Γιατί το 2023 οι ανδρικοί χαρακτήρες στις κινηματογραφικές επιτυχίες έριξαν ποταμούς δακρύων;

Τίποτα δεν έχει αλλάξει και τίποτα δεν είναι όπως παλιά. Οι άνδρες ανέκαθεν έκλαιγαν, απλά μέχρι χθες σπάνια στη μεγάλη οθόνη. Η χρονιά που φεύγει, ανάμεσα στα πολλά με τα οποία διαφοροποιήθηκε από το πρόσφατο παρελθόν, είναι ότι παρουσίασε την κατάρρευση των ανδρών σε πρώτο –επαναλαμβανόμενο- πλάνο.

Για του λόγου το ασφαλές στη μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία της Barbie ο ταλαντούχος Ράιαν Γκόσλινγκ στο ρόλο του Κεν (Κεν) τα έμπηξε κανονικά σε μια παραλία, ενώ στο Fair Play που ανέβηκε στην κορυφή της τηλεθέασης του Netflix ένας φιλόδοξος χρηματιστής κλαίει και οδύρεται γιατί η μελλοντική σύζυγος του παίρνει την προαγωγή που εκείνος ήθελε και δεν μπορεί να ανεχτεί ούτε ότι βγάζει περισσότερα χρήματα από εκείνον, ούτε φυσικά ότι θεωρείται εξυπνότερη από τα μεγάλα κεφάλια της εταιρείας.

Συναισθηματικό ξέσπασμα διαρκείας

Στο Poor Things ένας νέος άνδρας-μωρό κάνει την εμφάνιση του, ενώ στο Napoleon παρά τα όσα έχουν γραφτεί για τον χαμηλού αναστήματος Γάλλο στρατηγό με τον αντιστρόφως τεράστιο εγωισμό πολλοί εξεπλάγησαν από το πόσο αδύναμος παρουσιάστηκε με αναρίθμητα συναισθηματικά ξεσπάσματα.

Όπως σχολιάζει σχετικό άρθρο των New York Times, παρότι οι αντιδράσεις των προαναφερόμενων ποικίλλουν, δηλαδή άλλοι γαύγιζαν χωρίς να δαγκώνουν, άλλοι είχαν συνεχώς ζωγραφισμένη τη θλίψη στα πρόσωπα τους και άλλοι έκλαιγαν ξανά και ξανά, πολλές φορές χωρίς σταματημό, ο πυροκροτητής τους ήταν κοινός: η απώλεια της εξουσίας τους από μια γυναίκα.

Θύμα και θύτης

Για παράδειγμα στο Poor Things του Γιώργου Λάνθιμου, η πρωταγωνίστρια του Μπέλα (στον ρόλο της η εξαιρετική Έμα Στόουν) λέει σε κάποια στιγμή της ταινίας: «Δεν καταλαβαίνω αυτό το περίπλοκο συναίσθημα», ενώ παρατηρεί τον Ντάνκαν να κλαψουρίζει επειδή εκείνη κοιμάται με άλλον άνδρα.

In the films of 2023, male characters pouted elaborately after something they saw as their birthright was put in check. https://t.co/ZVPgtlPvDG

— New York Times Arts (@nytimesarts) December 27, 2023

Η ατάκα σαφώς και εκλαμβάνεται σαν αστείο και η δακρύβρεχτη αντίδραση του Ντάνκαν είναι ξεκάθαρα απλοϊκή, γράφει η αμερικανική εφημερίδα. Ωστόσο, η σύγχυση της Μπέλα τονίζει κάτι πολύ πραγματικό, που αναφέρθηκε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε όλες τις γυναικοκτονίες της χρονιάς που ολοκληρώνει τον κύκλο της. Ο Ντάνκαν δεν κατέχει την Μπέλα, στο βαθμό που θα ήθελε και βλέπει τον εαυτό του ως θύμα αυτής της πραγματικότητας.

Ο πόλεμος των… Ρόουζ

Το Fair Play ξεκινά με ένα ερωτευμένο ζευγάρι που ο ένας δεν μπορεί να πάρει τα χέρια του από το σώμα του άλλου. Η πρόταση γάμου απλά ολοκληρώνει την ευτυχία τους, πριν η πρόταση της προαγωγής σε εκείνην όταν αυτός την λαχταρούσε και ήταν σίγουρος θα την κέρδιζε αλλάζει άρδην στο σκηνικό.

Ο Λουκ δεν μπορεί ούτε καν να συγχαρεί την Έμιλι για την επιτυχία της και μάλιστα την παρασύρει σε ένα σχέδιο για να φανεί η αξία της, το οποίο παραλίγο να της στοιχίσει το νέο της πόστο. Από εκεί και πέρα ο πόλεμος των Ρόουζ πριν το γάμο ξεδιπλώνεται στην οθόνη με τους θεατές να παρακολουθούν περίπου έντρομοι τις εναλλαγές στις διαθέσεις του νέου άνδρα που θα μπορούσε να είναι ο δικός τους άνθρωπος.

Ζητούμενο η ισορροπία

Μετά από μια ολόκληρη δεκαετία στην οποία οι ανδρικοί χαρακτήρες στη μεγάλη οθόνη προσπαθούσαν να κρατηθούν από αυτό που θεωρούσαν κληρονομικό τους δικαίωμα –την εξουσία, το κύρος και τον θαυμασμό- σήμερα αφήνονται να εκφραστούν ελεύθεροι με την ελπίδα των δημιουργών τους να βρεθεί η πολυπόθητη ισορροπία στις ανθρώπινες σχέσεις.

Όπως λέει και ο Κεν στην ταινία Barbie όταν εκείνη τον παρηγορεί αφού του αποκαλύπτει ότι τον θέλει μόνο για φίλο και μαζί αποφασίζουν να καταργήσουν το σύστημα της ανδρικής υπεροχής της Barbieland για να δημιουργήσουν μια πιο δίκαιη κοινωνία «η αλήθεια είναι ότι μόλις κατάλαβα ότι η πατριαρχία δεν αφορά τα άλογα, έχασα κάθε ενδιαφέρον». Είναι αστείο να σκεφτεί κάποιος ότι είναι τόσο εύκολο, είναι εξοργιστικό να ξέρει ότι τελικά δεν είναι και τόσο δύσκολο.