Διάδοχος του Πούτιν μια… Πούτινα

Ενώ στη Ρωσία λογοκρινόταν όποιος τολμούσε να θίξει το ζήτημα των νεκρών στρατιωτών στο ουκρανικό μέτωπο, ξαφνικά το καλοκαίρι του 2023, εκατομμύρια Ρώσοι είδαν στις τηλεοράσεις Ρώσους κλαμένους στρατιώτες με τις μητέρες τους γύρω από μια… γυναίκα, που τους έδινε κουράγιο.

Για πολλούς, τέτοια καμώματα θα έβαζαν, ίσως, σε άσχημους μπελάδες τόσο τα ΜΜΕ όσο άτομα που θα τολμούσαν να ξύσουν πληγές στον ρωσικό λαό για τον πόλεμο.

Για τον επίκουρο καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Ντονγκσέο στη Νότια Κορέα Κρις Μαντέι, η συγκεκριμένη κυρία, όχι μόνο δεν θα έβλεπε ποτέ Ρώσους πράκτορες να την «μαζεύουν», αλλά σύμφωνα με εκτενή ανάλυσή του στο Νational Interest  είναι πιθανό να έρθει η μέρα που θα διοικεί τους πάντες και τα πάντα στην Ρωσία.

Πρόκειται για την Άννα Πούτινα, πρώτη εξαδέλφη του ισχυρότερο ανθρώπου στη Ρωσία τα τελευταία 25 χρόνια και έναν από τις ισχυρότερους του πλανήτη, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η φαινομενικά «άτακτη» που κάποτε είχε απομακρυνθεί από τον ξάδελφό της, είναι σήμερα επικεφαλής του νεοϊδρυθέντως ιδρύματος Υπερασπιστές της Πατρίδας (DFF) το οποίο απολαμβάνει εντυπωσιακής θετικής κάλυψης από τα ρωσικά ΜΜΕ.

Ο Πούτιν μίλησε με θετικά λόγια για την Άννα και το Ίδρυμα στη συνέντευξη Τύπου του στις 14 Δεκεμβρίου: «Όσο για το Ίδρυμα λειτουργεί καλά. Υπάρχει μια δυνατή ομάδα ανθρώπων. Συναντήθηκα με τη διευθύντρια, Άννα Ευγενίεβνα Τσιβιλίοβα, και επισκέφτηκα ένα περιφερειακό υποκατάστημα [στο Veliky Novgorod]. Αυτοί οι άνθρωποι είναι υπέροχοι και πολύ παθιασμένοι με αυτή τη θετική δουλειά».

Η ίδια κάνει αυτό που δεν μπορούν οι ρωσικές ελίτ: να δημιουργήσει ένα ευρύ φάσμα πελατειακών δεσμών σε όλα τα επίπεδα της ρωσικής κοινωνίας.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει πλέον εμπιστευτεί στην Άννα ένα κρίσιμο καθήκον να ασχοληθεί με τους χιλιάδες βετεράνους που επέστρεψαν και τις οικογένειες των πενθούντων. «Ο κύριος στόχος του ταμείου [Βετεράνων] είναι να βοηθήσει όλους όσους επιστρέφουν σπίτι από το μέτωπο να κοινωνικοποιηθούν, να προσαρμοστούν και να επιστρέψουν σε μια ειρηνική, δημιουργική ζωή. Αυτή η διαδικασία πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις αποχρώσεις. Η δουλειά μας είναι να μην χάσουμε ούτε μια λεπτομέρεια από τη ζωή τους και να βοηθήσουμε τους βετεράνους και τις οικογένειές τους για όσο διάστημα χρειαστεί» έχει δηλώσει η Πούτινα.

Έχει ήδη ανοίξει 89 κέντρα σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ρωσίας και της κατεχόμενης Ουκρανίας. Έχει λάβει 445.000 αιτήματα και, καυχιέται, έχει εκπληρώσει 354.000 από αυτά) Στις 22 Σεπτεμβρίου 2023, η ρωσική κυβέρνηση διέθεσε πάνω από 5 δισ. ρούβλια (55 εκ. δολ.) στο ταμείο της.

