη που θα επιφέρει το εν λόγω νομοσχέδιο στα δημόσια ΑΕΙ, που ωστόσο (η πραγματικότητα δείχνει ότι) ήδη στενάζουν από τις τραγικές ελλείψεις καθηγητών, υποδομών και φοιτητικών εστιών, από το δυσβάσταχτο κόστος σπουδών και την υποβάθμιση.

Από κινητοποίηση ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια

«Θέλουμε ένα ελεύθερο δημόσιο Πανεπιστήμιο»

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κυριάκος Πιερρακάκης, σε συνέντευξή του σήμερα στον ΑΝΤ1, επέμεινε στον ισχυρισμό περί προτεραιότητας του δημοσίου πανεπιστημίου στην κυβερνητική λογική: «Θα δείτε από το σώμα του νομοσχεδίου μόλις τεθεί σε δημόσια διαβούλευση πως το μεγαλύτερο μέρος του αφορά στα δημόσια ιδρύματα, επειδή εκεί ρίχνουμε κυρίως το βάρος μας, τόσο από πλευράς χρηματοδότησης όσο και από τις θεσμικές τροποποιήσεις που είναι αναγκαίες για να λειτουργήσει στη σύγχρονη εποχή το πανεπιστημιακό αυτοδιοίκητο.

Επιχορηγούμε τα δημόσια ΑΕΙ με πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ -θα έλεγα έναν δεύτερο προϋπολογισμό- και ταυτόχρονα λύνουμε όλες τις θεσμικές ανορθογραφίες που τα κρατούν δέσμια, επειδή θέλουμε ένα ελεύθερο δημόσιο πανεπιστήμιο, όπως ανέφερε και στη Σύνοδο των Πρυτάνεων την προηγούμενη εβδομάδα. Θέλουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο ελεύθερο από τη γραφειοκρατία που το κρατάει δέσμιο και ταυτόχρονα επιδιώκουμε τη διεθνοποίησή του μέσα από μια σειρά συνεργασιών».

«Το Yale θα έρθει στην Ελλάδα για να συνεργαστεί με ένα δημόσιο ίδρυμα και να ιδρύσει το παράρτημά του, αυτό να είναι ξεκάθαρο»

Στόχος της κυβέρνησης είναι το επίμαχο νομοσχέδιο να ψηφιστεί αρχές του 2024

«Μελετημένη κίνηση»

Ο υπουργός υποστήριξε εκ νέου ότι: «Κάνουμε μια ασφαλή και μελετημένη κίνηση. Ήδη σχεδόν το σύνολο των συνταγματολόγων έχει εκφραστεί θετικά, μερικοί διατύπωσαν την άποψη πως μπορούσαμε να προχωρήσουμε και παραπέρα. Η συνταγματικότητα αλλαγών που έχουν ήδη συντελεστεί, όπως τα μεταπτυχιακά προγράμματα και τα Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, που ήδη λειτουργούν με χρηματικό αντίτιμο, έχει ήδη κριθεί. Σε κάθε περίπτωση είμαστε αισιόδοξοι για τη συνταγματικότητα της μεταρρύθμισης και επιμένουμε σε μια δυναμική ερμηνεία του Συντάγματος, όπως άλλωστε συμβαίνει σε μια σειρά άλλες περιπτώσεις».

Ο κ. Πιερρακάκης απέκλεισε κάθε πιθανότητα από αυτήν τη μεταρρύθμιση να προκύψουν σχολές κατώτερων προσδοκιών και εξήγησε πως «αυτό είναι αδύνατο να γίνει λόγω των κριτηρίων ίδρυσης και λειτουργίας που θα εγκριθούν».

«Συζητάμε μόνο πώς θα το κάνουμε όχι αν θα το κάνουμε»

Σχετικά με τις αιτιάσεις που διατυπώνονται από διάφορες πλευρές, ο υπουργός ξεκαθάρισε, πως «η συζήτηση που χρειάζεται να γίνει δεν είναι στο αν θα το κάνουμε ή όχι, αλλά στο πώς θα το κάνουμε. Δείτε τι συνέβη στην Κύπρο, όπου όλα τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του ΑΚΕΛ, στήριξαν την πρωτοβουλία. Θα καλέσουμε όλους σε στήριξη της πρωτοβουλίας αυτής και εκτιμούμε πως θα προκύψουν εποικοδομητικές συνθέσεις, είναι άλλωστε κοινωνικό αίτημα αυτή η μεταρρύθμιση».

