Μεταναστευτικό: Η Ευρώπη θωρακίζει τα σύνορά της

Σε πανηγυρικό κλίμα «ξύπνησαν» οι Βρυξέλλες ύστερα από δύο ημέρες έντονων διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε εκπροσώπους της Κομισιόν, της Ευρωβουλής και του Συμβουλίου, που κράτησαν έως το πρωί της Τετάρτης.

Ο λόγος;

Η πολιτική συμφωνία για το νέο, πολυαναμενόμενο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο, την ώρα που η Ευρώπη βλέπει το Μεταναστευτικό να στέλνει περισσότερους ψηφοφόρους προς τα ακροδεξιά κόμματα μόλις έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές.

Για αιτήσεις ασύλου που έχουν μικρές πιθανότητες επιτυχίας, ιδίως όταν λιγότερο από το 20% των υπηκόων της ίδιας χώρας καταγωγής λαμβάνουν άσυλο εντός της Ενωσης, ενεργοποιείται μια ειδική διαδικασία στα σύνορα, με χρόνο διεκπεραίωσης 12 εβδομάδων, σε συμμόρφωση με τις κατάλληλες συνθήκες υποδοχής

Τι προβλέπει η «δίκαιη και ρεαλιστική προσέγγιση», όπως τη χαρακτήρισε η πρόεδρος της Κομισιόν, του νέου Συμφώνου, που συνοδεύθηκε, από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκε το 2020, από σφοδρές και τοξικές πολλές φορές αντιπαραθέσεις μεταξύ των κρατών μελών για το Μεταναστευτικό;

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς μίλησε για δύο καινοτομίες, οι οποίες αφορούν άμεσα την Ελλάδα.

Η μία είναι «η διαδικασία ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα» και η δεύτερη «η υποχρεωτική αλληλεγγύη».

Με την πρώτη προβλέπεται έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα για όποιον φτάνει «και ανάλογα είτε θα προχωρά στο σύστημα παροχής ασύλου είτε μέσω των προαναχωρησιακών κέντρων στα σημεία εισόδου θα επιστρέφεται στις χώρες προέλευσης και διέλευσης» επεξήγησε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.

Ουσιαστικά όσοι φτάνουν θα κρατούνται στα κέντρα αυτά, τα οποία για τους επικριτές του Συμφώνου θα μοιάζουν με φυλακές, όπου οι αιτήσεις ασύλου θα διεκπεραιώνονται εντός 12 εβδομάδων.

Συγκεκριμένα, για αιτήσεις ασύλου που έχουν μικρές πιθανότητες επιτυχίας, ιδίως όταν λιγότερο από το 20% των υπηκόων της ίδιας χώρας καταγωγής λαμβάνουν άσυλο εντός της Ενωσης, ενεργοποιείται μια ειδική διαδικασία στα σύνορα, με χρόνο διεκπεραίωσης 12 εβδομάδων, σε συμμόρφωση με τις κατάλληλες συνθήκες υποδοχής.

Ο καθορισμός των επονομαζόμενων «ασφαλών χωρών» συνεχίζει να ακολουθεί τα τωρινά κριτήρια.

Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες το νέο Σύμφωνο δεν επηρεάζει τη δήλωση ΕΕ – Τουρκίας, η οποία θα συνεχίσει να εφαρμόζεται ως έχει.

Mετανάστες και πρόσφυγες συγκεντρωμένοι σε κέντρο υποδοχής μεταναστών στο νησί Λαμπεντούζα της Σικελίας

Κυρωτικές διαδικασίες

Οσον αφορά το σύστημα υποχρεωτικής αλληλεγγύης, όποιο κράτος-μέλος «αιτείται αλληλεγγύη το Σύμφωνο θα του παρέχει το μείγμα αλληλεγγύης που είμαστε σίγουροι ότι σε κάθε περίπτωση θα καλύπτει τις ανάγκες», είπε ο Μαργαρίτης Σχοινάς, ξεκαθαρίζοντας ότι σε περίπτωση μη συμμόρφωσης θα υπάρχουν «κυρωτικές διαδικασίες, που μπορεί να φθάσουν σε δικαστήρια και κυρώσεις».

Σύμφωνα με τον νέο μηχανισμό αλληλεγγύης δίνεται πλέον η επιλογή τα κράτη-μέλη που δεν βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» είτε να δέχονται έναν συγκεκριμένο αριθμό μεταναστών είτε να καταβάλλουν εισφορά στο Ταμείο για το Ασυλο και τη Μετανάστευση της ΕΕ για να μοιραστεί το βάρος (δυνατότητα πληρωμής 20.000 κατ’ άτομο).

Το συγκεκριμένο μέτρο, αν και το Σύμφωνο αφορά την εντός ΕΕ διαχείριση της μετανάστευσης, επεκτείνεται και στις τρίτες χώρες οι οποίες θεωρούνται «ασφαλείς» βάσει κριτηρίων τα οποία η Επιτροπή θεωρεί αυστηρά και έχουν μια σειρά από δικλίδες ασφαλείας.

Πέντε προτάσεις

Πιο συγκεκριμένα, το Σύμφωνο περιλαμβάνει πέντε βασικές προτάσεις.

Πρώτον, όπως αναφέραμε ήδη, τον κανονισμό για τον έλεγχο διαλογής στα σύνορα, με τη δημιουργία ενιαίων κανόνων για την ταυτοποίηση των υπηκόων τρίτων χωρών κατά την άφιξή τους.

Δεύτερον, τον κανονισμό Eurodac, που προβλέπει τη δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων στην οποία θα συγκεντρώνονται ακριβέστερα και πληρέστερα δεδομένα για τον εντοπισμό μη επιτρεπόμενων μετακινήσεων.

Τρίτον, τον κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου, ο οποίος εξασφαλίζει ταχύτερες και αποτελεσματικότερες διαδικασίες για το άσυλο, τις επιστροφές και τα σύνορα.

Τέταρτον, τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, ο οποίος δημιουργεί τον νέο μηχανισμό αλληλεγγύης για την εξισορρόπηση του ισχύοντος συστήματος, καθώς και σαφείς κανόνες σχετικά με την ευθύνη για τις αιτήσεις ασύλου.

Τέλος, κανονισμό για τις καταστάσεις κρίσης και ανωτέρας βίας, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοποίησης των μεταναστών.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»