Γιατί όμως να εμπιστευτεί ο Πούτιν τη συγκεκριμένη γυναίκα και που μπορεί να οδηγεί αυτό μακροπρόθεσμα.

Από ψυχίατρος… τσαρίνα του άνθρακα

Η 50χρονη Άννα Πούτινα (Τσιβιλίοβα) κάποτε είχε απομακρυνθεί από τον εξάδελφό της. Ο πατέρας της Άννας, Ευγένιος, γεννημένος το 1933, μεγάλωσε στο στενό περιβάλλον του Στάλιν και έγινε γιατρός ουρολόγος. Εργάστηκε στην κλωστοϋφαντουργική πόλη Ivanovo από το 1970 έως το 2000, όπου μεγάλωσε τα παιδιά του, Άννα (γεννήθηκε το 1972) και Μιχαήλ (γεννήθηκε το 1967), για να γίνουν γιατροί.

Το 1996, η Άννα άρχισε να εργάζεται ως ψυχίατρος σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα, το Bogorodskoie, πολύ έξω από το Ιβάνοβο.

H χαρισμαστική Άννα Πούτινα

Η Άννα γνώρισε τον ξάδελφό της Πούτιν σε οικογενειακά ταξίδια στο Λένινγκραντ τη δεκαετία του 1980. Όταν ο Βλαντιμίρ έγινε πρόεδρος, η οικογενειακή της περιουσία ήδη ευημερούσε και το το 2002, η Άννα έφυγε οριστικά από το Ιβάνοβο.

Στη Μόσχα, πήρε πτυχία στο Μάνατζμεντ από το «Πανεπιστήμιο Φιλίας των Λαών Πατρίς Λουμούμπα» και το Κρατικό Πανεπιστήμιο Διοίκησης. Μαζί με τον αδελφό της Μιχαήλ, ξεκίνησε την κερδοφόρα επιχείρηση παραγγελίας ιατρικού εξοπλισμού για κρατικά νοσοκομεία στην εταιρεία Medtekhsnab.

Μετά το διαζύγιο από τον πρώτο της σύζυγο, η Άννα παντρεύτηκε τον αξιωματικό Σεργκέι Τσιβίλιοφ το 2007, ο οποίος μετά την πτώση της ΕΣΣΔ ενεπλάκη με επιτυχία σε επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον άνθρακα.

Παρά το γεγονός ότι δεν είχε εμπειρία σε βιομηχανίες εξόρυξης ορυκτών, ο Πούτιν φρόντισε να διοριστεί ο Σεργκέι Τσιβίλιοφ πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της μεγάλης επιχείρησης παραγωγής άνθρακα, Kolmar. Σε ένα θολό σύνολο περιστατικών το 2018, ο Τσιβίλιοφ έγινε κυβερνήτης της περιοχής Kemerovo και μεταβίβασε τα περιουσιακά του στοιχεία και τις ευθύνες διαχείρισης στην Άννα.

Εξηγώντας την εκπληκτική μετακίνησή της από ψυχίατρο σε προϊστάμενο άνθρακα, η Άννα δήλωσε: «Στην οικογένεια, πάρθηκε μια απόφαση».

Αυτές οι μηχανορραφίες ήταν μέρος του μεγάλου σχεδίου του Πούτιν να αντικαταστήσει τις ανεξάρτητες περιφερειακές ελίτ με αξιόπιστους «υπολοχαγούς», λέει ο Μαντέι. Χάρη στις κρατικές επιδοτήσεις και τους χειρισμούς της, η παραγωγή άνθρακα 15πλασιάστηκε σε επτά χρόνια και η Kolmar μετατράπηκε σε μια γιγάντια επιχείρηση που απλώθηκε σε ολόκληρη τη Ρωσία.

