Όταν οι συντηρητικοί Αμερικάνοι της δεκαετίας του ’60 «υμνούσαν» την πολυσυντροφικότητα

Στην 1η σεζόν της σειράς «Succession» του HBO, μια πλούσια κληρονόμος, η Shiv Roy (Sarah Snook) εξέπληξε τον σύντροφο της, Tom Wambsgans (Matthew Macfadyen), καθώς μοιράστηκε τις αμφιβολίες της περί πολυσυντροφικότητας – τη νύχτα του γάμου τους.

Ο Gleason υποστηρίζει, με πειστικό τρόπο, ότι η σύγχρονη πολυγαμία ως ένα σύνολο ιδεών και πρακτικών διατυπώθηκε από τους υποστηρικτές της ελεύθερης αγάπης που έτειναν να θέλουν η αγάπη να είναι τόσο ελεύθερη όσο και η αγορά

«Απλώς αναρωτιέμαι αν υπάρχει η δυνατότητα να υπάρξει κάτι διαφορετικό από την πορεία προς το θάνατο», εξομολογείται, φορώντας ακόμα το νυφικό της.

Αποφασισμένος να παντρευτεί, ο Tom προσποιείται ότι είναι σύμφωνος με το όλο θέμα, αλλά, μια σεζόν αργότερα, κάνει πίσω όχι μόνο σε ένα τρίο πάνω στο οικογενειακό γιοτ, αλλά και από τη συμφωνία συνολικά, ισχυριζόμενος ότι η Shiv τον «παρέσυρε» «σε μια εμπορική συμφωνία ελεύθερου γαμ***ου με ανοιχτά σύνορα».

Η τηλεόραση αγαπάει το δράμα

Μια σύντομη έρευνα στη λαϊκή κουλτούρα, αποδεικνύει ότι ο Τομ, εκτός από την κριτική που ασκεί στον καπιταλισμό laissez-faire, το οικονομικό σύστημα όπου οι συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών δεν επηρεάζονται από την κρατική παρέμβαση, είναι πίσω από την εποχή του. Ο γάμος έχει γίνει πολύ δύσκολος τα τελευταία χρόνια. Όπου κι αν κοιτάξεις, η πόρτα που κλείνουν πίσω τους τα ζευγάρια όταν εισέρχονται στα άδυτα του γάμου μένει μισάνοιχτη.

Το 51% των ενηλίκων κάτω των τριάντα ετών δήλωσε στην Pew Research, το 2023, ότι ο ανοιχτός γάμος είναι «αποδεκτός» και το 20% όλων των Αμερικανών αναφέρει ότι πειραματίζεται με κάποια μορφή μη μονογαμίας

Η τηλεόραση, βαριεστημένη με τις παλιομοδίτικες σχέσεις, έχει αντικαταστήσει τη μοιχεία με ένα νεότερο μοντέλο, που εκμεταλλεύεται τις ελεύθερες σχέσεις για να δημιουργήσει δράμα.

Στη μυθοπλασία, η πολυσυντροφικότητα έχει εμφανιστεί σε μια σειρά από πρόσφατα βιβλία, όπως το «Luster» (2020), της Raven Leilani, το «Acts of Service» (2022), της Lillian Fishman, και το «Couplets» (2023) της Maggie Millner, το οποίο περιστρέφεται γύρω από τους πολυγαμικούς νεαρούς κατοίκους του Μπρούκλιν.

Τον Μάρτιο του 2023, η Gucci λάνσαρε το νέο της άρωμα, με μια διαφήμιση στην οποία πρωταγωνιστούσαν οι Julia Garner, Elliot Page και A$AP Rocky και οι οποίοι κοίταζαν με ερωτισμό ο ένας τα μάτια του άλλου, ενώ έπαιζε η μελωδία του αγαπημένου μπλουζ κομματιού της δεκαετίας του ’50, το «life Is But a Dream». Το βίντεο έφερε τη λεζάντα «Συν-δημιουργήστε έναν κόσμο πραγματικής ευτυχίας στη νέα καμπάνια Gucci Guilty».

