Το πρωτότυπο αντίγραφο της «Λίστας του Σίντλερ» πωλείται για 1,8 εκατομμύρια δολάρια

Μία από τις τέσσερις μόνο σωζόμενες εκδόσεις της «Λίστας του Σίντλερ» πωλείται έναντι 1,8 εκατομμυρίων δολαρίων, σχεδόν 80 χρόνια αφότου έσωσε τη ζωή 1.098 Εβραίων.

Ο Γερμανός επιχειρηματίας Όσκαρ Σίντλερ τους απασχολούσε στο εργοστάσιο πυρομαχικών και σμάλτου στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πείθοντας τους Ναζί ότι ήταν πολύ σημαντικοί για να τους σκοτώσουν.

Όσους αξιωματικούς των SS δεν μπορούσε να πείσει, τους δωροδοκούσε, ξοδεύοντας ολόκληρη την περιουσία του σε μετρητά και αγαθά της μαύρης αγοράς, ώστε να σώσει τους εργάτες.

Photo: Wikimedia Commons

«Δεν μπορεί να φανταστεί κανείς ένα πιο οδυνηρό και ιστορικό κειμήλιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου»

Η ιστορία του Σίντλερ απαθανατίστηκε στην ταινία του 1993 με πρωταγωνιστή τον Λίαμ Νίσον, η οποία κέρδισε επτά Όσκαρ και αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για το Ολοκαύτωμα παγκοσμίως.

Επτά συνολικά λίστες συντάχθηκαν όταν το εργοστάσιό του μεταφέρθηκε από την Κρακοβία, που σήμερα βρίσκεται στην Πολωνία, στο στρατόπεδο εργασίας Μπρούννιτς, που σήμερα βρίσκεται στην Τσεχική Δημοκρατία.

Οι συλλέκτες Eric Gazin και Gary Zimet πουλούν τη λίστα για λογαριασμό ενός ανώνυμου πελάτη στο Ισραήλ, ο οποίος αγόρασε τη λίστα το 2011.

«Δεν μπορεί να φανταστεί κανείς ένα πιο οδυνηρό και ιστορικό κειμήλιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για την ευκαιρία της ζωής σας να αποκτήσετε ένα αντικείμενο πραγματικά απίστευτου μεγέθους», έγραψε ο Zimet στην ιστοσελίδα του Moments in Time, όπου πωλείται.

Αυτές οι πρώτες λίστες δεν υπάρχουν πλέον, αλλά μια δεύτερη έκδοση που συντάχθηκε από τον Poldek Pfefferberg μόλις οι Εβραίοι του Σίντλερ έφτασαν στο εργοστάσιο στις 21 Οκτωβρίου 1944, επιβιώνει

Ο Όσκαρ Σίντλερ το 1947 / Photo: Wikimedia Commons

Αυτή τη λίστα ποιος θα την πάρει;

Η λίστα είχε βγει προς πώληση δύο φορές στο παρελθόν, μία φορά στο eBay το 2013 για 3 εκατομμύρια δολάρια και το 2017 για 2,4 εκατομμύρια δολάρια, αλλά ποτέ δεν προσέλκυσε ούτε μία προσφορά.

Οι Gazin και Zimet ελπίζουν ότι η μειωμένη τιμή θα ωθήσει τελικά έναν πλούσιο συλλέκτη να αποκτήσει το εξαιρετικά σπάνιο έγγραφο.

Ο Zimet και ο οίκος δημοπρασιών του είναι γνωστοί για το γεγονός ότι έβγαλαν προς πώληση τα αυτοκίνητα μέσα στα οποία πυροβολήθηκαν οι ράπερ Tupac και Notorious B.I.G. το 2018.

Είχε επίσης μηνυθεί από τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο, το 2014, για μια υπογεγραμμένη φωτογραφία του ηθοποιού με τον Νέλσον Μαντέλα που δεν έφτασε ποτέ στον Ντι Κάπριο αλλά ισχυρίστηκε ότι ήταν δική του.

Δείτε το βίντεο 

Οι πρώτες λίστες δεν υπάρχουν, πλέον

Οι πρώτες λίστες του Σίντλερ δημιουργήθηκαν από τον Μαρσέλ Γκόλντμπεργκ τον Οκτώβριο του 1944, η μία με 700 άνδρες και η άλλη με 300 γυναίκες, οι οποίοι επρόκειτο να μεταφερθούν στο νέο εργοστάσιο.

Ο Σίντλερ κρατούνταν τότε από τους Ναζί για μία από τις πολλές δωροδοκίες που πλήρωνε σε αξιωματικούς των SS, αλλά είχε δώσει εντολή να συνταχθούν οι λίστες.

Αυτές οι πρώτες λίστες δεν υπάρχουν πλέον, αλλά μια δεύτερη έκδοση που συντάχθηκε από τον Poldek Pfefferberg μόλις οι Εβραίοι του Σίντλερ έφτασαν στο εργοστάσιο στις 21 Οκτωβρίου 1944, επιβιώνει.

Άλλοι κατάλογοι δημιουργήθηκαν με την πάροδο του χρόνου, καθώς προστέθηκαν περισσότερα ονόματα ή χρειάστηκε να ξαναγραφούν και να παραδοθούν στους Ναζί αξιωματούχους κατά τις χαοτικές τελευταίες ημέρες του πολέμου.

Η έκδοση που διατίθεται προς πώληση γράφτηκε στις 18 Απριλίου 1945 από τον Itzhak Stern, έναν Εβραίο κρατούμενο που χρημάτισε λογιστής του Σίντλερ και τον οποίο υποδύεται ο Ben Kingsley στην ταινία.

