Πώς μια αποτυχημένη εφημερίδα της Νέας Υόρκης έσωσε τα Χριστούγεννα και πυροδότησε ένα κίνημα

Όταν οι άνθρωποι ξεδίπλωναν τα αντίτυπα των Buffalo Times στις 6 Δεκεμβρίου 1898, διάβαζαν ειδήσεις για μια ληστεία διαμαντιών, ένα διπλό διαζύγιο και ένα θανατηφόρο ναυτικό ατύχημα στο Αλγέρι. Αλλά εκεί, στο κάτω μέρος της πρώτης σελίδας, υπήρχε κάτι πραγματικά απροσδόκητο: Ένα γράμμα από τον Άγιο Βασίλη.

Οι ενήλικες κατάλαβαν το κλείσιμο του ματιού πίσω από το «με τη βοήθεια πολλών άγνωστων καλών ανθρώπων». Αλλά το 1898 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τα χριστουγεννιάτικα δώρα. Η χώρα είχε πρόσφατα βγει από μια οικονομική κρίση και το ποσοστό ανεργίας ήταν ακόμα κολλημένο σε διψήφιο ποσοστό. Θα χρειαζόταν ένα γιορτινό θαύμα για να εκπληρώσουν τις επιθυμίες τους πολλά από τα παιδιά του Μπάφαλο, της πολιτείας της Νέας Υόρκης.

Και τότε ήρθε ένα θαύμα. Τρεις ημέρες αργότερα, σε μια μικρή στήλη, στη σελίδα 5, με τίτλο «Γράμματα στον Άγιο Βασίλη», οι Times άρχισαν να δημοσιεύουν τα αιτήματα των παιδιών.

Άγιος Βασίλης εναντίον Άγιου Βασίλη

Κάποιες εφημερίδες είχαν δημοσιεύσει και στο παρελθόν επιστολές προς τον Άγιο Βασίλη, αλλά κυρίως με αδιανόητο ή απορριπτικό τρόπο. Η εφημερίδα Evansville Courier and Press το 1897 πρότεινε την πλήρη απομυθοποίηση του Άγιου Βασίλη, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «αν πρόκειται να ληφθεί υπόψη η ηθική ανάπτυξη των μελλοντικών γενεών», ο Άγιος Βασίλης θα πρέπει να υπάρχει «μόνο στην ιστορία».

Η προσπάθεια των Times ήταν διαφορετική: Ο Άγιος Βασίλης ήταν πρωτοσέλιδο. Η στήλη παρουσίασε τις επιστολές αυτολεξεί, δηλώνοντας ότι «ελπίζουμε ότι κάποιοι από τους ανθρώπους του Μπάφαλο και της γύρω περιοχής θα μιμηθούν τον Άγιο Βασίλη» και θα απαντήσουν άμεσα στις επιστολές, οι οποίες τυπώθηκαν με πλήρη ονόματα και διευθύνσεις.

Κάποια γράμματα πικάριζαν τον Άγιο Βασίλη («Η μαμά μου πιστεύει ότι δεν θα έρθεις αλλά εγώ πιστεύω σε σένα»)

Οι επιστολές πήραν φωτιά

Οι περισσότερες επιστολές ήταν σύντομες, αν και ορισμένες υποδηλώνουν την εμπλοκή των ενηλίκων («Με ανυπόμονα μάτια περίμενα για καιρό τα Χριστούγεννα»). Ορισμένες από τις υποβολές ήταν μεταγραμμένες από τους γονείς («Η μαμά μου κρατάει το χέρι μου»), ενώ κάποιες υπερήφανες δεν ήταν («Αυτός είναι ο δικός μου γραφικός χαρακτήρας», «Το χέρι μου είναι πολύ κουρασμένο τώρα»). Ήταν ειλικρινείς, γεμάτες με αιτήματα, υποσχέσεις και ακόμη και οδηγίες.

Πολλοί έκαναν αιτήματα για τα αδέλφια τους («Θα μου φέρεις μια κούκλα ντυμένη κυρία για την αδερφή μου;), οι περισσότεροι ήταν πρακτικοί και ταπεινοί («Θα ήμουν ευχαριστημένος με ό,τι κι αν μου έφερνες»).

Κάποιοι μάλλον το παράκαναν, αλλά ήταν Χριστούγεννα («Θα ήθελα μια κούκλα με πράσινο φόρεμα. Θα στοιχίσει 3 δολάρια. Μια τίγρη που στοιχίζει εννιά δολάρια αλλά όχι και τα δύο μαζί. Η αδερφή μου θέλει ένα διαμάντι»).

Κάποια γράμματα πικάριζαν τον Άγιο Βασίλη («Η μαμά μου πιστεύει ότι δεν θα έρθεις αλλά εγώ πιστεύω σε σένα»).

Μερικά πόνεσαν («Θα ήθελα ένα ζευγάρι λαστιχένιες μπότες. Η μαμά μου έχει πεθάνει εδώ και δύο χρόνια»).

Μέσα σε λίγες ημέρες, οι επιστολές από μια μικρή στήλη έγιναν ολοσέλιδη

Τα γράμματα άρχισαν να πέφτουν σαν το χιόνι. Καθώς πλησίαζε η εβδομάδα των Χριστουγέννων, οι Times είχαν λάβει σχεδόν 4.000 επιστολές. Τα παιδιά έκλειναν τα γράμματά τους με «ο μικρός σου φίλος», «ο αληθινός σου σύντροφος» και «μη με ξεχνάς».

Οι Times ανέφεραν μερικές φορές ότι οι άνθρωποι έσπευσαν να δώσουν δώρα, αλλά κατά τα άλλα δεν έκαναν δηλώσεις για το αν τα γράμματα προκάλεσαν κάποια ενέργεια. (Μια απάντηση που έλαβε η εφημερίδα προήλθε από μια γυναίκα που επέπληξε την εγγονή της επειδή ισχυρίστηκε στο γράμμα ότι ήταν φτωχή – δεν ήταν, διαβεβαίωσε η γιαγιά). Αλλά ο χρόνος τελείωνε και οι επιστολές συνέχιζαν να έρχονται. Τώρα εμφανίζονταν σε τρεις ολόκληρες σελίδες με μικροσκοπικά γράμματα. Θα μπορούσε ο Άγιος Βασίλης να κάνει όντως το αδύνατο;

Στις 23 Δεκεμβρίου, ο Άγιος Βασίλης επέστρεψε στους Times με ένα νέο γράμμα. Ο Άγιος Βασίλης έγραψε ότι ο συντάκτης των Times του είχε στείλει όλα τα γράμματα, αλλά ήταν πάρα πολλά. «Έτσι», έγραψε ο Άγιος Βασίλης, «του ζήτησα να με βοηθήσει».

Ουρές για το πάρτι

Οι Times ανακοίνωσαν ότι θα γινόταν ένα χριστουγεννιάτικο πάρτι για όλους όσοι είχαν στείλει γράμματα στον Άγιο Βασίλη. Στα παιδιά υποσχέθηκαν «κάποιο μικρό δώρο ως απόδειξη» ότι ο Άγιος Βασίλης είχε διαβάσει τα γράμματά τους. Για τόσους πολλούς που είχαν στείλει γράμμα, αυτό έμοιαζε με θαύμα.

Την ημέρα της γιορτής, ο κόσμος άρχισε να σχηματίζει ουρές από νωρίς. Πέντε χιλιάδες παιδιά και οι γονείς τους ήταν εκεί. Τους έδωσαν μπάλες ποπ κορν, ατμομηχανές, κουζίνες παιχνιδιών και σφυρίχτρες. Ένα χαρούμενο αγόρι πήρε επιτέλους το σπαθί που ήθελε. Οι Times είχαν αγοράσει όλα τα δώρα.

«Κανένας από τους μικρούς που παρευρέθηκαν δεν ξεχάστηκε», ανέφερε στη συνέχεια η εφημερίδα.

Εκδότης των Times ήταν ο Norman E. Mack, ο οποίος την είχε ιδρύσει 10 χρόνια νωρίτερα και την είχε δει να περνάει τα πρώτα της χρόνια, όταν τα χρήματα ήταν τόσο λιγοστά που οι δημοσιογράφοι περίμεναν να πληρωθούν με δεκάρες που έφερναν οι εφημεριδοπώλες. Ο Mack ήταν γνωστός ως ένας καλόκαρδος εκδότης που αγόραζε ιστορίες από φτωχούς συγγραφείς ακόμη και αν προορίζονταν για τον κάδο απορριμμάτων. Όταν το προσωπικό του έκανε έκπληξη με ένα χρυσό ρολόι για τα Χριστούγεννα, τους έβγαλε όλους για δείπνο.

Αλλά το σχέδιο με τα γράμματα δεν προερχόταν από τον Mack, όπως αποκάλυψαν οι Times, αλλά από τον αρχισυντάκτη της εφημερίδας, ο οποίος ήλπιζε να χρησιμοποιήσει τα γράμματα προς τον Άγιο Βασίλη ως μέσο φιλανθρωπίας.

Ο Άγιος Βασίλης έγραψε ότι ο συντάκτης των Times του είχε στείλει όλα τα γράμματα, αλλά ήταν πάρα πολλά. «Έτσι», έγραψε ο Άγιος Βασίλης, «του ζήτησα να με βοηθήσει»

Τελικά το κόλπο έπιασε

Την ημέρα των Χριστουγέννων, οι Times δημοσίευσαν τελικά μια μικρή ιστορία επιτυχίας. Επρόκειτο για την οικογένεια Siemen, η οποία ζούσε στο πίσω μέρος της οδού Walnut 164. Τα τρία παιδιά, ο Μάρβιν (8 ετών), η Μπέρντι (6 ετών) και η Λία (4 ετών), είχαν όλα προβλήματα στη σπονδυλική στήλη. Ο πατέρας τους ήταν «ένας γυρολόγος» που κοιμόταν στο πάτωμα με τη σύζυγό του, επειδή το κόστος ενός στρώματος θα τους εμπόδιζε να πληρώσουν τους ιατρικούς λογαριασμούς.

Ο J.N. Ayer, ένας διαφημιστής που γύριζε πόρτα-πόρτα, είχε επηρεαστεί τόσο πολύ από τη δυσχερή θέση της οικογένειας που είχε γράψει ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη στους Times. Η δεσποινίς Μπένσον, καθηγήτρια στο Γυμνάσιο του Μάστεν Παρκ, είδε το γράμμα και η τάξη της προσφέρθηκε να βοηθήσει την οικογένεια. Την παραμονή των Χριστουγέννων, δύο κορίτσια από την τάξη εμφανίστηκαν στο διαμέρισμα με καλάθια γεμάτα παιχνίδια, ρούχα και τρόφιμα. Όλοι έκλεγαν καθώς παρέδιδαν τα δώρα στην οικογένεια.

«Τι αστείοι Άγιοι Βασίληδες ήταν αυτοί», είπε η Μπέρντι, ανέφεραν οι Times. «Δεν είχαν ταράνδους ή μουστάκια ή κουδούνια ή οτιδήποτε άλλο».

Δημιουργήθηκε τάση

Οι Times συνέχισαν να δημοσιεύουν τις επιστολές για μερικά χρόνια. Άλλες εφημερίδες δοκίμασαν διαφορετικές εκδοχές. Η Pittsburgh Press συνεργάστηκε με μια φιλανθρωπική οργάνωση παιχνιδιών. Η Sioux City Journal διεξήγαγε διαγωνισμό για το «καλύτερο γράμμα» το 1899. Η St. Louis Dispatch και η Indianapolis Star είχαν χριστουγεννιάτικα κεφάλαια.

Η εφημερίδα Brooklyn Daily Eagle δημοσίευσε επιστολές του Άγιου Βασίλη χωρίς διευθύνσεις. Άλλες εφημερίδες, όπως η Atlanta Journal και η Knoxville Sentinel, τύπωναν σωρηδόν επιστολές, μερικές φορές με μια σύντομη επιστολή του Άγιου Βασίλη που υποσχόταν ότι τα παιδιά θα έπαιρναν ό,τι ζητούσαν αν ήταν καλά.

Το 1909, οι Times δημοσίευσαν μια θλιβερή ιστορία υπό τον τίτλο «Ο Άγιος Βασίλης είναι ξένος», μεταφέροντας την είδηση ότι ο Γενικός Διευθυντής Ταχυδρομείων Frank Hitchcock αποφάσισε ότι όλα τα γράμματα προς τον Άγιο Βασίλη που λαμβάνονταν με το αμερικανικό ταχυδρομείο θα στέλνονταν στο Γραφείο Νεκρών Επιστολών, όπου τελικά θα καταστρέφονταν.

Λίγες ημέρες αφότου η ζοφερή ανακοίνωση του Frank Hitchcock εμφανίστηκε σε εφημερίδες σε όλη τη χώρα, ο ίδιος ανακάλεσε τη διαταγή και ανακοίνωσε ότι όλα τα γράμματα προς τον Άγιο Βασίλη θα προωθούνταν σε φιλανθρωπικά ιδρύματα. Αυτή ήταν η σπίθα της Επιχείρησης Santa, της συνεχιζόμενης εθνικής προσπάθειας για να μπορέσουν οι απλοί πολίτες να βοηθήσουν τον Άγιο Βασίλη να απαντήσει στα γράμματά του κάθε Χριστούγεννα.

Εκτός από τα καθήκοντά του ως ταχυδρομικός διευθυντής, ο Hitchcock ήταν επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής των Ρεπουμπλικανών από το 1908 έως το 1909. Ο ομόλογός του στην Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών εκείνη την περίοδο ήταν ο Norman Ε. Mack, εκδότης της Buffalo Times, ο οποίος πέθανε το 1932, την επομένη των Χριστουγέννων.

*Mε στοιχεία από washingtonpost.com