«Το Yale θα έρθει στην Ελλάδα για να συνεργαστεί με ένα δημόσιο ίδρυμα και να ιδρύσει το παράρτημά του, αυτό να είναι ξεκάθαρο» διεμήνυσε ο κ. Πιερρακάκης.

«Αυστηρά κριτήρια λειτουργίας»

Σύμφωνα με τον κ. Πιερρακάκη, «τα κριτήρια λειτουργίας των Μη Κρατικών-Μη Κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, που θα ιδρυθούν ως παραρτήματα μεγάλων και καταξιωμένων ιδρυμάτων του εξωτερικού σε συνεργασία με τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, θα είναι τα πιο αυστηρά στην Ευρώπη».

Μίλησε δε για «την προοπτική να αναστρέψουμε το brain drain τόσο εκπαιδευτικά όσο και οικονομικά και την τεράστια ευκαιρία να γίνει η Ελλάδα ένα περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο».

Για τον κ. Πιερρακάκη, η δυνατότητα ξένων πανεπιστημίων να ιδρύουν στην Ελλάδα τμήματα μεταπτυχιακών ή προπτυχιακών σπουδών είναι «κοινωνικό αίτημα μετά από χρόνια απομόνωσης» και ταυτόχρονα «θα συνδεθεί με τις πλέον αυστηρές προϋποθέσεις για την ίδρυση και τη λειτουργία τους με επιβλέπουσα Αρχή την ανεξάρτητη Αρχή για τη Δημόσια Εκπαίδευση, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να θέτει η ίδια όρους και προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας αυξημένους σε σχέση με αυτές που έχει τυχόν υιοθετήσει η αντίστοιχη Αρχή της χώρας προέλευσης του ξένου ιδρύματος. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς πως τα ξένα πανεπιστήμια που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον να συνεργαστούν με δημόσια ελληνικά παίζουν το αναμφισβήτητο κύρος τους σε αυτήν τη συνεργασία».

Γιγαντοπανό μπροστά από τη Βουλή (εικόνα από 902.gr)

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης μίλησε, για «αναγκαία μεταρρύθμιση η οποία ικανοποιεί πάγια αιτήματα της πανεπιστημιακής κοινότητας και θα δημιουργήσει πολλαπλά οφέλη στην χώρα μας».

Πρόσθεσε δε ότι «θα αφήσουμε πίσω μας μια αγκύλωση του παρελθόντος που «δαιμονοποιούσε» την ύπαρξη μη κρατικών πανεπιστημίων σαν να επρόκειτο να καταργήσουν τη δημόσια εκπαίδευση. Αυτό ρητά και κατηγορηματικά δεν πρόκειται να συμβεί, προτεραιότητα είναι το δημόσιο Πανεπιστήμιο. Αυτό σε καμία περίπτωση όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να συνεχίσουμε να αποτελούμε μια παγκόσμια εξαίρεση, ως η μόνη χώρα στον πλανήτη που δεν έχει επιτρέψει την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών τμημάτων ΑΕΙ».

Θύελλα αντιδράσεων

Το κυβερνητικό νομοσχέδιο προκάλεσε ήδη σφοδρότατες αντιδράσεις. Το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του σημειώνει ότι οι «κυβερνητικές ανακοινώσεις για το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια συνιστούν πρόκληση και νέα επίθεση στα δικαιώματα της νεολαίας», τονίζοντας πως «χτυπούν την αξία του πτυχίου, ενισχύουν την εμπορευματοποίηση της παιδείας, ενώ η πρόσβαση στην πανεπιστημιακή μόρφωση κρίνεται ακόμα περισσότερο από το ‘πορτοφόλι’ κάθε οικογένειας».

Ο Περισσός υποστηρίζει πως είναι «εκ του πονηρού η αναφορά της κυβέρνησης ότι με αυτό τον τρόπο, δήθεν, «καταργούνται τα τείχη» στην εκπαίδευση», επισημαίνοντας πως τα πραγματικά τείχη στην εκπαίδευση «τα βρίσκουν μπροστά τους οι χιλιάδες νέοι και νέες που σπουδάζουν στα δημόσια πανεπιστήμια και βιώνουν καθημερινά την υποβάθμιση σπουδών και πτυχίων. Οι χιλιάδες μαθητές, μαθήτριες και οι οικογένειές τους, που κοπιάζουν και αγωνιούν, κάνοντας αμέτρητες οικονομικές θυσίες, για να εισαχθούν στα πανεπιστήμια».