Κάνει ότι δεν μπορούν οι ρωσικές ελίτ

Παράλληλα, η Πούτινα χρησιμοποίησε αποτελεσματικά το φιλανθρωπικό της έργο για να ενισχύσει το πολιτικό της δίκτυο. Για παράδειγμα, διοργανώνει τακτικά το «International Women’s Fora» στο Κεμέροβο. Τα τυπικά θέματα επικεντρώνονται στον «ρόλο των γυναικών στις βιομηχανικές περιοχές» και στην «αντιμετώπιση του κορονοϊού». Τα συνέδριά της προσελκύουν χιλιάδες συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων και οι σύζυγοι των περιφερειακών ηγετών.

Η ίδια μπορεί να βασιστεί στο δίκτυο Πούτιν. Ο αδερφός της Άννας, Μιχαήλ, υπηρετεί ως επόπτης του προέδρου στη Gazprom. Ο Ιγκόρ Πούτιν και ο γιος του Ρομάν έχουν εμπλακεί σε διάφορους επιχειρηματικούς τομείς και σε ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με το δημοσίευμα του National Interest.

Η σύντροφος του Πούτιν, Αλίνα Καμπάεβα, επιβλέπει μια τεράστια αυτοκρατορία των ΜΜΕ. Η κόρη του Πούτιν, Katerina Tikhonova, επιβλέπει τις επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και τη βιοτεχνολογία.

Έτσι, το ότι ο Πούτιν θα στραφεί στην Άννα δεν προκαλεί έκπληξη, σύμφωνα με τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Ντονγκσέο. Η ίδια έχει επιδείξει υψηλό επίπεδο ικανοτήτων στην ρωσική βιομηχανία άνθρακα, και μάλιστα ξεχωρίζει ανάμεσα στις ελίτ, καθώς ως επικεφαλής του Ιδρύματος, έχει σφυρηλατήσει ισχυρούς δεσμούς με στρατιωτικές και περιφερειακές ελίτ.

Είναι σημαντικό ότι η Πούτινα είναι η μόνη πολιτική προσωπικότητα που αντιμετωπίζει δημόσια τις συνέπειες από την εξέγερση του Ομίλου Βάγκνερ τον Ιούνιο. Ενώ τα ρωσικά ΜΜΕ αποφεύγουν το όνομα «Βάγκνερ», η Άννα Πούτινα πάει κόντρα, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή. Η ίδια δήλωσε: «Όλοι οι βετεράνοι της ειδικής επιχείρησης είναι ήρωες της εποχής μας. Όλοι οι υπερασπιστές της Πατρίδας πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα, ανεξάρτητα από το καθεστώς τους.

Η ίδια κάνει αυτό που δεν μπορούν οι ρωσικές ελίτ: να δημιουργήσει ένα ευρύ φάσμα πελατειακών δεσμών σε όλα τα επίπεδα της ρωσικής κοινωνίας. Διασχίζοντας ολόκληρη τη χώρα για να χτίσει τα κέντρα βετεράνων της, έχει φροντίσει να παρουσιάσει τις συναντήσεις της με τις περιφερειακές ελίτ. Ως μέρος του κοινωνικού αποτυπώματος της οργάνωσής της, εμφανίζεται με εξέχουσες πολιτιστικές προσωπικότητες, από τον διευθυντή θεάτρου Βλαντιμίρ Κέχμαν μέχρι τη χήρα του διάσημου κορυφαίου ηθοποιού Ιωσήφ Κομπζόν.

Η Πούτινα διασφαλίζει ότι τα μηνύματά της τελειώνουν πάντα με μια εμπνευσμένη και ελπιδοφόρα νότα. Εν ολίγοις, η οργάνωση βετεράνων της Άννας Πούτινα της παρέχει ένα ισχυρό πολιτικό εφαλτήριο, εκτιμά ο Μαντέι.

