«Κάτω η πατριαρχία» α λα νοτιοκορεατικά

Όπως και άλλοι οικογενειοκρατούμενοι επιχειρηματικοί κολοσσοί στη Νότια Κορέα, έτσι και στον πολυεθνικό όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων LG ισχύει ένα πατριαρχικό μοντέλο διαδοχής στην «κεφαλή» του.

Από ιδρύσεώς του, το 1947, διοικείται από διαδοχικές γενιές της οικογένειας Κου. Κατά παράδοση, λοιπόν, τα «ηνία» περνούν στον μεγαλύτερο γιό του προέδρου του ομίλου.

Αυτός ο κανόνας διαδοχής στην εταιρική ηγεσία βάσει αίματος και φύλου διατηρήθηκε έως τώρα «ζωντανός» με βασικό, πλην έωλο επιχείρημα ότι θα απέτρεπε διαμάχες.

Είναι τόσο βαθιά ριζωμένος στη νοτιοκορεατική επιχειρηματική κουλτούρα, που ο προηγούμενος πρόεδρος του LG Group, ο Κου Μπον-Μου, επέλεξε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 να υιοθετήσει τον μεγαλύτερο γιό του αδελφού του, σε αναπλήρωση του μοναχογιού που ο ίδιος είχε χάσει σε ατύχημα το 1994.

Αυτό παρά το είχε ήδη μια κόρη. Ή το ότι απέκτησε μια δεύτερη μετά.

Έτσι, όταν ο Κου Μπον-Μου πέθανε το 2018, σε ηλικία 73 ετών, δεν άφησε καν διαθήκη. Είχε επιλέξει τον άρρενα διάδοχο για μια τέταρτη «βελούδινη» μετάβαση του ομίλου στην επόμενη εποχή.

Όπερ και εγένετο, με την κληρονομική μετακύλιση της προεδρίας στον 40χρονο θετό γιό-ανιψιό Κου Κουάνγκ-Μο.

Όμως αυτή τη φορά τα πράγματα δεν κύλησαν ομαλά.

Αν και κάθε άλλο παρά έμειναν «στον άσσο», η χήρα του εκλιπόντος προέδρου και οι δύο κόρες του, οι Γιον-Τσανγκ και Γιον-Σου, έχουν προσφύγει δικαστικά εγείροντας διεκδικήσεις.

Εξέλιξη που έρχεται μεν μεταχρονολογημένα, σχεδόν τέσσερα μετά τη διαδοχή, πλην όμως δεν εξέπληξε πολλούς.

Με σχεδόν συμπληρωμένο το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, οι πατριαρχικές παραδόσεις στον επιχειρηματικό κόσμο της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας στην Ασία θεωρούνται το λιγότερο αναχρονιστικές.

Η δε έκβαση της υπόθεσης πιθανόν να έχει ευρύτερες επιπτώσεις και σε άλλες επιχειρήσεις της Νότιας Κορέας, που ελέγχονται από ισχυρές οικογένειες και εφαρμόζουν μέχρι και σήμερα πολιτικές κληρονομικού αποκλεισμού σε βάρος των  γυναικών.

LG refutes claims by chairman’s mother, sisters in NYT interviewhttps://t.co/Txy36LCJEq pic.twitter.com/YqKlb4giD4

— The Korea Times (@koreatimescokr) December 19, 2023

Κληρονομιά με «αγκάθια»

Πρωτοφανής στην 76χρονη ιστορία του LG Group, αλλά όχι στον επιχειρηματικό κόσμο της Νότιας Κορέας, η διαμάχη έχει κατ’ αρχάς στο επίκεντρο μια τεράστια κληρονομιά.

Εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένου του 11,28% των μετοχών του ομίλου, που κατείχε ο «πατριάρχης» Κου Μπον-Μου.

Στο «κάδρο» όμως μπαίνει επίσης και το πατριαρχικό μοντέλο διαδοχής.

Βάσει αυτού, της συντηρητικής κορεατικής παράδοσης και ενός ιδιωτικού συμφωνικού, ο θετός γιος και διάδοχος της επιχειρηματικής δυναστείας των Κου ανέλαβε την υποχρέωση να φροντίζει για την οικονομική ευμάρεια των υπόλοιπων μελών της οικογένειας, αλλά και να πληρώσει ολόκληρο τον βαρύ φόρο κληρονομιάς.

Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, ο Κουάνγκ-Μο κληρονόμησε το 8,67% των μετοχών, αξίας άνω του μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Η μεγάλη κόρη -σήμερα επικεφαλής φιλανθρωπικού οργανισμού του ομίλου- πήρε το 2,01% των μετοχών, η μικρή το 0,51% και μηδέν η χήρα.

Επιπλέον κληρονόμησαν περιουσία αξίας περίπου 380 εκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων, ακινήτων και έργων τέχνης.