«American Poly»

Σε κάποιο βαθμό, η τέχνη συμβαδίζει με τη ζωή. Το 51% των ενηλίκων κάτω των τριάντα ετών δήλωσε στην Pew Research, το 2023, ότι ο ανοιχτός γάμος είναι «αποδεκτός» και το 20% όλων των Αμερικανών αναφέρει ότι πειραματίζεται με κάποια μορφή πολυσυντροφικότητας. Τα εξωσυζυγικά «μπλεξίματα» του Γουίλ και της Τζάντα Πίνκετ Σμιθ αποτέλεσαν τροφή για τις εφημερίδες τα τελευταία δύο χρόνια. (Η Pinkett Smith διευκρίνισε βέβαια κάποτε ότι ο γάμος τους δεν είναι ανοιχτός – αλλά μια σχέση με διαφάνεια -) .

Το «American Poly», ένα νέο βιβλίο του ιστορικού Christopher M. Gleason, παρέχει κάποιες διευκρινίσεις για το πώς η πολυσυντροφικότητα άρχισε να «εισέρχεται» στις σχέσεις μας. Ο όρος «πολυγαμία») θεωρείται ότι επινοήθηκε το 1990, αλλά ο Gleason ανατρέχει στο παρελθόν για να συμπεριλάβει ποικίλες μορφές συναινετικής πολυσυντροφικότητας.

Οι φιλο-στρατιωτικές θέσεις του Jud ήταν αντιδημοφιλείς στους αριστερούς κύκλους

Το βιβλίο του Gleason δεν επιδιώκει να παρουσιάσει μια σφαιρική μελέτη πάνω στον ελεύθερο έρωτα στις ΗΠΑ, μια ιστορία που θα όφειλε να ανατρέξει στην υιοθέτηση του από τους σοσιαλιστές, τους μπίτνικς και τα queer άτομα.

Αντ’ αυτού, το «American Poly» εστιάζει πιο συγκεκριμένα στο κίνημα της πολυγαμίας μετά τη δεκαετία του ’60. Ο Gleason υποστηρίζει, με πειστικό τρόπο, ότι η σύγχρονη πολυσυντροφικότητα ως ένα σύνολο ιδεών και πρακτικών διατυπώθηκε από τους υποστηρικτές της ελεύθερης αγάπης που έτειναν να θέλουν η αγάπη να είναι τόσο ελεύθερη όσο και η αγορά.

Αντικομμουνιστής αλλά φιλελεύθερος;

Μια τέτοια προσωπικότητα ήταν ο Jud Presmont, ο ηγέτης του Kerista, ενός κινήματος για τον ελεύθερο έρωτα που έγινε γνωστό στο Σαν Φρανσίσκο τη δεκαετία του ’60, προκαλώντας τον θαυμασμό του Άλεν Γκίνσμπεργκ.

Οι οπαδοί του Kerista ήταν πιστοί, αν και συνδέονταν ερωτικά με έως και είκοσι τέσσερα άτομα. Για να αποφύγουν τη ρομαντική προσκόλληση και την κτητικότητα, αναφέρονταν σε αυτές τις ερωτικές φωλιές των εικοσιτεσσάρων ατόμων ως «best friend identity clusters, B.F.I.C»

Υπήρχαν δύο άτομα σε ένα κρεβάτι, αλλά με ένα εναλλασσόμενο πρόγραμμα ύπνου, εξασφάλιζαν ίσο χρόνο δεσμού μεταξύ των μελών των B.F.I.C.

Φωτογραφία: 2002-2012 Tom Winegar | kerista.com

Αν και οι Keristans είχαν κοινά εισοδήματα και μοιράζονταν τις ευθύνες φροντίδας των παιδιών, δεν ήταν σοσιαλιστές. Το πάθος του Presmont για την πολυγαμία συνδυαζόταν μόνο με την επιθυμία του να νικήσει τους Σοβιετικούς και να δει την Αμερική να θριαμβεύει επί του κομμουνισμού.