Τα κίνητρα του Πούτιν

Δεδομένου ότι ο πρόεδρος Πούτιν έχει επιβεβαιώσει την υποψηφιότητά του για πέμπτη θητεία, σύμφωνα με τον διευθυντή της CIA Ουίλιαμ Μπερνς ο Πούτιν ήταν «πολύ υγιής» και τα περι αντιθέτου ήταν απλά φήμες των αντιπάλων του.

Ωστόσο, για τον Κρις Μαντέι, όσο να είναι στην ηλικία του η υγεία κάτι εύθραυστο και ως εκ τούτου θα ήταν συνετό να κάνει κανείς σκέψεις για την διαδοχή του. «Ίσως το πιο σημαντικό, εναπόκειται σε κάθε αυταρχικό ηγέτη να παρουσιάσει νέες και σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες στο κοινό για να εξασφαλίσει την αίσθηση της σταθερότητας του τρέχοντος συστήματος». Όπως και ο Γέλτσιν, ο Πούτιν χρειάζεται διάδοχο που να προστατεύει τα συμφέροντα της «οικογένειας».

Για αυτό και ο Κρις Μοντεράι, πιστεύει ότι ο Πούτιν ίσως έχει σκεφτεί σοβαρά ότι δεν υπάρχει καλύτερος για να εμπιστευτεί κανείς για την προστασία της οικογένειάς και των συμφερόντων της από ένα μέλος της. Έτσι, η Άννα Πούτινα, για τον επίκουρου καθηγητή έχει μοναδικές προοπτικές.

Μια μελλοντική πρόεδρος;

Τα ρωσικά ΜΜΕ την παρουσιάζουν ως αποτελεσματική μάνατζερ που ενοποιοί τεχνοκράτες, υπηρεσίες πληροφοριών και στρατιωτικές ελίτ.

Πολλοί αναλυτές στη Δύση θεωρούν ότι ο Πούτιν μέχρι σήμερα δεν είχε εντοπίσει κάποιον ικανό και πιστό ώστε να διασφαλίσει την προσωπική ασφάλεια και τα περιουσιακά στοιχεία της οικογένειάς του και των συντρόφων του. Ίσως, λοιπόν, βλέπει αυτές τις ικανότητες στην ξαδέλφη του.

Ένας διάδοχος δεν μπορεί να είναι εικονικός, τύπου Μεντβέντεφ, ή να εκπροσωπεί στενά συμφέροντα –πχ Νικολάι Πατρούσεφ, Ιγκόρ Σετσίν- σύμφωνα με τον Μαντέι, αλλά θα πρέπει να είναι της επόμενης γενιάς για να διασφαλίσει τη συνέχεια της εξουσίας και της πολιτικής, η ουσία του σχεδίου του Πούτιν.

Παρά το γεγονός ότι φρόντισε να περιορίσει την εμβέλεια όλων των υφισταμένων του, ο Βλαντιμίρ φαίνεται ότι έκανε την Άννα Πούτινα τη μοναδική φιγούρα που επιτρέπεται να επεκτείνει την επιρροή της σε μεγάλους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας και του πολιτισμού. Αυτό είναι που κάνει την περίπτωσή της τόσο συναρπαστική, για τον Μαντέι.

Σε πολλούς αναλυτές αρέσει να αντιλαμβάνονται το Κρεμλίνο ως οργάνωση μαφίας. Υπάρχει αλήθεια σε αυτή τη μεταφορά, αλλά είναι ελλιπής. Πιστεύουμε ότι ο καλύτερος τρόπος να σκεφτούμε τη ρωσική διακυβέρνηση είναι ως μια τεράστια ειδική επιχείρηση πληροφοριών.

Αν ο επίκουρος καθηγητής έχει δίκιο για την Άννα Πούτινα, «τότε το Κρεμλίνο επιδιώκει να παρατείνει τη δυναστεία Πούτιν για άλλη μια γενιά».