Κάπως έτσι κύλησαν οι μήνες και τα χρόνια, μέχρι που το 2021 η μεγαλύτερη κόρη πληροφορήθηκε ότι -αν και πάμπλουτη- μια τράπεζα απέρριψε αίτησή της για πιστωτική κάρτα, λόγω υπερβολικών δανείων.

Όπως δήλωσε η ίδια, η αδελφή της και η μητέρα τους στους New York Times, διαπίστωσαν κατόπιν εορτής ότι είχαν «φεσωθεί» φόρο κληρονομιάς και δάνεια έναντι των μετοχών τους στην LG.

Κατέθεσαν αγωγή, ανοίγοντας μια πολύκροτη στη Σεούλ υπόθεση, η επόμενη φάση της οποίας έχει οριστεί για τις 23 Ιανουαρίου.

Κατηγορούν τον Κουάνγκ-Μο και τα στελέχη της LG για εξαπάτηση και κλοπή.

Τώρα διεκδικούν αναδιανομή της κληρονομίας σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο στη Νότια Κορέα.

Αυτός ορίζει ισόποση μοιρασιά στα τέκνα, ενώ σε περίπτωση που ο εκλιπών δεν αφήσει διαθήκη -όπως ισχύει εν προκειμένω- η κληρονομιά της χήρας θα πρέπει να είναι 1,5 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή που παίρνει έκαστο παιδί.

Διαδοχικές… προκλήσεις

«Η διανομή της περιουσίας του εκλιπόντος προέδρου και η πληρωμή των φόρων κληρονομιάς έγιναν με νομικά δεσμευτική συμφωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας», σχολίασε σε ανακοίνωση η εταιρεία.

Απ’ όταν ξέσπασε η διαμάχη, εν τω μεταξύ, εκπρόσωποί της  τόνισαν ότι δεν θα ανεχθούν καμία ενέργεια που θα κλονίσει την οικογενειακή παράδοση και τα διαχειριστικά δικαιώματα του ομίλου.

Όμως το βασικό ζήτημα στη νομική υπόθεση παραμένει ακόμη εκκρεμές. Έγκειται στο εάν η συμφωνία για τα κληρονομικά μερίδια επιτεύχθηκε νόμιμα.

Σε περίπτωση που οι ενάγοντες κερδίσουν την υπόθεση, το μερίδιο του Κουάνγκ-Μο θα συρρικνωθεί, από 15,95% που είναι σήμερα, στο 9,71%.

Η χήρα του εκλιπόντος προέδρου θα λάβει 7,96% των μετοχών, η μεγαλύτερη κόρη το 3,42% και η μικρότερη το 2,72%. Και οι τρεις μαζί ξεπερνούν, κοντολογίς, το 14%…

Οι ίδιες πάντως ανέφεραν στους NYT ότι δεν εποφθαλμιούν τον έλεγχο του ομίλου.

Ακόμη κι έτσι, ωστόσο, η υπόθεση έρχεται να ρίξει νέο φως στις κραυγαλέες -φυλετικές και μη- ανισότητες που αντιπροσωπεύουν οι λεγόμενες «Τσάεμπολς».

Ήτοι οι ισχυρότεροι οικογενειακοί επιχειρηματικοί όμιλοι της Νότιας Κορέας, που ασκούσαν και συνεχίζουν να ασκούν τεράστια επιρροή σχεδόν σε κάθε τομέα της 10ης μεγαλύτερης οικονομίας σε ονομαστικό ΑΕΠ παγκοσμίως.

Ορισμένες έχουν ήδη συνδεθεί με πολιτικά και οικονομικά σκάνδαλα, που προκάλεσαν λαϊκή κατακραυγή στη χώρα.

Τώρα, όλο και περισσότερες από όσες παραμένουν προσδεδεμένες στο πατριαρχικό «δόγμα» διαδοχής βρίσκονται αντιμέτωπες με  θηλυκά μέλη της οικογένειας, που δεν θέλουν να μείνουν στο περιθώριο.

Έχουν ξεσπάσει σχετικές διαμάχες για παράδειγμα στη Samsung και στην εταιρεία εσωρούχων BYC, ενώ στον πολυεθνικό όμιλο SK εκφράστηκαν φόβοι ότι ένα διαζύγιο θα μπορούσε να επηρεάσει τη θέση του προέδρου.

Πέρα πάντως από διαμάχες κληρονομιάς και διαδοχής, ανάλογες υποθέσεις επαναφέρουν στη δημόσια σφαίρα τη συζήτηση -μαζί με αυτή για το αναχρονιστικό πατριαρχικό μοντέλο- την ανάγκη μεταρρυθμίσεων των πανίσχυρων «Τσάεμπολς», με μεγαλύτερη διαφάνεια λειτουργίας και χωρίς αποκλεισμούς.