Μεταναστευτικό: Η κανονικοποίηση των ιδεών της Ακροδεξιάς

Από το Παρίσι μέχρι την Ουάσιγκτον, από τις Βρυξέλλες μέχρι το Λονδίνο, η μετανάστευση βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος με τρόπο που είχε να συμβεί χρόνια. Η ΕΕ μόλις συμφώνησε, έπειτα από χρόνια διαπραγματεύσεων, σε νέους, αυστηρότερους κανόνες.

Στη Γαλλία, Δεξιά και Ακροδεξιά κατάφεραν να επιβάλουν στην κυβέρνηση Μακρόν έναν νέο, σκληρό νόμο για τη μετανάστευση. Στη Γερμανία, ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Ολαφ Σολτς ανακοίνωσε: «Πρέπει να αρχίσουμε να απελαύνουμε σε μεγάλη κλίμακα».

Στη Σουηδία, εν μέσω ενός κύματος βίας των ναρκωτικών, ο Ουλφ Κρίστερσον δήλωσε τον Σεπτέμβριο: «Οδηγηθήκαμε εδώ εξαιτίας μιας ανεύθυνης μεταναστευτικής πολιτικής».

Στη Βρετανία, το νομοσχέδιο που προβλέπει απέλαση των αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα συνεχίζει την κοινοβουλευτική του πορεία. Στις ΗΠΑ, οι Ρεπουμπλικανοί εξαρτούν τη βοήθεια προς την Ουκρανία από περισσότερα κονδύλια για τη θωράκιση των συνόρων με το Μεξικό.

Αυτή η ατμόσφαιρα επικρατεί. Ενόψει μιας σειράς κρίσιμων εκλογών το 2024 (για το Ευρωκοινοβούλιο, σε αρκετά γερμανικά κρατίδια, πιθανότατα στη Βρετανία και φυσικά στις ΗΠΑ), οι μετριοπαθείς δυνάμεις (ένα ευρύ φάσμα που εκτείνεται από τη σοσιαλδημοκρατική Αριστερά μέχρι τη χριστιανοδημοκρατική Δεξιά) προσπαθούν να αναχαιτίσουν την άνοδο της Ακροδεξιάς με νέους νόμους για τη μετανάστευση.

Τελικά, όμως, την καταπολεμούν με τον τρόπο αυτόν ή την ενισχύουν;

Οι αριθμοί

Ας ξεκινήσουμε από τους αριθμούς. Στις χώρες του ΟΟΣΑ οι αιτήσεις για άσυλο ξεπέρασαν το 2022 τα δύο εκατομμύρια. Στην Ευρώπη εκτιμάται πως έφτασαν το ένα εκατομμύριο. Ο υψηλότερος των τελευταίων ετών ήταν και ο αριθμός των παράτυπων μεταναστών που κατάφεραν να διασχίσουν τη Μεσόγειο.

«Ναι, υπάρχει αύξηση. Δεν πρόκειται όμως για κάποια εκτόξευση» λέει στην ισπανική «El Pais» ο Φρανσουά Εράν, κάτοχος της έδρας «Μεταναστεύσεις και Κοινωνίες» στο Collège de France. «Το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται είναι πολύ προσβλητικό: κατακλυζόμαστε, η μετανάστευση είναι εκτός ελέγχου» προσθέτει αναφερόμενος στην ακροδεξιά ρητορική.

Υπάρχει όμως ένας φόβος στους πολίτες και σε αυτόν αναφέρθηκε ο Εμανουέλ Μακρόν όταν δήλωσε «αν κλείσουμε τα μάτια, πούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τη μετανάστευση, παίζουμε το παιχνίδι της Εθνικής Συσπείρωσης», όταν επεσήμανε ότι, για να καμφθεί η ακροδεξιά ψήφος, πρέπει να αντιμετωπιστεί «αυτό που την τροφοδοτεί».

Στον αντίποδα, η γαλλική Αριστερά τον κατηγόρησε ότι προετοιμάζει το έδαφος για την άνοδο της Μαρίν Λεπέν στη εξουσία – η ίδια χαρακτήρισε άλλωστε ως «ιδεολογική νίκη» το νομοσχέδιο που εξετάζεται πλέον από το Συνταγματικό Συμβούλιο καθώς και ο γάλλος πρόεδρος και η πρωθυπουργός του αναγνωρίζουν ότι εμπεριέχει αντισυνταγματικές διατάξεις. Το ένα πέμπτο των βουλευτών του Μακρόν είπε «όχι» σε αυτό, καταψηφίζοντάς το ή απέχοντας από την ψηφοφορία.

Μετανάστευση… μια λέξη-πασπαρτού

«Αραγε το να ενστερνίζεσαι τους φόβους των Γάλλων τους καθησυχάζει; Πιστεύω ότι, αντίθετα, τους δίνει ακόμα περισσότερους λόγους να φοβούνται» λέει ο δημοσιογράφος Ερβέ λε Μπρα. Ο ίδιος επισημαίνει πως σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία ή οι ΗΠΑ η ψήφος υπέρ της λαϊκιστικής Δεξιάς τείνει να είναι υψηλότερη στις περιοχές με λιγότερους μετανάστες.

«Η μετανάστευση», εξηγεί, «είναι μια λέξη-πασπαρτού. Οταν οι άνθρωποι μιλάνε για αυτή, συχνά δεν μιλούν για βιωμένες εμπειρίες αλλά για άλλα πράγματα, όπως η ταυτότητα, η ανασφάλεια ή η αίσθηση της έλλειψης προστασίας και της απώλειας του ελέγχου».

«Υπάρχει ένα διαισθητικό επιχείρημα ότι, αφού η Ακροδεξιά απαιτεί περιορισμό της μετανάστευσης, όταν τα μέινστριμ κόμματα προωθούν σκληρότερες μεταναστευτικές πολιτικές οι ψηφοφόροι της Ακροδεξιάς θα επιστρέψουν στο Κέντρο» λέει από την πλευρά του ο πολιτικός επιστήμονας Βέρνερ Κράουζε, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πότσνταμ.

«Το έχουμε τεστάρει αυτό από τη δεκαετία του 1970 και εξής σε ένα δείγμα περισσότερων από 12 χωρών και διαπιστώσαμε πως δεν ισχύει. Εκείνο που είδαμε είναι πως ακόμα περισσότεροι ψηφοφόροι τείνουν να μετακινούνται στην Ακροδεξιά. Το πρόβλημα είναι ότι, προωθώντας αυτές τις ιδέες, τις κανονικοποιούμε».

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