«Όλοι οι φοιτητές μια γροθιά μαζί με τους μαθητές και τους εργαζόμενους να σηκώσουμε ένα μεγάλο πανελλαδικό κίνημα αγώνα»
Αντίστοιχα και η νεολαία του, η ΚΝΕ, προανήγγειλε σφοδρές αντιδράσεις για το νέο νομοσχέδιο. «Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι αιτία πολέμου! Μπροστά στους φοιτητές και τους μαθητές προβάλλει ένα δίλημμα: Τα κέρδη τους ή οι σπουδές μας!» αναφέρει σε σχόλιό της.

Η Νέα Αριστερά, δια μέσου του Αλέξη Χαρίτση, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι δεν θα… πάρει ιδιωτικά πανεπιστήμια. «Ιδιωτικά πανεπιστήμια; όχι, ευχαριστώ», είπε και πρόσθεσε πως «η Νέα Αριστερά θα δώσει τη μάχη, μέσα και έξω από τη Βουλή, για να μην περάσει το νομοσχέδιο της Νέας Δημοκρατίας και να ανοίξει μια σοβαρή, συντεταγμένη συζήτηση για αυτό που όντως χρειάζεται η χώρα μας: την αναγέννηση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».

Επιφυλάξεις από ΠΑΣΟΚ

Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με δήλωση της εκπροσώπου Τύπου του Δώρας Αυγέρη, τόνισε ότι «ο κ. Μητσοτάκης αναφέρει απολύτως υποκριτικά ως πρώτη προτεραιότητα το δημόσιο πανεπιστήμιο, ενώ επί σχεδόν 5 χρόνια κάνει τα πάντα για την απαξίωσή του και τώρα παίζει επικίνδυνα παιχνίδια με το Σύνταγμα».

Ακολούθως υποστήριξε ότι «ούτε δημόσιο ούτε ελεύθερο θέλει το ελληνικό πανεπιστήμιο ο Πρωθυπουργός».

Ο Νίκος Ανδρουλάκης και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ παραμένουν επιφυλακτικοί για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. «Δεν θα μπούμε εμπόδιο στην ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, εφόσον υπάρξει κανονικοποίηση της αγοράς. Εάν όμως η ΝΔ κάνει τα πτυχία εμπόριο θα είμαστε αρνητικοί. Προτεραιότητα για μας η δημόσια Παιδεία», δήλωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

Κοινό ψήφισμα 115 φοιτητικών συλλόγων

Σφοδρότατες είναι οι αντιδράσεις και  από τους φοιτητικούς συλλόγους και τις μαθητικές οργανώσεις.

Ήδη, σε κοινό ψήφισμα 115 Φοιτητικών Συλλόγων από όλη την Ελλάδα επισημαίνεται:

«Η κυβέρνηση κήρυξε πόλεμο στην κοινή λογική, την επιστήμη και τα δικαιώματα των φοιτητών! Όλοι οι φοιτητές μια γροθιά μαζί με τους μαθητές και τους εργαζόμενους να σηκώσουμε ένα μεγάλο πανελλαδικό κίνημα αγώνα ενάντια στο νομοσχέδιο που αποτελεί αντιδραστική τομή στην εκπαίδευση».

Σημειώνουν ότι: «Με τους αγώνες μας έχουμε αφήσει στα χαρτιά και άλλους νόμους. Έχουμε ακυρώσει αντίστοιχη προσπάθεια στο παρελθόν για ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων! Όλα θα κριθούν στο δρόμο του αγώνα!»

Οι φοιτητές απαιτούν:

• Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο!
• Όχι στα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια – Όχι στην παράκαμψη του άρθρου 16!
• Αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν σύγχρονες σπουδές!
• Όχι στην υποβάθμιση των πτυχίων μας – Πτυχία με αξία για δουλειά με δικαιώματα!
• Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για τα Πανεπιστήμια και τις ανάγκες μας!
• Παιδεία δικαίωμα και όχι εμπόρευμα!

Στο πλαίσιο αυτό αναμένονται συλλαλητήρια, κινητοποιήσεις και καταλήψεις σχολών για να αποτραπεί η κυβερνητική ρύθμιση.

Ακόμη, αναμένονται αντιδράσεις και από τους μαθητές. Η συντονιστική επιτροπή μαθητών Αθήνας εξέδωσε ανακοίνωση που καλεί σε «μαθητικό συναγερμό ενάντια στα σχέδια της κυβέρνησης για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια».