Περισσότερα από 300 ρέματα και ποτάμια στην Αθήνα έχουν μπαζωθεί, αλλοιωθεί ενώ και οι πηγές νερού της πόλης αφανίστηκαν. Στα σχέδια της νέας δημοτικής Αρχής της Αθήνας είναι η αλλαγή σχεδιασμών για συγκεκριμένα ρέματα αλλά και η σταδιακή επιστροφή των σκεπασμένων ρεμάτων στην επιφάνεια.  

Κηφισός, Ιλισός, Ηριδανός, ρέμα Προφήτη Δανιήλ, Ποδονίφτης: Ποτάμια και ρέματα που κάποτε διαπερνούσαν όλη την πόλη, σήμερα είναι σχεδόν ολοκληρωτικά εξαφανισμένα. 

Με τριπλάσιο τουλάχιστον νερό από όσο έχει σήμερα, ο Κηφισός αποτελούσε τον κύριο δρόμο του νερού στην Αττική. Κεντρική πηγή του ήταν το περίφημο Κεφαλάρι στην Κηφισιά που ανέβλυζε πάνω από 400 κυβικά νερό την ώρα μέχρι τη δεκαετία του 1950, ποτίζοντας κτήματα έως τα Πατήσια. Ακόμη και σήμερα ο Κηφισός φιλοξενεί τουλάχιστον τέσσερα είδη ψαριών, όπως και νεροχελώνες, καβούρια και σπάνια είδη πτηνών.  

Κύριος παραπόταμός του ήταν ο Ιλισός που διέσχιζε την άλλη πλευρά του λεκανοπεδίου με την κεντρική πηγή του να βρίσκεται στην Αγία Ελεούσα του Χολαργού. Τα περισσότερα νερά του, ωστόσο διοχετεύτηκαν για την ύδρευση της αρχαίας Αθήνας δια μέσω του Πεισιστράτειου υδραγωγείου που και σήμερα αρδεύει τον Εθνικό κήπο. Για αντιπλημμυρικούς λόγους, μάλιστα, κατασκευάστηκε τεχνητή διώρυγα προς την Καλλιθέα ώστε να μειωθούν τα πλημμυρικά φαινόμενα του Κηφισού. Αργότερα σκεπάστηκε και εξαφανίστηκε. Ένα μικρό παρακλάδι του παραμένει ξεχασμένο στην Αγία Φωτεινή, κοντά στους στύλους του Ολυμπίου Διός. 

«Η Αθήνα και τα ποτάμια της είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα»

Όπως σημειώνεται από στελέχη της νέας δημοτικής Αρχής, σε εποχές κλιματικής αλλαγής, θα πρέπει όχι μόνο να υλοποιούνται μέτρα αντιμετώπισής της αλλά και να εφαρμόζονται σωστά, διαπιστώνοντας κυρίως τα λάθη που οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα. «Η Αθήνα και τα ποτάμια της είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα». 

Ο Ποδονίφτης είναι σήμερα ο κύριος παραπόταμος του Κηφισού, ξεκινώντας από την πηγή της Μονής Πεντέλης, αλλού σκεπασμένος και αλλού επιφανειακός ενώ το ρέμα της Πικροδάφνης, ανοιχτό στο μεγαλύτερο μέρος του, ξεκινάει από την περιοχή της Ηλιούπολης και καταλήγει το Παλαιό Φάληρο, διαθέτοντας τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα πτηνών στο λεκανοπέδιο, αμφίβια, χέλια και πλούσια βλάστηση.  

«Αρκετά! Μόνο με αυτή την λέξη μπορούν να αποτραπούν περισσότερα περιβαλλοντικά εγκλήματα κατά των ποταμών της Αττικής. Αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις πρέπει να γίνονται με φιλικές μεθόδους προς το περιβάλλον όπως συμβαίνει στο εξωτερικό και όχι με την ″ευκολία″ του τσιμέντου. Σε πρώτη φάση πρέπει να αλλάξει εντελώς ο καταστροφικός σχεδιασμός στο Μέγα ρέμα της Ραφήνας, στον Ερασίνο και στην Πικροδάφνη. Σε δεύτερη φάση να ξεκινήσουμε την επιστροφή των σκεπασμένων και μπαζωμένων ρεμάτων στην επιφάνεια, όπως γίνεται όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά παντού στον κόσμο. Στη Σεούλ κατεδάφισαν αυτοκινητόδρομο πέντε χιλιομέτρων για να επαναφέρουν τον ″Κορεάτικο Κηφισό″ στην επιφάνεια. Εμείς έχουμε κάνει το τσιμέντο ″θρησκεία″», επισημαίνει ο νέος αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Πρασίνου του δήμου Αθηναίων, Γιώργος Αποστολόπουλος, ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα σε λίγες ημέρες.  

*Ρεπορτάζ της Εύης Σαλτού στο cityhub των ΝΕΩΝ