Εορταστική αγορά: Με δύο ταχύτητες τα χριστουγεννιάτικα ψώνια και το στοίχημα των 3,5 δισ. ευρώ

Μπορεί ο Economist να ανέδειξε την Ελλάδα ως τη «χώρα της χρονιάς», στην πρώτη θέση της λίστας με τις καλύτερες οικονομικές επιδόσεις για το 2023, οι Έλληνες όμως, ή σωστότερα ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων, μετράνε και το τελευταίο ευρώ για να τα φέρουν βόλτα ακόμη και την εορταστική περίοδο που συνήθως το αγοραστικό ταξίδι είναι πιο χαλαρό και γαλαντόμο.

Το αποτέλεσμα είναι οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου να περιμένουν το «θαύμα των Χριστουγέννων», μετρώντας ήδη απώλειες το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου μετά το αγοραστικό… ντου του «μαύρου» Νοεμβρίου.

Σημειώνεται ότι ο Δεκέμβριος αποτελεί παραδοσιακά έναν από τους κρισιμότερους μήνες για τα ταμεία των εμπορικών επιχειρήσεων με το ¼ του ετήσιου τζίρου των καταστημάτων να επιτυγχάνεται στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Για τα καταστήματα παιχνιδιών το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 40%.

Σε κάθε περίπτωση όλοι ελπίζουν ότι η αυξημένη κίνηση στα μαγαζιά, όπως καταγράφεται ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα, θα μεταφραστεί και σε έσοδα στα ταμεία των επιχειρήσεων, προσδοκώντας ότι στο τέλος της ημέρας ο τζίρος της εορταστικής περιόδου θα κινηθεί σε εποχές προ κρίσεων, δηλαδή θα ξεπεράσει τα 3,5 δισ. ευρώ.

Οι πληρωμές συντάξεων (που είναι αυξημένες κατά 3%), επιδομάτων, δώρων στον ιδιωτικό τομέα και μισθών αυξάνουν τις προσδοκίες του εμπορικού κόσμου, ωστόσο και φέτος διαπιστώνεται ότι η αγορά κινείται με πολλές ταχύτητες, με τους μεγάλους παίκτες να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος.

Μεγάλες αλυσίδες ένδυσης και υπόδησης, αθλητικών ειδών, καλλυντικών και προϊόντων τεχνολογίας συνεχίζουν να παίρνουν τον «αφρό» των πωλήσεων, την ώρα που οι μικρότεροι παίκτες πρέπει να ανταποκριθούν σε σημαντικές προκλήσεις, όπως οι αυξημένες τιμές προμήθειας προϊόντων και η μετατόπιση της καταναλωτικής ζήτησης σε αναγκαία είδη και τρόφιμα.

Εκτός από τη δύσκολη πρόκληση, «πως η ακρίβεια δεν θα καταστρέψει τα Χριστούγεννα», πολλοί εκπρόσωποι του λιανεμπορίου, κυρίως από το «μεσαίο ράφι» και κάτω, έχουν να «παλέψουν» και με την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου, ειδικά τον αυξανόμενο ανταγωνισμό των πολύ φθηνών κινέζικων ψηφιακών πλατφορμών, όπως η Temu και η Shein.

Στην πρέσα η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή

Όπως κατέγραψε η εξαμηνιαία έρευνα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), φέτος οι καταναλωτές θα ξοδέψουν για χριστουγεννιάτικες αγορές περίπου 174 ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 20% σε σχέση με τα 146 ευρώ του 2022.

Ωστόσο η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στις πληθωριστικές πιέσεις που καταγράφουν οι τιμές και λιγότερο στη μικρή αύξηση που καταγράφει το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών.

Δεδομένου λοιπόν ότι φέτος το κόστος για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα είναι ιδιαίτερα αυξημένο, παρά τα κυβερνητικά μέτρα για συγκράτηση των τιμών, πολλοί καταναλωτές επιλέγουν οικονομικότερα δώρα, κάνουν προσωπικές αγορές με βασικό κριτήριο την τιμή, ενώ θεωρούν ότι ακόμη δεν είναι μία ικανοποιητική περίοδος για να κάνουν μεγάλες αγορές για το σπίτι.

Συνολικά, η εκτίμηση του κόστους για το φετινό χριστουγεννιάτικο τραπέζι (6-8 ατόμων) κυμαίνεται από 103,10 έως 140,76 ευρώ. Πρόκειται για μεταβολή της τάξης του 10,8% έως 11,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τραπέζι του 2022, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝ.ΕΜ.Υ.-ΕΣΕΕ). Πρόκειται για ποσοστό σχεδόν 4πλάσιο συγκριτικά με τον μέσο πληθωρισμό του 3% που καταγράφηκε τον Νοέμβριο στη χώρα μας, ενώ κινείται υψηλότερα και σε σχέση με τον κλαδικό πληθωρισμό των τροφίμων (+9%) τον ίδιο μήνα.

Την ίδια στιγμή υπάρχει και η ευρεία πεποίθηση πως οι δαπάνες για λογαριασμούς κοινής ωφέλειας θα είναι υψηλότερες το επόμενο εξάμηνο, με αποτέλεσμα να μπαίνει κι άλλος ένας «κόφτης» στην επιθυμία για αγορές.

Η πίεση που ασκούν στην αγοραστική δύναμη και την ψυχολογία των καταναλωτών ο συνδυασμός οικονομικής ύφεσης και πληθωρισμού, αποτυπώνεται καθαρά στα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας της EY Future Consumer Index. Συγκεκριμένα, ποσοστό 56% των συμμετεχόντων ανησυχούν πάρα πολύ για το αυξημένο κόστος ζωής, 53% για τα οικονομικά τους και 40% για την οικονομία γενικά, ενώ δυο στους τρεις (69%) εκτιμούν ότι το πρόβλημα του αυξημένου κόστους ζωής θα ενταθεί τους επόμενους μήνες.

Χριστούγεννα VS εκπτώσεις

Με το «κυνήγι» των προσφορών να καθορίζει την αγοραστική συμπεριφορά όχι μόνο των ευάλωτων νοικοκυριών αλλά και εκείνων της πολυσυζητημένης μεσαίας τάξης, οι χειμερινές εκπτώσεις, που αρχίζουν την εβδομάδα μετά τη γιορτή των Φώτων, ενδεχομένως να φρενάρουν αρκετούς καταναλωτές, καθώς θα περιμένουν τις καλύτερες τιμές.

Προκειμένου να τονώσουν την αγοραστική κίνηση πολλοί καταστηματάρχες έχουν βάλει ένα μικρό μέρος των εμπορευμάτων τους σε προσφορά, ενώ μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, αλλά και καλλυντικών και ειδών ένδυσης και υπόδησης, έχουν προχωρήσει σε ανάλογες προωθητικές ενέργειες.