Τι σημαίνει η δολοφονία του υπαρχηγού της Χαμάς;

Σπασμένα παράθυρα, καμένα αυτοκίνητα, βομβαρδισμένα σπίτια: τέτοιες εικόνες καταστροφής υπάρχουν αυτές τις ώρες στο προάστιο της Βηρυτού, πρωτεύουσας του Λιβάνου.

Το βράδυ της Τρίτης (2 Ιανουαρίου) η πυκνοκατοικημένη περιοχή, που θεωρείται προπύργιο της Χεζμπολάχ, δέχθηκε επίθεση από μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Κατά την επίθεση σκοτώθηκε ο Σαλέχ αλ-Αρούρι, που ήταν το δεύτερο υψηλότερο στέλεχος στην ιεραρχία της Χαμάς στο εξωτερικό, αλλά και επτά μέλη της Χαμάς και συνεργάτες της οργάνωσης. Εν αντιθέσει με άλλες στοχευμένες επιθέσεις δεν υπήρξαν θύματα πέραν των στόχων.

Ποιος ήταν ο Σαλέχ αλ-Αρούρι;

Ο αλ-Αρούρι, υπαρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, θεωρείται από το Ισραήλ εδώ και χρόνια ως ο εγκέφαλος πίσω από τις επιθέσεις στη Δυτική Όχθη, καθώς και ενορχηστρωτής από την εξορία των δραστηριοτήτων του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς. Γι’ αυτό και ο αλ-Αρούρι βρισκόταν για καιρό στη μαύρη λίστα των Ισραηλινών. Ωστόσο, το Ισραήλ δεν ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονία του.

Γεννηθείς στις 19 Αυγούστου 1966 στη Δυτική Όχθη ο αλ-Αρούρι συμμετείχε ήδη σε νεαρή ηλικία στην ένοπλη οργάνωση της Χαμάς. Λόγω των δράσεών του πέρασε πολλά χρόνια υπό ισραηλινή κράτηση, όπου έμαθε να μιλάει εβραϊκά. Το 2010 αποφυλακίστηκε και εξορίστηκε – έκτοτε ζούσε στη Συρία, την Τουρκία και προσφάτως στον Λίβανο.

Η στοχευμένη επίθεση στη Βηρυτό δεν είχε παράπλευρες απώλειες Εικόνα: Houssam Shbaro/picture alliance/Anadolu

Το 2015 οι Η.Π.Α. είχαν κατατάξει τον αλ-Αρούρι ως τρομοκράτη με δράση σε παγκόσμιο επίπεδο και τον επικήρυξαν με αμοιβή ύψους 5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο αλ-Αρούρι ενίσχυσε τους δεσμούς της Χαμάς με τη Χεζμπολάχ, όπως και με το Ιράν, και απολάμβανε ορισμένα προνόμια ως στενός συνομιλητής του επικεφαλής της Χεζμπολάχ Χασάν Νασραλάχ.

Ποιο είναι το υπόβαθρο της στοχευμένης δολοφονίας;
Ο αλ-Αρούρι είναι ο πρώτος εκ των υψηλόβαθμων ηγετών της Χαμάς που δολοφονείται σε στοχευμένη επίθεση μετά την 7η Οκτωβρίου.

Το Ισραήλ υποθέτει πως ο αλ-Αρούρι συμμετείχε στον σχεδιασμό της τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου. Επιπλέον, κυκλοφόρησαν βίντεο στα οποία φαίνονται τόσο ο αλ-Αρούρι, όσο και άλλα μέλη της Χαμάς, να παρακολουθούν την εξέλιξη της επίθεσης στην τηλεόραση πανηγυρίζοντας.

Ο επικεφαλής της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Μοσάντ, Ντέιβιντ Μπαρνέα, δήλωσε πως το Ισραήλ βρίσκεται στην κορύφωση του πολέμου. «Σήμερα η Μοσάντ – όπως και πριν από 50 χρόνια – έχει την υποχρέωση να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς με τους δολοφόνους που διεξήγαγαν την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, όπως και με τους ενορχηστρωτές της επίθεσης», λέει ο Μπαρνέα.

Ο πόλεμος της Γάζας στην καρδιά της Βηρυτού

Ο επικεφαλής της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασραλάχ, προειδοποίησε για αντίποινα Εικόνα: Al Manar TV/AP/picture alliance

Η δολοφονία του αλ-Αρούρι μετέφερε τον πόλεμο της Γάζας μέχρι την πρωτεύουσα του Λιβάνου. Μέχρι τώρα εμπλεκόταν μόνο το νότιο τμήμα της χώρας, ωστόσο αυτό θα μπορούσε τώρα να αλλάξει. Διότι η Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από το Ιράν, απείλησε ήδη με αντίποινα, τονίζοντας πως «αυτό το έγκλημα δεν πρόκειται να μείνει ατιμώρητο».