Ο Jud ήταν εθνικιστής και πρώην στρατιώτης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και υποστήριζε τη στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία του κινήματος ήταν κατά του πολέμου. Οι φιλο-στρατιωτικές θέσεις του Jud ήταν αντιδημοφιλείς στους αριστερούς κύκλους και πολλές φορές απογοήτευαν εκείνους που περίμεναν ότι ο Jud θα ήταν κεντροαριστερός.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 και του ’80, η ομάδα δημιούργησε ακόμη και αρκετές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας που νοίκιαζε υπολογιστές Macintosh με την ονομασία Utopian Technologies. Τα μέλη της πίστευαν ότι «η ελευθερία να κάνουν αυτό που έκαναν ήταν απόδειξη του μεγαλείου της Αμερικής», γράφει ο Gleason.

«Ήταν υπέρ της οικογένειας και υπέρ της πίστης»

Καθώς η αντίδραση στη σεξουαλική επανάσταση πήρε σάρκα και οστά τη δεκαετία του ’80, η πολυσυντροφικότητα προσαρμόστηκε στην εποχή. Ο Gleason αναφέρει την επίδραση ενός συγκεκριμένου προσώπου, της Ryam Nearing, μιας γυναίκας με ενδιαφέρον για το Kerista, η οποία εγκαταστάθηκε έξω από το Γιουτζίν του Όρεγκον με τους δύο «συζύγους» της.

Η Nearing είχε διαχωρίσει τη θέση της από το κίνημα για τα ζητήματα της οργανωμένης θρησκείας (βρήκε την Κερίστα τόσο δογματική όσο και τον καθολικισμό που είχε αφήσει πίσω της) και του ρομαντικού δεσμού. Ήθελε γάμο, έστω και με δύο άντρες.

«Η Nearing ήταν εξαιρετικά κατάλληλη για να αγωνιστεί για την ηθική μη μονογαμία μέσα στο πολιτισμικό κλίμα της εποχής», εξηγεί ο Γκλίσον. Ήταν υπέρ της οικογένειας και υπέρ της πίστης».

Το καλοκαίρι του 1986 οργάνωσε ένα συνέδριο, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως ένα «Σαββατοκύριακο γεμάτο με εργαστήρια, ταινίες, παιχνίδια, χορό και ομάδες συζήτησης». Τα θέματα περιλάμβαναν «συνεργατική ανατροφή των παιδιών», «μοίρασμα των χρημάτων» και «tantra».

Συντηρητισμός και πολυγαμία

Μαζί με την Deborah Anapol, μια κλινική ψυχολόγο που ειδικεύεται στην πολυγαμία, η Nearing έκανε τη πολυσυντροφικότητα το είδος του τρόπου ζωής που θα μπορούσατε να υιοθετηθεί ακόμα και από μια «παλαιομοδίτικη» οικογένεια. Το 1994, ο Nearing και η Anapol άρχισαν να εκδίδουν ένα περιοδικό με τίτλο Loving More. Στόχος τους ήταν να περιβάλουν το εγχείρημα της πολυγαμίας με μια γλώσσα που πίστευαν ότι θα είναι αρεστή στους mainstream.

Στην προσπάθεια τους να υπερασπιστούν τη πολυγαμία, τόνισαν την εμπιστοσύνη στην ειλικρίνεια, την προσωπική ευθύνη και έναν δομημένο κώδικα ηθικής. Αυτός ο συνασπισμός των polyamorous «δεν χλεύασε τον συντηρητικό σεβασμό στις οικογενειακές αξίες», γράφει ο Gleason.

«Αντίθετα, ενστερνίστηκαν τη συντηρητισμό ως προς τη σταθερότητα και τη δέσμευση, επαναδιατυπώνοντας τη διατήρηση πολλαπλών ερωτικών συντρόφων όχι ως αναίρεση των οικογενειακών αξιών, αλλά ως μια αναγκαία εξέλιξη στην οικογενειακή δυναμική που προστάτευε καλύτερα την οικογένεια από την αποξένωση, την απομόνωση και τις οικονομικές δυσκολίες της μετα-πυρηνικής εποχής».

Η μη μονογαμία θα μπορούσε να είναι το βοήθημα του πιστού / της πιστής συζύγου, υποστήριξαν, μια ανακουφιστική βαλβίδα που θα μπορούσε να αποτρέψει μια απογοητευμένη σύζυγο ή έναν σύζυγο από το να τινάξει στον αέρα ολόκληρο τον θεσμό.

*Με πληροφορίες από The New Yorker | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Love | Gaspar Noé