Ο ηρωισμός του Σίντλερ μέχρι τη δημοσίευση του βιβλίου είχε σε μεγάλο βαθμό χαθεί στο χρόνο εκτός της μνήμης των Εβραίων που έσωσε και των οικογενειών τους

Photo: YouTube

Ανακαλύφθηκε στη Βιβλιοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ τον Απρίλιο του 2009

Το 14σέλιδο έγγραφο κατονομάζει 801 άνδρες, μαζί με τις ημερομηνίες και τους τόπους γέννησής τους, και ήταν ο προτελευταίος από τους επτά καταλόγους που συντάχθηκαν.

Ο Stern, ο οποίος πέθανε το 1969, το έδωσε στον ανιψιό του και από εκεί πέρασε από τα χέρια συλλεκτών μέχρι να το αποκτήσει ο σημερινός του ιδιοκτήτης.

Ένα καρμπόν αντίγραφο του ίδιου καταλόγου, που είχε φτιαχτεί για φύλαξη περίπου την ίδια εποχή, ανακαλύφθηκε στη Βιβλιοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ τον Απρίλιο του 2009.

Αυτό το αντίγραφο της λίστας χρησιμοποιήθηκε από τον Αυστραλό συγγραφέα Thomas Keneally για να γράψει την Κιβωτό του Σίντλερ, το ιστορικό μυθιστόρημα μυθοπλασίας, του 1982, στο οποίο βασίζεται η ταινία.

Ο Pfefferberg, ο οποίος αναφέρεται ως εργαζόμενος με αριθμό 173, παρέδωσε στον Keneally το αντίγραφο του καταλόγου το 1980 και τον έπεισε να αφηγηθεί για πρώτη φορά την ιστορία του Σίντλερ.

Ο ηρωισμός του Σίντλερ μέχρι τη δημοσίευση του βιβλίου είχε σε μεγάλο βαθμό χαθεί στο χρόνο εκτός της μνήμης των Εβραίων που έσωσε και των οικογενειών τους.

Οι 13 κιτρινισμένες, εύθραυστες σελίδες βρέθηκαν από το προσωπικό της βιβλιοθήκης ανάμεσα σε σημειώσεις έρευνας και αποκόμματα γερμανικών εφημερίδων σε ένα από τα έξι κιβώτια με την περιουσία του Keneally που αγόρασε η βιβλιοθήκη το 1996 χωρίς να γνωρίζει ότι υπήρχε.

Δεν ήταν αυτή η αρχική πρόθεση του Σίντλερ

Μια άλλη εκδοχή του καταλόγου, που συντάχθηκε από τους διαχειριστές των ναζιστικών στρατοπέδων στο Μπρούννλιτς, μαζί με τον συνοδευτικό κατάλογο 291 γυναικών, φυλάσσεται στο Μνημείο Yad Vashem στην Ιερουσαλήμ.

Η τέταρτη σωζόμενη έκδοση του καταλόγου, που έγινε την 1η Απριλίου 1945, βρίσκεται στο Μουσείο Ολοκαυτώματος στην Ουάσιγκτον.

Ο Σίντλερ ήταν Γερμανός κατάσκοπος που συνέλεγε πληροφορίες στην Πολωνία και την Τσεχοσλοβακία πριν από τον πόλεμο και έγινε πλούσιος επιχειρηματίας. Μέλος του ναζιστικού κόμματος με κάρτα -όπως έπρεπε να είναι όλοι οι επιτυχημένοι Γερμανοί- δεν ξεκίνησε προσπαθώντας να βοηθήσει τους Εβραίους.

Αρχικά πείστηκε να χρησιμοποιήσει εβραϊκό εργατικό δυναμικό από τον Πολωνοεβραίο Αβραάμ Μπάνκιερ, επειδή δεν θα χρειαζόταν να τους πληρώνει.

Με την πάροδο του χρόνου, ο Σίντλερ άρχισε να νοιάζεται για τους Εβραίους που δούλευαν γι’ αυτόν και αηδίασε με τις μαζικές δολοφονίες που διέπρατταν οι Ναζί.

Μέχρι το τέλος του πολέμου είχε ξοδέψει όλη του την περιουσία

Έφτιαξε ένα στρατόπεδο μέσα στο χώρο του εργοστασίου, όπου το εργατικό δυναμικό του σιτιζόταν σωστά και είχε καλή μεταχείριση ενώ προστατευόταν από την εξόντωση.

Ο Σίντλερ τους κρατούσε ασφαλείς δωροδοκώντας τους αξιωματικούς των SS τόσο με μετρητά όσο και με είδη πολυτελείας που αποκτούσε στη μαύρη αγορά, και οι απαιτήσεις γίνονταν όλο και πιο ακριβές.

Μέχρι το τέλος του πολέμου είχε ξοδέψει ολόκληρη την περιουσία του και μετά από λίγα χρόνια μετακόμισε στην Αργεντινή και προσπάθησε να ασχοληθεί με την πτηνοτροφία, αλλά χρεοκόπησε.

Επέστρεψε στη Δυτική Γερμανία και αφού τα νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα απέτυχαν, στηρίχθηκε στην οικονομική υποστήριξη των Schindlerjuden, των Εβραίων που έσωσε.

Ο Σίντλερ πέθανε από ηπατική ανεπάρκεια στις 9 Οκτωβρίου 1974 και ετάφη στο όρος Σιών στην Ιερουσαλήμ. Το Ισραήλ τον ανακήρυξε Δίκαιο μεταξύ των Εθνών, ένα βραβείο για μη Εβραίους που διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να σώσουν Εβραίους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.