Οι αναλυτές τονίζουν πάντως ότι πρόκειται για επίθεση ενάντια σε στέλεχος της σουνιτικής Χαμάς και όχι της σιιτικής Χεζμπολάχ. Και ούτε η Χεζμπολάχ, ούτε και το Ιράν είναι έτοιμοι να διαχειριστούν μία κλιμάκωση, εξηγεί ο πολιτικός αναλυτής Μακράμ Ραμπάχ στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa). «Από την έναρξη του πολέμου είναι ξεκάθαρο πως το Ιράν δεν έχει κανένα συμφέρον από μία γενικευμένη σύγκρουση», τονίζει ο Ραμπάχ. «Όχι επειδή το Ιράν νοιάζεται για το καλό του Λιβάνου ή των ανθρώπων στην περιοχή – αλλά επειδή δεν θα είχε κανένα πολιτικό όφελος από μία τέτοια σύγκρουση».

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ο αναλυτής Μοχανάντ Χάγκε Αλί από το Carnegie Middle East Center θεωρεί πως «δεδομένων των ορίων που είχε προηγουμένως θέσει ο Νασραλάχ, είναι δύσκολο για τη Χεζμπολάχ να μην αντιδράσει καθόλου».

Τι σημαίνει ο θάνατος του αλ-Αρούρι για τη Χαμάς;

Ο Παλαιστίνιος δημοσιογράφος και ειδικός σε θέματα που αφορούν τη Χαμάς, Μοχάμεντ Νταραγκχμέχ, εκτιμά πως η επίθεση αποτελεί πρωτίστως μία προσπάθεια του Ισραήλ να πετύχει τους στόχους του στη μάχη με τη Χαμάς. Μέχρι τώρα ο ισραηλινός στρατός δεν είχε καταφέρει να εξοντώσει τα ανώτατα στελέχη της Χαμάς στη Γάζα. «Επιπλέον, το Ισραήλ δεν κατάφερε ούτε να απελευθερώσει τους ομήρους», προσθέτει ο ειδικός. «Όμως η δολοφονία του αλ-Αρούρι δεν θα αλλάξει την εξέλιξη του πολέμου στη Γάζα». Αντιθέτως, είναι περισσότερο «συμβολική». Εξάλλου η οργάνωση θα αντικαταστήσει εκ των έσω τον αλ-Αρούρι άμεσα.

Ταυτοχρόνως, η δολοφονία δυσχεραίνει σαφώς τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων. Σε μία φάση που οι συνομιλίες είχαν βαλτώσει, τώρα αναμένεται να παγώσουν εντελώς – η Χαμάς θα δεχθεί να καθίσει και πάλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μονάχα έπειτα από μία πλήρη κατάπαυση πυρός.

Μετά την επίθεση ο κίνδυνος κλιμάκωσης του πολέμου είναι μεγαλύτερος Εικόνα: Rouzbeh Fouladi/ZUMAPRESS.com/picture alliance

Πέραν του Λιβάνου η ηγεσία της Χαμάς στο εξωτερικό έχει καταφύγει ιδίως στο Κατάρ και την Τουρκία. Το εάν πρόκειται να τεθούν τώρα στο στόχαστρο και άλλα ηγετικά στελέχη παραμένει ασαφές. Πάντως, το Κατάρ είχε διαδραματίσει νευραλγικό ρόλο στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων – και ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν έχει ξεκαθαρίσει στο Ισραήλ πως δεν πρόκειται να επιτρέψει την καταδίωξη μελών της Χαμάς στη δική του χώρα.

Τι μέλλει γενέσθαι στην περιοχή;

Αμερικανοί ειδικοί υποθέτουν πως το Ιράν και ο λεγόμενος «άξονας της αντίστασης» θα επιδιώξουν την περιφερειακή κλιμάκωση εναντίον του Ισραήλ και των Η.Π.Α. «Το περασμένο διάστημα το Ιράν και το περιφερειακό δίκτυο συμμάχων του επιτίθενται σχεδόν καθημερινά εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων και της διεθνούς ναυτιλίας στη Μέση Ανατολή», αναφέρει έκθεση του αμερικανικού Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου (ISW).

Αιτιολόγησαν τις εν λόγω επιθέσεις ως αντίδραση στις καταστροφικές επιθέσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και στην αμερικανική υποστήριξη προς το Ισραήλ. Ωστόσο, ο πραγματικός στόχος είναι στην πραγματικότητα άλλος: η υλοποίηση των μακροπρόθεσμων βλέψεων της Τεχεράνης – δηλαδή «η εγκαθίδρυση μίας ιρανικής ηγεμονίας στην περιοχή και η εκδίωξη του αμερικανικού στρατού».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς